به گزارش ایران اکونومیست؛ قیمت کارخانه برخی مدل‌های خودرو تا 100 درصد افزایش یافته و این امر بر نگرانی ثبتنامکنندگان خودرو افزوده است. به گزارش «مردم سالاری آنلاین»، کسانی که در پیش‌فروش خودروسازان شرکت کرده‌اند عنوان می‌کنند که ماه‌هاست شرکت‌های خودروسازی در صدور دعوت‌نامه و تحویل خودرو به آنان تعلل می‌کنند. خودروسازان در تحویل برخی از انواع خودروها که در سال گذشته یا اوایل سال جاری پیش‌فروش کرده‌اند، تأخیرهای طولانی داشتند.
برخی از پیش‌خریدکنندگان می‌گویند که خودروسازان با «گروکشی»، دعوت‌نامه‌های تحویل برخی انواع خودروها که می‌بایست در ماه‌های خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر، آبان و آذر امسال صادر می‌شدند را صادر نکرده‌اند تا بدین ترتیب این خودروها را با قیمت‌های جدید به مشتریان تحویل دهند. گرچه هنوز قیمت جدید خودروهای زیر 45 میلیون تومان اعلام نشده است، اما قیمت برخی خودروها ظرف هفته‌های گذشته توسط خودروسازان، افزایش قابل توجهی یافته است.
به عنوان مثال، قیمت اعلام شده توسط گروه خودروسازی سایپا برای چانگان سی اس 35، به 127 میلیون تومان رسیده است؛ در حالی که قیمت این محصول پیش از این 74 میلیون و 950 هزار تومان بوده است. قیمت سیتروئن سی3 نیز توسط سایپا سیتروئن دو برابر شده و از 120 میلیون تومان به 240 میلیون تومان رسیده است.
خودروسازان معمولاً در قراردادهای پیش‌فروش، 50 درصد بهای خودرو را در هنگام ثبت‌نام از مشتریان دریافت می‌کنند اما قیمت قطعی و نهایی خودرو در دعوت‌نامه صادره برای مشتریان مشخص میشود. پیش‌خریدکنندگان می‌گویند که خودروسازان «تعمداً» در ارسال دعوت‌نامه‌ها تعلل می‌کنند تا برای افزایش قیمت‌ها و فروش خودروهای ثبت‌نامی با قیمت‌های جدید، زمینه‌چینی کنند.
یکی از پیش‌خریدکنندگان خودرو به مردم سالاری آنلاین می‌گوید: «در تیرماه 97 از شرکت سایپا یک دستگاه خودروی چانگان ثبت نام کرده‌ام که موعد تحویل آبان 97 بوده؛ اکنون که دی ماه است قیمت کارخانه 127 میلیون تومان شده و پرداخت این افزایش 70 درصدی از من کارمند بر نمی‌آید. مگر 37 میلیون تومان تیر ماه من اکنون همان ارزش را دارد که باید این جور و جفای عظیم را بر دوش بکشم».
مشتریانی که در اردیبهشت امسال، خودروی سیتروئن سی3 ثبت‌نام کرده‌اند 60 میلیون تومان به‌صورت علی‌الحساب پرداخت کرده‌اند که معادل 50 درصد بهای این خودرو بوده است. قیمت این خودرو توسط کارخانه 100 درصد افزایش یافته و ثبت‌نام‌کنندگانی که گمان می‌کردند این خودرو را با قیمت نهایی 120 میلیون تومان تحویل خواهند گرفت، اکنون با این نگرانی دست و پنجه نرم می‌کنند که بهای نهایی آن حدود 240 میلیون تومان است.
برخی از پیش‌خریدکنندگان عنوان می‌کنند که پژو پارس اتوماتیک از ایران خودرو ثبت‌نام کرده‌اند و ماه‌ها است که موعد تحویل خودرو سپری شده است. ایران خودرو در حالی که برای این مشتریان دعوت‌نامه تحویل خودرو صادر نکرده، اخیراً قیمت فروش پژو پارس اتوماتیک را در فروش فوری خود 83 میلیون تومان اعلام کرده و عنوان کرده که خودرو را در فروش فوری، 15 روزه تحویل می‌دهد! مشخص نیست شرکتی که تعهدات سررسیدشده خود در قبال پیش‌خریدکنندگان را انجام نمی‌دهد، چگونه و طبق قانونی، با فروش قطعی خودرو به مشتریان جدید، برای خود تعهدات جدید ایجاد می‌کند؟!
**گروکشی با عدم صدور دعوت‌نامه قانونی است؟
کسانی که در پیش‌فروش‌های خودروسازان شرکت کرده‌اند، عمدتاً عنوان می‌کنند که توان مالی تکمیل وجه خودروها با قیمت‌های جدید را ندارند؛ چرا که قیمت‌ها شدیداً افزایش یافته و در زمانی که آن‌ها، خودرو ثبت‌نام کرده‌اند قیمت‌ها در بازار بسیار پایین‌تر از قیمت‌های جدیدِ تعیین‌شده توسط کارخانه بوده است. با این حالی، نگاهی به قوانین موجود در کشور نشان می‌دهد که خودروسازان نمی‌توانند عدم صدور دعوت‌نامه تحویل خودرو را به بهانه‌ای برای افزایش قیمت خودرو تبدیل کنند.
