به گزارش ایران اکونومیست؛ براساس اعداد مصوب در لایحه بودجه 98 رقم کل بودجه کشور معادل 1703 هزار میلیارد تومان و رقم بودجه تخصیص یافته به حوزه ریلی حدود 1398میلیارد تومان بوده است.
برای محاسبه سهم بودجه ریلی از کل بودجه کافی است این دو رقم را برهم تقسیم کنیم که ماحصل آن سهم بودجه ریلی در سال 98 را حدود 0.076 درصد نشان می‌دهد.
در مقابل این رقم، با مبنا قرار دادن بودجه 1194 هزار میلیارد کل کشور در سال 97 و رقم بودجه حوزه ریلی که حدود 1582 میلیارد تومان بوده؛ عددی حدود 0.013 به عنوان سهم راه آهن از بودجه سال 97 حاصل می‌شود.
مقایسه سهم 0.013 درصد حوزه ریلی در سال 97 و سهم 0.076 درصد حوزه ریلی در سال 98 به خوبی افت 38 درصدی سهم بودجه ریلی در بودجه سال آتی را نشان می‌دهد.
کاهش سهم شبکه ریلی از بودجه سال آینده در حالی است که در تمام اسناد بالادستی از جمله برنامه ششم توسعه و سند چشم انداز 1404 توسعه راه آهن و شبکه ریلی اعم از خطوط و ناوگان در اولویت قرار دارد و توصیه رهبری هم به مدیران مربوطه در اولویت قرار دادن صنعت ریلی بوده است.
از سوی دیگر همزمان با رای اعتماد گرفتن سعید محمدزاده به عنوان مدیرعامل وقت راه آهن در 14 آذر ماه سال 95 ، رییس جمهوری با تاکید بر اولویت قرار داشتن حوزه ریلی وتوسعه آن از سازمان برنامه و بودجه خواست که با حمایت بیشتری این بخش را ساماندهی کند.
در شرایطی که مهم‌ترین مدهای حمل و نقل ایران یعنی حمل و نقل هوایی و دریایی تحت اعمال شدیدترین تحریم‌ها قرار گرفته، حمل و نقل ریلی می‌تواند گزینه مناسب برای جبران کاهش درآمدها در بخش مسافری، باری و ترانزیت باشد اما راه‌آهن ایران در طول چند دهه اخیر متناسب با پتانسیل‌های موجود رشد نیافته و دچار عقب‌ماندگی‌ها نسبت به شبکه ریلی کشورهای همسایه و قوانین و تکالیف مصوب، شده است.
همچنین طبق برنامه ششم توسعه این کشور که از قوانین در اولویت اجرا محسوب می‌شود سهم جابه جایی بار از طریق ریل باید حداقل به 30 درصد برسد که در حال حاضر این رقم چیزی حدود 10 الی 12 درصدی است. برای اینکه این قانون به اجرا برسد، تعداد ناوگان باری ایران باید به 55 هزار واگن برسد که 22 هزار واگن باری در ناوگان وجود دارد.
بنا بر این اعداد و ارقام، دولت ایران برای رسیدن به اهداف خود در بخش ریلی نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلانی دارد که البته فرصت زیادی هم برای تحقق این تکالیف باقی نمانده است.
از این رو اولویت دولت جذب فاینانس داخلی و خارجی جهت تامین منابع مالی برای توسعه شبکه و ناوگان ریلی است.
حال اینکه حوزه ریل و سرمایه گذاری در این بخش به دلیل دیربازده بودن آن برای شرکت‌های ایرانی جذابیت ندارد و از آنجایی که سرمایه گذاری در این بخش از حمل و نقل با رقم‌های خرد امکان پذیر نیست و به واسطه کاهش ارزش پول ملی در برابر دلار در یکسال گذشته، شرکت‌های داخلی اساسا امکان سرمایه گذاری قابل توجه در این بخش را ندارند.
ردیف
سال 98
سال 97
1
بودجه کل کشور(هزار میلیارد تومان)
1703
1194
2
بودجه ریلی (میلیارد تومان)
1582
1389
3
سهم بودجه ریلی از بودجه کل کشور (درصد )
0.013
0.076
