کاهش کیفیت زندگی، پیامد تغییرات اقلیمی

به گزارش ایران اکونومیست، روند زندگی بشر در یکصد سال گذشته و اشتهای سیری ناپذیر آن، در مصرف انرژی های فسیلی و تولید گازهای گلخانه ای، در کنار نابودی محیط زیست و جنگل ها، خسارت های جبران ناپذیری به سیاره آبی وارد کرده است.
سرعت تغییر اقلیم و گرمایش زمین، زمستان های پاییزهای پرباران و زمستان های برفی و یخ زده را به خاطره و باران های بهاری به سیلاب هایی مخرب تبدیل کرده و مراتع سبز بتدریج جای خود را به عرصه های بیابانی می دهد.
در پی نگرانی جامعه جهانی، پیمان کیوتو (1997) مهمترین معاهده بین المللی برای کنترل و کاهش گازهای گلخانه ای است که در آن کشورهای صنعتی متعهد به کاهش پنج درصد از گازهای گلخانه ای خود شده اند و به کشورهای در حال توسعه کمک‌های مالی برای افزایش ضریب نفوذ استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی اعطا کنند.
اما سرعت تغییرات اقلیمی بیشتر از اقدامات کشورهای جهان است و همین مساله رخدادهای مخرب ناشی از گرمایش زمین را با رشد قابل توجهی همراه کرده و اثرات منفی آن رو به افزایش است.
ملموس ترین پیامد تغییر اقلیم در کشور ما کاهش نزولات جوی و خشکسالی سالهای متمادی است که خود علت بحران های کم آبی، فرسایش خاک و فرو نشست زمین، افزایش ریزگردها بشمار می رود.
در این بین کشاورزان مهمترین گروهی هستند که به دلیل نوسانات دمایی حاصل از تغییر اقلیم، بیشترین خسارت را در جریان تولید محصولات کشاورزی متحمل شده اند.
با توجه به تاثیرات بسیار منفی تغییرات اقلیمی بر کیفیت زندگی بشر، برای مقابله با آن راهکارها و روش های نوین و علمی در دستور کار قرار گیرد.

