به گزارش ایران اکونومیست، محسن اسماعیلی عضو حقوقدان شورای نگهبان در هفتمین همایش نقش پژوهش در فرآیند قانونگذاری که صبح امروز (یکشنبه 26 آذرماه) برگزار شد، با بیان اینکه بنده از سال 72 و زمان تشکیل مرکز پژوهش‌های مجلس با آن مرتبط بودم، گفت: اکنون فرصت خوبی برای تحول در این مرکز است، ما به این نتیجه رسیدیم که برای تدوین قوانین باید آ‌ینده‌نگری کنیم اما اکنون باید برای تقنین قوانین به آینده پژوهی روی بیاوریم.
وی ادامه داد: فرق آینده نگری و آینده پژوهی این است که امروز همه دنیا آینده پژوهی را به عنوان یک ضرورت پذیرفته‌اند، قبلا ما آینده را حدس می‌زدیم و بر اساس آن قانون می‌نوشتیم اما امروز شرایط فرق کرده و نباید آینده را حدس کرد بلکه باید آن گونه که می‌خواهیم آینده را بسازیم.
اسماعیلی تأکید کرد: ژاپن از سال 1970 آینده پژوهی را آغاز کرد و ما بسیار دیر اقدام کردیم که با وجود استعدادهای خود می‌توانیم این عقب ماندگی را جبران کنیم، البته تحولات آن قدر سریع پیش می‌رود که اگر این عقب ماندگی جبران نشود اشتباه بزرگی خواهد بود.
عضو حقوقدان شورای نگهبان با بیان اینکه ما پیش و قبل از تقنین قوانین باید مطالعات را انجام دهیم، گفت: خداوند در تدوین شرعیت هم واقعیت‌های اجتماعی را دیده است، ما گاهی قوانین خوبی می‌نویسیم که متأسفانه با واقعیت‌های جامعه منطبق نبوده و باید آن را کنار بگذاریم.
وی اظهار کرد: اگر قانون متناسب و کارآمدی هم وجود دارد باید نظارت بر اجرا و تضمین موثر بر پایبندی آن هم صورت بگیرد، امروز بسیاری از قوانین خوب به هر دلیلی اجرا نمی‌شود که این موضوع به روح قانون گرایی و تقنین ضربه می‌زند.
اسماعیلی تأکید کرد: اگر روزی قانونی مصوب شد اما مسئولان کشور به آن توجهی برای اجرا نداشتند بدانیم که کیان مجلس و روح قانون گرایی لطمه خواهد خورد حتی مرحوم نایینی 100 سال پیش بدون هیچ گونه تجربه تقنین و اجرا در کتابی نوشت جایگاه قانون به ویژه قانون اساسی برای مسئولان کشور به منزله رساله عملیه برای آحاد مردم است با آن که امام راحل فرمودند تخلف از قوانین جمهوری اسلامی حرام است.
عضو حقوقدان شورای نگهبان بیان کرد: مثلا استفاده از فلان شبکه مجازی ممنوع است اما همه ما خودمان به آن وارد شده‌ایم، چگونه می‌خواهیم مردم مصوبات ما را عمل کنند در صورتی که هنوز شب نشده خودمان آن مصوبه را نقض می‌کنیم، قانونگذاری بخشی از اعمال ولایت است.
وی گفت: امروز میزان اظهارنظر کسانی که دستشان به کیبورد نخورده درباره فضای مجازی از مدیرعامل ماکروسافت هم بیشتر است، این موضوع خوب است اما زمانی جواب می‌دهد که آینده پژوهی کرده باشیم.
اسماعیلی بیان کرد: اگر مجلس شورای اسلامی به کمک مرکز پژوهش‌ها و سایر مراکز پژوهشی تحول فناوری و مدیریتی را نتواند مدیریت کند، تحولات خودش را بر ما تحمیل می‌کند مثل برخی از قسمت‌ها که اکنون این اتفاق افتاده است.
عضو حقوقدان شورای نگهبان اظهار کرد: اینکه کلمه نقش در عنوان همایش امروز ما قرار دارد خوشحال نیستم زیرا ما از موضوع نقش گذشته‌ایم و چند دوره است که فعالیت می‌کنیم و اکنون باید چگونگی تأثیرگذاری را بررسی کنیم.
وی گفت: هرچه نمایندگان مجلس به آثار مرکز پژوهش‌ها در تقنین قوانین توجه کنند، آثار بهتری در امور کشور خواهد داشت.
اسماعیلی گفت: اگر این کشور قرار است در منطقه و جهان نقش منحصر به فرد خود را ابقا کند بدون آینده پژوهی و تصدی امکانات مالی و توان علمی امکان پذیر نخواهد بود.