طبق آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو، مصوب 22 فرودین 95، خودروسازان نمی‌توانند با تأخیر در ارسال دعوت‌نامه‌ها، قیمت خودروهای پیش‌فروش‌شده را افزایش دهند. طبق ماده 4 این آیین‌نامه، قیمت زمان تحویل مندرج در قرارداد، ملاک عمل در تعیین قیمت خودرو در قراردادهای پیش‌فروش خودرو خواهد بود.
بنابراین، این اقدام خودروسازان که خودروهایی که موعد تحویل آن‌ها گذشته است را مشمول افزایش قیمت‌ها می‌کنند، خلاف قانون است. کسانی که در پیش‌فروش خودروها شرکت کرده‌اند به خودروسازان اعتماد کرده‌اند و با خرید مستقیم از کارخانه به دنبال این بوده‌اند که هم خود خودرو را با قیمت کمتری تحویل بگیرند و هم دست دلالان را از سودهای بادآورده کوتاه کنند. این اعتماد نباید خدشه‌دار شود. خودروسازان نباید با بهانه‌های واهی به دنبال این باشند که هزینه‌های گزافی را به پیش‌خریدکنندگان خودرو تحمیل کنند.
**داغی که ایران خودرو بر دل خریداران پژو 2008 گذاشت
نارضایتی در بین ثبتنامکنندگان خودرو به شدت بالا رفته و حتی خریداران خودرو در محل غرفه خودروسازان در نمایشگاه خودروی تهران به آن‌ها اعتراض کرده‌اند. در این میان، خودروی پژو 2008 رکورددار تأخیر و ایران خودرو رکورددار خلف وعده در تحویل خودرو به پیش‌خریدکنندگان بوده است. پژو 2008 که با سروصدای زیادی تولید آن در ایران اعلام شد و رئیس‌جمهور شخصاً خط تولید آن را افتتاح کرد، اکنون نامی است که بیش از هر خودروی دیگری، ثبتنامکنندگان بلاتکلیف خودرو را به دردسر انداخته است. مردم سالاری آنلاین، مشکلات مشتریان پژو 2008 را بررسی می‌کند.
به گزارش «مردم‌سالاری آنلاین»، در دوازدهم اردیبهشت 1396 اعلام شد که تولید انبوه پژو 2008 با حضور رئیس جمهور در سایت مرکزی گروه صنعتی ایران خودرو آغاز شده است. در این مراسم حسن روحانی طی سخنانی اعلام کرد که پژو 2008 به‌صورت مشترک و با سرمایه گذاری پنجاه-پنجاه میان ایران و فرانسه تولید میشود.
ایران خودرو و پژو شرکت مشترکی به نام ایکاپ تأسیس کردند و قرار شد که پژو 2008 اولین محصول تولیدی در این شرکت مشترک باشد. دور جدید همکاری‌های ایران خودرو و پژو در فضای پسابرجام، با امضای قرارداد بین مدیران دو گروه خودروسازی و در حضور روسای جمهور ایران و فرانسه به امضا رسیده بود و این قرارداد نخستین قرارداد پسابرجامی ایران با کشورهای غربی بود. گفته می‌شد که صادرات 30 درصد محصولات تولید شرکت ایکاپ از الزامات این قرارداد به شمار می‌آید و مشتریان پژوه 2008 اصلاً فکرش را نمی‌کردند که این شرکت حتی نتواند به مشتریان داخلی خود، خودرو تحویل دهد!
پیش‌فروش پژو 2008 در تیرماه سال 96 انجام شد. ایران خودرو از مشتریان پیش‌فروش عادی 60 میلیون تومان گرفت و مجموعاً 16 هزار نفر در این پیش‌فروش برای تحویل خودروی پژو 2008 ثبت‌نام‌کردند. ماه‌ها از آغاز این پیش‌فروش می‌گذرد، اما آن‌گونه که برخی از ثبت‌کنندگان به مردم سالاری آنلاین گفته‌اند، ایران خودرو و ایکاپ حتی به نیمی از تعهدات خود هم عمل نکرده‌اند!
یکی از ثبتنامکنندگان پژو 2008 به مردم سالاری آنلاین می‌گوید: «تیر 96 مبلغ 60 میلیون تومان به ایران خودرو پول دادیم. نوع قرارداد ما پیش‌فروش عادی بوده اما هنوز خودروهای موعد تحویل بهمن 96 را تحویل نداده است. بعد از گذشت 19 ماه از زمان عقد قرارداد و بعد از 10 ماه تأخیر و بعد از 7 ماه تخلف بیش از مهلت قانونی در عدم تحویل خودرو، هیچ جوابی به ما داده نمی‌شود».