*همکاری بین المللی برای مبارزه با تغییر اقلیم ضروری است
رئیس گروه تحقیقات کاربردی هواشناسی استان کرمان گفت: گرمایش جهانی ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه ای و تغییر کاربری اراضی، موجب تغییرات آشکاری در فراسنج های اقلیمی جهان و ایران شده است.
'زهرا نجفی نیک' با اشاره به پیامدهای تغییر اقلیم افزود: گرمایش جهانی پیامدهایی مانند افزایش رخداد مخاطرات جوی اقلیمی، وقوع بارش‌های سنگین و غیرمترقبه (به رغم کاهش کلی میانگین بارش)، افزایش رخداد توفان، کاهش عملکرد محصولات زراعی و باغی، کاهش امنیت غذایی را در پی داشته است.
رئیس گروه تحقیقات کاربردی هواشناسی استان کرمان ادامه داد: همچنین حذف یا جا به جایی برخی گونه های جانوری و گیاهی، افزایش انواع بیماریهای انسان، دام و گیاه، کاهش تنوع زیستی و موجودات دریایی، کاهش چشمگیر پهنه های اقلیم مرطوب و افزایش اقلیم خشک کشور، افزایش روند بیابانزایی نیز ناشی از گرم شدن زمین است.
وی با اشاره به ابعاد مختلف مخاطرات تغییر اقلیم تصریح کرد: کاهش کیفیت شاخص زیست اقلیمی و کم رونق شدن گردشگری، افزایش بیماری‌های مناطق گرمسیری مانند مالاریا، افزایش ریسک سرمایه گذاری در بخش های کشاورزی، افزایش هزینه حوادث غیرمترقبه، بی‌اعتمادی به برنامه ریزی و بودجه سالانه و همچنین افزایش مهاجرت از مناطق در معرض مخاطرات اقلیمی مهمترین مخاطرات تغییر اقلیم در کشور است.
نجفی نیک اظهار با اشاره به تغییرات محسوس دمایی داشت: در 50 سال اخیر میانگین دمای کشور با شیبی حدود چهار دهم درجه سلسیوس بر دهه افزایش یافته است.
وی ادامه داد: بررسی بارش در دوره نیم قرن اخیر نشان از کاهش آن با شیب حدود 11 میلیمتر بر دهه دارد و افزون بر این، تبخیر و تعرق ظرفیت (نیاز آبی بالقوه) با شیب 54 میلیمتر بر دهه افزایش یافته است.
رئیس گروه تحقیقات کاربردی هواشناسی استان کرمان بیان کرد: بارش در شمال غرب و غرب کشور به شکل معنی داری کاهش یافته و نزولات جوی از برف به باران تغییر شکل داده است.
وی تاکید کرد: به رغم چالش ها و پیامدهای زیان بار تغییر اقلیم، می توان با مدیریت صحیح از برخی فرصت های آن در جهت رشد اقتصادی و افزایش تعاملات بین المللی استفاده کرد.
نجفی نیک با اشاره به کاهش سوخت های فسیلی برای جلوگیری از گرمایش زمین ادامه داد: ایران به لحاظ قرار داشتن در موقعیت جغرافیایی مناسب، می تواند به قطب بین المللی تولید انرژی پاک با استفاده از منابع عظیم انرژی خورشیدی در مناطق مرکزی و جنوبی کشور تبدیل شود.
رئیس گروه تحقیقات کاربردی هواشناسی استان کرمان اظهار داشت: حرکت به سوی اقتصاد بدون نفت، برنامه ریزی و حمایت از شرکت های دانش بنیان برای ارتقاء دانش و فناوری های نوین در تولید انرژی های تجدیدپذیر، برنامه ریزی برای تغییر تدریجی رژیم غذایی کشور در راستای کاهش یا حذف محصولات دارای محدودیت اقلیمی باید در دستور برنامه های کلان کشور قرار گیرد.
وی با اشاره به برخورد علمی با پدیده تغییر اقلیم تصریح کرد: تولید دانش سازگاری با اقلیم و ایجاد رشته های تحصیلی مرتبط با مهندسی اقلیم و با هدف بهبود سیستم ها در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و سیستم های با بهره وری بالای انرژی و رهبری علمی باید برنامه ریزی و اجرا شود.
نجفی نیک افزود: افزایش دما، کاهش بارش و افزایش فراوانی رخداد پدیده های مخرب جوی در کشور به ویژه در 2 دهه اخیر، از آن جمله تاثیرات منفی این رخداد هستند.
وی تاکید کرد: با توجه به خسارات سنگین کشاورزی بر اثر نوسانات جوی، امکان کشت دوم برخی محصولات با توجه به تغییر رژیم دمایی و کاهش یا حذف روزهای یخبندان در برخی مناطق کشور ضروری به نظر می رسد.

