چرخ صنعت فولاد آذربایجان شرقی بر ریل صادرات

به گزارش ایران اکونومیست؛  آذربایجان شرقی با فرآوری سالیانه 5.5 میلیون تن فولاد، 24 درصد مجموع تولید این محصول پرکاربرد در ایران را تهیه و به بازار مصرف داخلی و خارجی عرضه می کند.
صنعت فولاد آذربایجان شرقی علاوه بر تامین نیاز داخلی و صادرات، از منظر اشتغالزایی برای قشر جوان و تحصیلکرده نیز حایز اهمیت است به گونه ای که افزون بر پنج هزار نفر در صنایع فولاد استان مشغول هستند.
توسعه صنعت فولاد آذربایجان شرقی از حدود 15 سال پیش کلید خورد و به تدریج این خطه از کشورمان به یکی از قطب های مهم تولید فولاد تبدیل شد.
نکته مهم و قابل توجه در خصوص صنایع فولاد آذربایجان شرقی، حضور قاطع بخش خصوصی و سرمایه گذاری آن برای ایجاد واحدهای جدید در این حوزه می باشد به گونه ای که می توان گفت صنعت فولاد در این دیار، الگوی موفقی از مشارکت بخش خصوصی در ایجاد و توسعه صنعتی است.
از سوی دیگر واحدهای تولید فولاد در آذربایجان شرقی در شرایط تحریم های ضدایرانی غرب، به دنبال توسعه برای ایجاد ثبات در بازار این محصول پرمصرف هستند.

** صادرات 65.5 میلیون دلار محصولات فولادی از آذربایجان شرقی
رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان شرقی، میزان صادرات واحدهای فولادی استان در سال جاری را معادل 153 هزار تن اعلام کرد و گفت: افزون بر 65.5 میلیون دلار ارز از صادرات این محصولات حاصل شده است .
حسین نجاتی  با اشاره به مقام نخست استان در سرمایه گذاری بخش خصوصی در دو صنعت فولاد و خودرو افزود: این استان از نظر ظرفیت بالقوه تولید، با تولید بیش از 1.5 میلیون تن شمش فولاد معادل 15 درصد ظرفیت کشور و 5.5 میلیون تن مقاطع فولاد ساختمانی معادل 24 درصد ظرفیت کشور، یکی از قطب های فولادی در محصولات نهایی و طولی است.
وی تولید محصول نهایی شرکت های فولادی استان در 6 ماهه سال جاری را یک میلیون و 930 هزار تن اعلام کرد و گفت: معادل 20 درصد تولید محصول طولی فولادی کشور است.
وی همچنین از رتبه اول کشور و چهارم استان در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در تولید مقاطع طولی خبر داد.
نجاتی، میزان تولید واحد های فولادسازی استان در سال 1396 را 950 هزار تن فولاد خام و سه میلیون و 500 هزار تن محصولات نهایی اعلام کرد و اظهار داشت: این میزان تولید در هفت ماهه امسال برابر با 610 هزار تن فولاد خام و 2 میلیون و 144 هزار تن محصول نهایی است.
وی پیش بینی کرد تولید صنعت فولاد استان تا پایان سال جاری به رقمی افزون بر یک میلیون و 50 هزار تن فولاد خام و بیش از سه میلیون و 680 هزار تن محصول نهایی برسد.