یکی دیگر از ثبتنامکنندگان پژو 2008 می‌گوید: «با وجود تعهد این شرکت به تحویل این ماشین در اسفند 96 به بنده، هیچ مسئولی از ایران خودرو پاسخگو نیست. گذشته از این، پیگیری اینجانب و جمعی از ثبتنامکنندگان برای احقاق حق آشکار و بدیهی خود تا به حال به نهادهایی مانند وزارت صمت ، سامانه 124 سازمان حمایت از مصرف‌کننده، سازمان بازرسی کل کشور ، تعزیرات حکومتی و نهاد ریاست جمهوری تاکنون متاسفانه به جایی نرسیده و یا هیچکس پاسخگو نیست و یا به همدیگر پاس می‌دهند!»
همان‌طور که مشخص است ایران‌خودرو تعهدات بهمن ماه سال گذشته خود در قبال تحویل پژو 2008 به مشتریان را هم به تمامی انجام نداده است. دولت ترامپ از همان زمان، ساز خروج از برجام را کوک کرده بود و مشخص نیست که ایران خودرو چرا از سال گذشته علی‌رغم دریافت 60 میلیون تومان از هر مشتری، نسبت به تأمین قطعات اقدام نکرده بود. هرکس که جنسی را به پیش‌فروش می‌کند باید از پیش برای تولید آن برنامه‌ریزی کرده باشد؛ مشخص نیست چرا با وجود منابع مالی که از محل پرداختی ثبتنامکنندگان تأمین شده است، ایران خودرو در تولید پژو 2008 و عمل به تعهدات خود تا این میزان ناکارآمد ظاهر شده است.
افتتاح خط تولید پژو 2008 در ایران با سر و صدای زیادی اعلام شد. با این وجود، تولید این محصول همواره از برنامه عقب بود. طبق آمار تولید خودرو منتشرشده توسط وزارت صنعت، تولید پژو 2008 طی 9 ماهه ابتدایی سال 96، تنها 4 دستگاه بوده است. برخی رسانه‌ها در اسفندماه سال گذشته، گزارش داده بودند که تولید این خودرو طی 11 ماه ابتدایی سال 96، فقط کفاف 12.5 درصد تعهدات این شرکت را می‌دهد! بنابراین، از همان ابتدا برنامه‌ریزی صحیحی در تولید پژو 2008 وجود نداشته و اکنون این مشتریان هستند که چوب ناکارآمدی ایران خودرو را می‌خورند.
** تأخیر تنها مشکل ثبتنامکنندگان پژو 2008 نیست!
تأخیر در تحویل خودرو تنها مشکل ثبتنامکنندگان خودروی پژو 2008 نیست. آنان این نگرانی را دارند که ایران خودرو آن‌ها را نیز مشمول افزایش قیمت خودرو کند و از ثبتنامکنندگان تقاضای پول بیشتری برای تحویل خودرو به آنان نماید!
در کل، طبق قانون خودروسازان نمی‌توانند با عدم صدور دعوت‌نامه‌های تحویل خودرو، قیمت محصولات خود را برای پیش‌خریدکنندگان افزایش دهند. 60 میلیون تومانی که توسط هر مشتری در تیر سال 96 به ایران خودرو پرداخت شده، ارزشی بسیار بالاتر از این مبلغ در حال حاضر دارد و ایران خودرو نمی‌تواند به این دلیل که خود در تامین قطعات قصور داشته، بهای گزافی از مشتریان طلب کند.
طبق قانون نیز زمان ارسال دعوت‌نامه توسط خودروساز ملاک قیمت خودرو در قراردادهای پیش‌فروش نیست، بلکه ملاک، قیمت خودرو در زمان تحویل مندرج در قرارداد بین خودروساز و مشتریان است. طبق ماده 4 آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو، مصوب 22 فرودین 95، قیمت زمان تحویل مندرج در قرارداد، ملاک عمل در تعیین قیمت خودرو در قراردادهای پیش‌فروش خودرو است. بنابراین، این اقدام خودروسازان که بخواهند خودروهایی که موعد تحویل آن‌ها گذشته است را مشمول افزایش قیمت‌ها کنند، صراحتاً خلاف قانون است.
علاوه بر این، طبق همین آیین‌نامه، تحویل خودرو در قراردادهای پیش‌فروش نمی‌توانسته از 12 ماه بیشتر باشد و از این حیث نیز ایران خودرو، مرتکب تخلف شده است.
هاشم یکه‌زارع در تیر 97 تولید پژوه 2008 را به نحو عجیبی از موفقیت‌های ایران خودرو در سال 96 برشمرده و گفته بود: «تمام محصولات ثبت‌نامی در سال‌جاری تحویل مشتریان خواهد شد».
در آن زمان که یکه‌زارع این وعده را داده بود، دولت ترامپ از برجام خارج شده بود و ایران خودرو نمی‌تواند تحریم‌‌ها را به‌عنوان بهانه‌ای برای خلف وعده خود، مطرح سازد. چیز زیادی به پایان سال جاری نمانده است و باید دید آیا ایران خودرو طبق گفته مدیرعامل‌اش تا پایان سال، خودروهای پژو 2008 را به ثبتنامکنندگان تحویل خواهد داد یا خیر؟!
