به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی فرابورس ایران، در این نشست امیر هامونی ضمن معرفی نقاط قوت بازار سرمایه و تلاش‌هایی که در مسیر بهبود جایگاه بورس‌ها در عرصه بین‌المللی صورت می‌گیرد، چالش‌های این بازار را در بحث محرمانگی داده‌ها، ابزارسازی، تکنولوژی، پایداری بورس‌ها و مواردی از این دست بررسی کرد.
مدیرعامل فرابورس با بیان اینکه در حال حاضر بازار سرمایه در جایگاه خوبی نسبت به گذشته در عرصه بین‌المللی قرار دارد، عضویت پیوسته سازمان بورس در سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (IOSCO) را موجب تحکیم و بهبود جایگاه بورس‌ها در فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE) اعلام کرد و گفت: در حالی که تا چند سال پیش عضویت بورس‌ها در WFE به حالت تعلیق درآمده بود اما هم‌اکنون با عضویت در این فدراسیون، می‌توانیم داده‌های خود را به صورت ماهانه در این نهاد ثبت کنیم و طبق آمارهایی که ارائه کرده‌ایم، شاخص اسمی فرابورس و بورس جزو پربازده‌ترین شاخص‌ها در میان بورس‌های عضو WFE بوده‌اند.
هامونی با اشاره به اینکه در حوزه معاملات ثانویه بازار بدهی، حرفی در دنیا برای گفتن داریم، افزود: بازار ثانویه بازار بدهی در چند سال گذشته با رشد فزاینده‌ای در بازار سرمایه کشور روبه‌رو شده و به لحاظ ارزش معاملات این بازار در غرب آسیا در جایگاه نخست قرار داریم.
به گفته وی در ارزیابی فدراسیون بورس‌های اروپایی و آسیایی نیز دو کارگزاری عضو فرابورس یعنی کارگزاری‌های بانک ملت و پارسیان در جایگاه سوم برترین کارگزاران عضو معرفی‌شده به فیاس در حوزه بازار بدهی قرار گرفتند که این موضوع از ظرفیت‌های بالای آن در بازار سرمایه کشور حکایت می‌کند.
طرح بورس‌های پایدار را به کمک سامانه کدال می‌توانیم دنبال کنیم
مدیرعامل فرابورس ایران به طرح سازمان ملل در خصوص «بورس‌های پایدار» اشاره و تشریح کرد: یکی از اهداف همیشگی بورس‌ها توجه و تاکید روی بحث شفافیت، نقدشوندگی و کارایی و تلاش برای دستیابی به این اهداف بوده است، اما از سال 2018 سازمان ملل طرح بورس‌های پایدار را مطرح و این موضوع را یکی از اهداف اصلی بورس‌ها قلمداد کرده است به طوری که باید با اعمال سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی مباحثی همچون اشتغال پایدار، مدیریت منابع اعم از منابع آبی و ... را دنبال کنند و برای آن بکوشند.
وی با طرح این سوال که آیا بازار سرمایه می‌تواند به مدیریت منابع در کشور کمک و در بحث اشتغال نیز نقش‌آفرینی کند یا خیر، از ظرفیت‌های بالای سامانه کدال در این زمینه سخن گفت و افزود: در حال حاضر داده‌های زیادی بر اساس اطلاعیه‌هایی که شرکت‌ها به طور دوره‌ای و مرتب در این سامانه منتشر می‌کنند، قابل دسترس است که می‌توان موارد دیگری را نیز به آن افزود تا به سیاست‌گذاران در زمینه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در شرایط مختلف اقتصادی اعم از رکود و رونق کمک کند.
وی در توضیح این مساله عنوان کرد: می‌توان آیتم‌های دیگری را نیز به موارد فعلی انتشار داده‌های شرکت‌ها در سامانه کدال افزود به نحوی که علاوه بر آمار منتشرشده از سوی شرکت‌ها در زمینه تولید و فروش محصولات مختلف و مواردی از این دست، شرکت‌ها میزان اشتغال خود، میزان مصرف منابعی همچون آب، برق، گاز و ... را نیز از طریق کدال به اشتراک بگذارند تا با فرایند شاخص‌سازی و استخراج این داده‌ها برای تمامی شرکت‌هایی که اقدام به انتشار اطلاعات از طریق این سامانه می‌کنند به سنجه‌هایی برای میزان اشتغال، میزان مصرف و مدیریت منابع و مواردی از این دست برای بنگاه‌های اقتصادی دست یافت و در خصوص آن‌ها سیاست‌گذاری کرد.
چالش‌های بازار سرمایه در بحث انتشار داده‌ها و ابزارسازی
مدیرعامل فرابورس ایران یکی از چالش‌های مهم در حوزه بازار سرمایه را موضوعات پیرامون محرمانگی داده‌ها عنوان کرد و گفت: متاسفانه در زمینه انتشار داده‌ها و اطلاعات در بازار سرمایه مرز محرمانگی به درستی تعریف نشده و در این زمینه نیازمند بررسی مجدد و بازتعریف آن هستیم، به این مفهموم که داده‌هایی را منتشر می‌کنیم که نباید به صورت عمومی منتشر شوند و مانع از انتشار برخی دیگر از اطلاعات و آمار می‌شویم که بهتر است در دسترس کسب‌و‌کارهای مختلف مانند استارت‌آپ‌ها فین‌تک و ... برای رشد و توسعه فعالیتشان قرار گیرند.
