به گزاشر ایران اکونومیست، مهشید رابطیان اظهار داشت: والدین توجه داشته باشند تأخیر در رشد گفتاری و کلامی کودک را با تأخیر در یادگرفتن و صحبت کردن به طور قابل فهم، اشتباه نگیرند. تأخیر در رشد گفتار به معنی تأخیر در شروع بیان کلمات منفرد و پس از آن کنار هم گذاشتن دو یا سه کلمه با معنی است.
وی با بیان اینکه تکلم به صورت قابل فهم به تدریج شکل می گیرد و نقایص کلامی خفیف در کودکان خردسال بسیار شایع است، ادامه داد: زمانی که کودک 2 ساله بسیار کم صحبت باشد یا اصلا صحبت نکند، مواقعی که صحبت های کودک سه ساله توسط افراد نزدیک خانواده به سختی قابل فهم باشد یا اینکه صحبت های کودک چهار ساله توسط همسالان و افراد ناآشنا، خیلی کم قابل درک باشد، لازم است والدین برای رفع مشکل به وجود آمده به روانپزشک مراجعه کنند.
این روانپزشک کودک و نوجوان گفت: کودک در هر سنی که باشد به دلیل سرخوردگی، تحقیر یا عدم توجه به او با مشکلات تکلم رو به رو می شود و به مرور از تعاملات اجتماعی دوری می کند؛ بنابراین والدین یا مربیان مهدکودک و دبستان باید نسبت به سلامتی این دسته از کودکان حساس و دقیق باشند.
وی افزود: زمانی که کودک پس رفت ناگهانی در مهارت های تولید صدا پیدا کرد، در صورت بروز هرگونه مشکلات تکلم، والدین باید به روانپزشک کودک و نوجوان مراجعه کنند تا موضوع از نظر اختلالات ارتباطی و تکاملی مانند اختلال طیف اوتیسم بررسی شود.
* رفع موانع تأخیر کلامی کودکان
رابطیان با بیان اینکه نوک زبانی صحبت کردن و داشتن گفتار نامفهوم در بین کودکان امری شایع است، اظهار داشت: این مرحله‌ای است که بسیاری از کودکان با سن یک و نیم تا سه سال شروع به صحبت کردن می‌کنند و علت آن بیرون زدن زبان از بین دندان‌ها به ویژه در زمان تلفظ حرف سین است و والدین می‌توانید با آگاه کردن کودک از حالت زبان و حرکات صحیح آن به فرزند خود کمک کنند تا از گفتار غلط اجتناب کند.
وی از صحبت کردن و آواز خواندن برای کودک به عنوان عامل رشد کلامی آنان نام برد و افزود: تمام کودکان به طور طبیعی تمایل دارند در فعالیت‌های بزرگ ترها شرکت کنند و اگر والدین با کودک خود زیاد حرف بزنند، زمینه مشارکت او در گفت و گو با اعضای خانواده فراهم خواهد شد.
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، نقش پدر و مادر را در رشد یا عدم تکلم مناسب کودک بسیار موثر برشمرد و افزود: کودکان دارای لکنت زبان در بین خانواده‌هایی که زندگی بی‌ثباتی دارند، فعالیت و استقلال کودک را محدود می‌کنند یا برعکس همیشه نوعی حمایتگری مفرط از کودک خود دارند، بسیار دیده می شود.
وی تصریح کرد: این نوع خانواده ها مولد سردرگمی، تنش و نارضایتی و موجب عقب افتادن رشد گفتار کودک و حتی نوجوان هستند و در مواقعی با ورود یک فرزند جدید حتی گفتار کودک بزرگتر نیز برای نشان دادن همترازی با فرزند کوچکتر، با اشکال مواجه می‌شود.
* تفاوت‌های کلامی کودکان
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان افزود: معمولاً زمان به حرف افتادن کودکان با یکدیگر متفاوت است و این موضوع نباید باعث نگرانی والدین شود اما اگر حرف زدن کودک بیش از حد معمول تأخیر داشت، باید همزمان با بررسی جدول رشدی توانایی‌های مختلف کودکان، زمان تکلم او هم بررسی شود.
رابطیان اظهار داشت: پسران نسبت به دخترها دیرتر شروع به حرف زدن می‌کنند و چنانچه والدین به هر دلیل احساس کنند کودک آنها در رابطه با حرف زدن مشکل دارد، باید به پزشک مراجعه کنند.
وی ادامه داد: یک دلیل دیگر در اختلال به وجود آمده در تکلم کودکان اهمیت ندادن والدین به صحبت کردن با فرزندشان است. برای نمونه وقتی کودکی پدر و مادر شاغل دارد عملا از صبح تا غروب تنها مانده و برای اعتراض تصمیم می گیرد با آنان کمتر حرف بزند و ادامه این رویه به تاخیر در حرف زدن کودک منجر خواهد شد.
* رابطه تکلم و شنوایی
رابطیان، شنوایی را عامل موثر در رشد کلامی کودکان برشمرد و افزود: شنوایی موجب ذخیره اطلاعات در مغز و عاملی برای رشد تکلم است، از این رو کودکان کم شنوا یا ناشنوا در حرف زدن مشکل دارند؛ در نتیجه والدین باید توجه داشته باشند گفتار کودک با گوش دادن و ارتباط برقرارکردن با دیگران بسیار موثر خواهد بود.
