چابهار؛ دروازه بازرگانی منطقه ای ایران، هند و آسیای مرکزی

به گزارش ایران اکونومیست؛ منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار (IPGCFZ) یکی از مناطق آزاد هفت‌گانه ایران است که در راستای اهداف اقتصادی کشور در اوایل دههٔ 1370 در ساحل شهر چابهار و در پیرامون دریای عمان و اقیانوس هند ایجاد شد. در حال حاضر این بندر نقش مهمی در مراودات تجاری و اقتصادی منطقه ای ایران ایفاء می کند.
ایندیا تایمز افزود:قرابت هویتی و جغرافیایی کشورهای هند، ایران و افغانستان فرصت همکاری های گسترده و همه جانبه میان آنها و کشورهای آسیای مرکزی را فراهم آورده است. این همکاری ها همراه با ایجاد سازوکارهایی همچون اپراتوری هند در بخش هایی از منطقه آزاد جهانی چابهار، فرصت گرانبهایی خواهد بود که در گسترش اصل منطقه گرایی در سیاست خارجی کشورهای مورد نظر بسیار موثر است.
بندر چابهار در استان سیستان و بلوچستان سرشار از منابع انرژی و فرصتی گرانبها در اتصال هند به آسیای مرکزی خواهد بود و این نخستین بار است که هند فرصت می یابد که در یک بندر خارج از قلمرو خود تا این اندازه مشارکت کند. تصمیم اپراتوری هند در یکی از فازهای بندر چابهار متعاقب نشست مشترک هیات های نمایندگی هند، ایران و افغانستان اتخاذ شده است. در این قالب، هند در منطقه آزاد جهانی چابهار فعالیت خود را گسترش و نقش بیشتری در تلاش های مشترک برای حمایت از مراوادات تجاری منطقه ای ایفاء می کند.
بر اساس بیانیه وزارت کشتیرانی هند، کنترل فیزیکی ترمینال یکی از فازها، ارائه تجهیزات حمل و نقل و ایجاد ساختمان اداری که در تاریخ 29 دسامبر 2018(8 دی 1397) مورد موافقت قرار گرفته است، راهکارهای عملیاتی سازی تلاش هند در جهانی سازی بندر چابهار را ممکن می سازد. از این رو اپراتوری یک فاز از چهار فاز بندر شهید بهشتی چابهار، از سوی اپراتور هندی IPGL فصلی جدیدی در روابط دو کشور و همکاری های منطقه ای تلقی خواهد شد.
رسانه هندی یادآورشد که تعامل میان ایران و هند در بندر چابهار از سال 2003 آغاز و در نیمه دوم سال 2014، در نتیجه امضای تفاهم نامه بین دو کشور توسعه یافت. درهمین راستا موافقت‌نامه ترانزیتی سه جانبه بین کشورهای ایران، هند و افغانستان باهدف تسریع، تسهیل و ارتقای ترانزیت چابهار و اتصال کشور هند و افغانستان به کشورهای آسیای میانه موجب توسعه صادرات سه کشور و ایجاد کریدور بین‌المللی بین کشورهای مذکور با مناطق دیگر خواهد بود.
به عقیده گزارش نویس ایندیا تایمز، بندر چابهار در استان سیستان و بلوچستان در ساحل جنوبی ایران از هند نیز به راحتی قابل دسترس است و برای دهلی نو در بی نیازی از بندر گوادار پاکستان در فاصله 80 کیلومتری این بندر، بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
اپراتوری هند در بندر چابهار همراه با سرمایه گذاری بیش از 85 میلیون دلاری هند است و طول مدت این موافقت نامه دوجانبه 18ماه است که می تواند برای مدت 10 سال تمدید شود.
بر این اساس، برای اجرایی شدن موافقت نامه یادشده و گفت وگوهای بیشتر میان دو کشور، وزیر امور خارجه ایران دوشنبه شب به هند سفر و بر گسترش همکاری های منطقه ای تائید کرد.
محمدجواد ظریف در هنگام ورود به دهلی نو گفت: زمینه های زیادی برای گسترش روابط دوجانبه ایران و هند وجود دارد که یکی از این حوزه‌ها چابهار است. هندی ها به حضور در چابهار و در زیرساخت های ترانزیتی ایران علاقه مند هستند.
ناظران سیاسی و منطقه ای سفر ظریف به دهلی نو را نشانگر عزم مقام های عالیرتبه تهران و دهلی نو برای گسترش هرچه بیشتر روابط سیاسی و اقتصادی بین ایران و هند به رغم تلاش آمریکا برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ارزیابی کرده اند.