*تغییر اقلیم کیفیت زندگی را با افت رو به رو کرده است
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان گفت: تغییر اقلیم متاثر از علل و عوامل مختلفی همچون گازهای گلخانه ای، تغییرات اتمسفری و اقیانوسی، آتش فشان ها و غیره است که در مقیاس جهانی اتفاق می افتد و تاثیرات مخربی بر کره زمین می گذارد.
'رضا جزینی زاده' افزود: تغییرات اقلیمی منجر به دگرگونی در وضع آب و هوا، تغییر توزیع مکانی و زمانی بارش ها و افزایش میانگین درجه هوا در نزدیکی سطح زمین شده است.
وی تصریح کرد: افزایش دی اکسید کربن حاصل از گازهای گلخانه ای تغییر اکو سیستم را در پی دارد و تاثیرات منفی بر گونه های گیاهی و جانوری می گذارد که باعث مهاجرت جانوران و تغییر پوشش گیاهی شود.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان کرمان اظهار داشت: زنجیره غذایی و محیط زیست در پی گرمای جهانی آسیب می بیند و با رخ دادن خشکسالی و از دست رفتن منابع آبی، مهاجرت حیوانات را از زیستگاه ها به آبادی ها و شهرها داریم که منجر به تلف شدن و شکار این حیوانات می شود.
وی با بیان اینکه عامل انسانی مهمترین دلیل تغییر اقلیم است افزود: این تغییرات در کوتاه مدت و بلند مدت، همه فعالیت های بشری را در بخش های مختلف با اختلال روبرو می کند.
جزینی زاده با اشاره به رابطه مستقیم تغییر اقلیم و پدیده ریزگردها گفت: در سالهای گذشته با توجه به تراکم خوب پوشش گیاهی طوفان ها تاثیر چندانی بر محیط زیست کشور و استان نداشتند، اما در سالهای اخیر با ظهور خشکسالی، بیش از 33 درصد از ریزگردها در کرمان تولید می شود.
وی ادامه داد: ریزگردها کیفیت زندگی در شرق، جنوب و حاشیه کویر لوت در استان کرمان را با افت مواجه کرده است که نتیجه آن مهاجرت مردم به نقاط دیگر کشور و استان بوده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان تاکید کرد: باید برای تغییرات آب و هوا و اقلیم باید آمادگی داشته باشیم و نباید در مصرف منابع آبی بویژه آب های تجدید ناپذیر بی توجه باشیم.
وی افزود: باید خودمان را با تغییر اقلیم سازگار کنیم و در حوزه شیوه ها و راهکارهای مقابله با این پدیده سرمایه گذاری کنیم و با روش های علمی تاثیرات منفی گرمایش جهانی را به حداقل برسانیم.
جزینی زاده گفت: باید با آگاهی و مشارکت مردم تاثیرات منفی تغییر اقلیم را کاهش دهیم و با زندگی سبز و بهره وری از انرژی و اختصاص بودجه مناسب به جنگ تغییرالت اقلیمی برویم.

*بیشترین مخاطرات تغییر اقلیم در بخش کشاورزی اتفاق افتاده است
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: تغییرات اقلیمی واقعیتی است که تمام جهان را تحت تاثیر خود قرار داده و بیشترین مخاطرات این پدیده در بخش کشاورزی اتفاق افتاده است.
'محمد رضا پورخاتون' با اشاره به خشکسالی های 2 دهه اخیر در کشور و استان افزود: کمیت و کیفیت آب در طول سالهای گذشته تعییرات منفی داشته است و شاهد کاهش محصولات کشاورزی هستیم.
وی تصریح کرد: حرارت و سرمای بی موقع و ناگهانی ناشی از تغییر اقلیم، خسارت های بسیاری به محصولات کشاورزی کرمان وارد می کند و دسترنج کشاورزان بر باد می رود.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان افزود: در سال جاری به واسطه تغییرات جوی 85 درصد از محصول پسته، 30 هزار تن خرما و 10 هزار تن گردو استان کرمان کاملا از بین رفت.
وی با بیان اینکه شیوع آفات کشاورزی نیز از تاثیرات غیر مستقیم تغییر اقلیم است، تصریح کرد: آفت هایی مانند پسیل پسته، کرم خراط و چوبخوار گردو و زنجره خرما و خشکیدگی از مهمترین تهدیدات محصولات کشاورزی بشمار می رود که در چند سال گذشته فراگیر شده است.
پور خاتون با اشاره به تغییر دما بر اثر تغییر اقلیم گفت: گرمای بیش از حد هوا در فصول پاییز و زمستان، خواب زمستانی درختان را مختل می کند و قدرت باروری آنها را کاهش می دهد و روشهای مصنوعی برای جبران این مشکل تاثیر کافی ندارد.
وی اظهار داشت: هرچند تغییر اقلیم پدیده ای فراگیر است و مقابله با آن مستلزم اقدامات بین المللی و ملی است، اما با برنامه ریزی و پیشگیری می توان اثرات آن را محدودتر کرد.

 

منبع: ایرنا