** تولید فولاد میانه به بیش از 2میلیون تن در سال افزایش می یابد
مدیرعامل شرکت فولاد آذربایجان در شهرستان میانه نیز  با اشاره به تلاش این مجموعه برای افزایش سهم خود از تولید فولاد کشور گفت: با تکمیل چرخه تولید، ظرفیت عرضه انواع محصولات این مجتمع به بازار به بیش از 2 میلیون تن در سال خواهد رسید.
محمدجعفر عظمایی  با بیان اینکه، شهر میانه دروازه آذربایجان می باشد، افزود: تولید مفتول های صنعتی مجتمع فولاد میانه در منطقه زبانزد است.
وی با اشاره به وجود سه مجموعه فعال فولادی در این مجتمع فولاد آذربایجان بیان کرد: واحد نورد یا تولید مفتول های صنعتی و ساختمانی از سال 1379 فعالیت خود را آغاز کرده و عمده تولیدات این واحد انواع میلگرد 10 تا 32 میلی متری است.
مدیرعامل مجتمع فولاد میانه اضافه کرد: در این واحد سالانه 550 هزار تن محصول با کیفیت به دست جوانان تولید و به بازار عرضه می شود و این شرکت گواهینامه ارتقای کیفی اتحادیه اروپا را در پی بازدید کارشناسان اروپایی و بررسی تولیدات آن کسب کرده است.
وی همچنین به کنترل کیفی محصولات صادراتی مجتمع فولاد میانه اشاره کرد و گفت: در چند ماه گذشته 27 هزار تن محصول فولادی از میانه به ترکیه، عراق، جمهوری آذربایجان و گرجستان صادر کرده ایم.
عظمایی با اشاره به احیای مستقیم واحد دوم مجتمع فولاد آذربایجان در میانه، افزود: سالانه 800 هزار تن آهن اسفنجی در این واحد تولید می شود که ماده اولیه کارخانجات تولید انواع پروفیل ها، شمش ها و مقاطع فولادی است.
وی واحد سوم مجتمع فولاد آذربایجان را واحد تولید شمش های فولادی اعلام کرد و گفت: با بهره برداری از این واحد در اواخر سال آینده زنجیره ارزش افزوده تولید در کارخانه فولاد سازی تکمیل و تولید انواع محصولات در این مجتمع به بیش از 2 میلیون تن در سال خواهد رسید.
مدیرعامل فولاد ناب تبریز هم با بیان این که این کارخانه انواع محصولات فولادی شامل نبشی، ناودانی، تیرآهن تولید می کند، اظهار داشت: ظرفیت اسمی کارخانه حدود 450 هزار تن و اشتغال زایی کارخانه حدود 400 نفر است.
کریم رحیمی با اشاره به پیشرفت های چشمگیر صنعت فولاد کشور در سال های گذشته افزود: 98 درصد قطعات مورد نیاز خط تولید در این کارخانه به دست خود متخصصان این کارخانه تولید می شود.
وی اضافه کرد: سالانه حدود 40 هزار تن محصول تولید کارخانه فولاد ناب تبریز به کشورهای مختلف از جمله امارات، عراق، افغانستان، ترکیه صادرات دارند.
مدیرعامل مجتمع فولاد بناب نیز با بیان اینکه این مجتمع توان تولید 10 درصد فولاد کشور را داراست، گفت: این مجتمع با داشتن نیروی انسانی جوان و متخصص و همچنین خطوط ذوب و نورد در حال حاضر با مشکلاتی مواجه است که با تلاش مسئولان و کارکنان حل مشکلات مجتمع در حال پیگیری است.
سید پاستور قرشی اسکویی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگاران حمایت از این واحد تولیدی را ضروری دانست و افزود: مشکلات بانکی، محدودیت در حقوق مدنی و اجتماعی و تأمین نقدینگی از مهم ترین دغدغه های این مجتمع است.
وی خاطرنشان کرد: برنامه ریزی برای تامین مواد اولیه از طریق سرمایه گذاران محلی و مشارکت تامین کنندگان مواد اولیه در حال اجراست و اقدامات مؤثر دیگری نیز در این راستا در آینده نزدیک جهت فعال سازی سایر خطوط تولید انجام خواهد شد.

** توسعه واحدهای تولید فولاد در آذربایجان شرقی
کارخانه های تولید فولاد در آذربایجان شرقی با وجود مشکلات ناشی از تحریم و مسایل بانکی، به اجرای طرح های توسعه به عنوان بسترساز ادامه حیات خود نگاه می کنند و برای تحقق آن می کوشند.
با همین نگاه بود که در سال جاری چندین طرح توسعه واحدهای تولید فولاد استان افتتاح و یا کلنگ ایجاد واحدهای جدید با حضور مقام های محلی و کشوری زمین زده شد.
در همین راستا اواخر مهر ماه امسال با حضور معاون اول رئیس جمهوری، وزیر صنعت، معدن و تجارت و جمعی از مقام های استانی آذربایجان شرقی، واحد تولید آهن اسفنجی «مجتمع فولاد آذربایجان» در شهرستان میانه به عنوان یکی از طرح های توسعه این مجتمع فولادی بهره برداری شد.
واحد تولید آهن اسفنجی فولاد میانه به عنوان یکی از طرح های توسعه این مجتمع با ظرفیت تولیدی 800 هزار تن آهن اسفنجی در سال اجرا شده است.
این طرح توسعه شامل سه بخش احیا، ذوب و نورد است که بخش احیای مستقیم در قالب پروژه کارخانه تولید آهن اسفنجی میانه، از طرف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) واگذار شد و موسسه عاشورای گروه تخصصی کربلا به صورت «مهندسی، تأمین کالا و ساخت» (EPC) این پروژه را اجرا کرد.
در طول احداث این واحد برای حدود 300 نفر به طور مستقیم و حدود 800 نفر به طور غیرمستقیم اشتغال‌زایی شد و با بهره برداری از آن نیز برای 500نفر به طور مستقیم و 1500 نفر به طور غیرمستقیم اشتغال‌ پایدار ایجاد شده است.
میزان سرمایه‌گذاری برای ساخت این کارخانه 2 هزار و 800 میلیارد ریال بود و در ساخت آن 300 شرکت داخلی مشارکت داشتند.
واحد تولید آهن اسفنجی مجتمع فولاد آذربایجان دومین طرح از طرح های هشتگانه عظیم صنعت فولاد کشور است که در آن برای نخستین بار در کشور محصول با تکنولوژی پرد تولید می شود.
کارخانه تولید فولاد شهریار نیز آذر ماه امسال توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت در تبریز افتتاح شد.
در فاز اول کارخانه فولاد شهریار، ورق های فولادی با پوشش گالوانیزه تا 3 میلی متر با ظرفیت 90 هزار تن در سال تولید می شود.
این کارخانه با 2 میلیون یورو سرمایه گذاری ارزی و 700 میلیارد ریال هزینه ریالی با ظرفیت اشتغالزایی برای 85 نفر به بهره برداری رسید.
قرار است فاز دوم کارخانه فولاد شهریار نیز با 120 هزار تن ظرفیت تولید در نیمه دوم سال 1399 افتتاح شود.
کارخانه فولاد آذرآبادگان ارس نیز از دیگر واحدهای در حال ساخت است که عملیات اجرایی آن با توان بخش خصوصی و بدون استفاده از منابع بانکی آغاز شده و قرار است خرداد ماه آینده به تولید برسد.
برای اجرای این طرح 120 میلیارد تومان هزینه شده و انتظار می رود در فاز اول بهره برداری از آن برای 350 نفر اشتغالزایی شود.
پیش بینی می شود در مرحله اول این واحد همچنین 150 هزار تن فولاد تولید شود.