هامونی همچنین از روش‌های متفاوتی سخن گفت که برای حفظ محرمانگی داده‌های بزرگ وجود دارد و قابل استفاده است به طوری که در این زمینه مجهول‌سازی داده‌ها یکی از روش‌های موجود است.
فرایند طولانی ابزارسازی، چالش دیگری بود که هامونی به آن اشاره کرد و این موضوع را یکی از تنگناها در مسیر توسعه بازار سرمایه دانست.
به گفته وی راه‌اندازی ابزاری مانند اسناد خزانه اسلامی حدود 4 سال به طول انجامید و این در حالی است که در سایر ابزارهایی که در بازار سرمایه راه‌اندازی شده نیز زمان زیادی سپری شده است.
وی راه‌حل این مساله را در به کارگیری فرایندی تحت عنوان Sandbox یا آزمایشگاه جعبه‌شنی اعلام کرد که بر اساس آن برای بررسی ابزارهای جدید در بازار سرمایه در گام نخست، یک شورای فرعی یعنی کمیته فقهی در سند باکس شکل بگیرد تا در مدت یک هفته موارد فقهی آن را مورد بررسی قرار دهد و در ادامه آن ابزار وارد فاز فنی شود؛ سپس در فاز فنی، یک بازار خصوصی و حرفه‌ای با حضور هلدینگ‌ها، تامین سرمایه‌ها و مشاوران سرمایه‌گذاری راه‌اندازی می‌شود تا برای مدت کوتاهی دادوستد روی این ابزار جدید مالی صورت گیرد؛ در صورتی که این ابزار در مرحله پایلوت معاملات موفقیت‌آمیزی داشت، آنگاه فرایند راه‌اندازی آن دنبال می‌شود.
هامونی با اشاره به اینکه در حوزه تکنولوژی نیز بازار سرمایه با چالش روبه‌روست از اقدامات فرابورس برای رفع این مساله خبر داد و گفت: سامانه‌ای را در فرابورس از خارج خریداری کرده‌ایم و آن را توسعه داده‌ایم، در حالی که ابتدا این موضوع به عنوان یک پروژه در فرابورس تعریف شده بود، اما هم‌اکنون برای پیگیری آن یک معاونت تحت عنوان «توسعه تکنولوژی» راه‌اندازی کرده‌ایم تا حوزه‌های فین‌تکی که برای توسعه بازار سرمایه راهگشاست مانند موتور معاملاتی (Engine) در این معاونت دنبال کنیم.
به گفته وی در حوزه بازار پایه نیز در حالی که با دستور ریاست سازمان بورس دستورالعمل‌ها و مقررات این بازار در حال اصلاح است، در تلاشیم با متنوع‌سازی تکنولوژی بتوانیم دیگر وابسته به یک موتور معاملاتی در این بازار نباشیم.
مدیرعامل فرابورس با اشاره به تصویب اساسنامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها (Fund of Funds) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی از ارائه درخواست راه‌اندازی چندین صندوق خصوصی (Private Equity Fund) به فرابورس خبر داد و گفت: این صندوق‌ها را باید حلقه گمشده عرضه‌های اولیه در بازار قلمداد کرد؛ چراکه این صندوق‌ها از طریق تملک در شرکت‌هایی که به اصلاح ساختار نیاز دارند همانند شرکت‌های موجود در تابلوهای ب و ج بازار پایه، شرکت‌های اخراجی از بورس و خارج از بازار سرمایه به راهبری، هدایت و تزریق نقدینگی به این شرکت‌ها می‌پردازد و بعد از اصلاح ساختار، این دسته از شرکت‌ها می‌توانند در بورس‌ها پذیرش و در بازار سهام عرضه اولیه شوند.
تنظیم نرخ در بازار بدهی با عملیات بازار باز
مدیرعامل فرابورس ایران یکی از نقاط قوت لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ را توجه به عملیات بازار باز دانست و گفت: در این لایحه به دولت اجازه داده شده در صورت اجرای عملیات بازار باز و نیز توثیق اوراق مالی اسلامی دولتی نزد بانک‌ها توسط بانک مرکزی، بخشی از بدهی‌های قطعی و حسابرسی شده خود به بانک‌ها که در چارچوب قوانین و مقررات تا پایان سال١٣٩٧ ایجاد شده است، تا سقف 20 هزار میلیارد تومان را بهادارسازی کند.
هامونی تنظیم نرخ در بازار بدهی را نتیجه عملیات بازار باز دانست و گفت: رئیس کل بانک مرکزی پیگیر این موضوع در لایحه بودجه سال آینده است و این موضوع کمک می‌کند تا بحث تنظیم نرخ در این بازار عملیاتی شود.