** ناهماهنگی وزارتخانه های اقتصاد و صمت در مسیر صادرات فولاد بازدارنده است
یک کارشناس صنعت فولاد نیز که تاکنون مدیریت موفق چند واحد تولیدی فولاد را در آذربایجان شرقی بر عهده داشته است، گفت: با توجه به صبغه صنعتی آذربایجان شرقی، صنعت فولاد در استان رشد سریعی داشته و این خطه در مقایسه با دیگر مناطق ایران در این حوزه جزو نخستین هاست.
روشن رنجبر افزود: البته با توجه به رکود فعلی حاکم بر بازار داخلی، تولیدکنندگان فولاد آذربایجان شرقی برای صادرات این محصول می کوشند.
وی اضافه کرد: خوشبختانه ما صادرات خوبی به ترکیه که از غول های این صنعت در جهان است، داریم؛ شرق ترکیه چون فاقد صنایع فولاد است، بازار خوبی برای صنعت فولاد آذربایجان شرقی محسوب می شود.
رنجبر در پاسخ به این سوال که صادرات فولاد به منطقه قفقاز در چه وضعیتی است، گفت: جمهوری های قفقاز در قالب اتحادیه اوراسیا تعرفه 18 درصدی برای همدیگر اعمال می کنند، اما این رقم برای فولاد صادراتی ایران 30 درصد و بالاست؛ البته ترکیه با رایزنی هایی که کرده، با همان تعرفه 18 درصدی محصولات خود را به کشورهای اوراسیا صادر می کند؛ ما نیز با توجه به مناسبات سیاسی خوب با این اتحادیه، در صورت چانه زنی های لازم می توانیم با همان تعرفه فولاد صادر کنیم.
کارشناس صنعت فولاد تشریح کرد: یکی از مزیت های نسبی ما در صنایع فولاد، وجود مواد اولیه و انرژی ارزان قیمت است و بر پاین همین مزیت نیز هم اکنون در زمینه صادرات آهن اسفنجی به ترکیه، فعالیت خوبی داریم.
وی گفت: متاسفانه مشکل اصلی ما در زمان حاضر نه تحریم های خارجی، بلکه تحریم های داخلی است؛ به این معنا که ناهماهنگی بین وزارتخانه های اقتصاد و صمت، مشکلات زیادی را بر سر راه صادرات صنعت فولاد آذربایجان شرقی ایجاد کرده است.
رنجبر توضیح داد: به عنوان نمونه نخست محموله آهن اسفنجی صادراتی ما به دلیل همین ناهماهنگی 25 روز در گمرک ایران معطل ماند، به این دلیل که با وجود در دست داشتن مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی، گمرک می گفت من تابع وزارت اقتصادم نه وزارت صمت.
وی از مشکلات ارزی و چندگانگی در قیمت ارز به عنوان مانع دیگر صادرات صنعت فولاد یاد کرد و افزود: واقعیت این است که کشورهای دیگر از قیمت بازار آزاد ارز ما باخبرند و توجیه ما را مبنی بر ضرورت واریز ارز دریافتی از آنها به «نیما» نمی پذیرند و این امر باعث بی اعتمادی مشتریان خارجی ما می شود.