به گزارش ایران اکونومیست؛ قیمت ارز که هر روز و هر ساعت بالا میرفت، اکنون با تدابیر بانک مرکزی در اصلاح قوانین و ایجاد جو روانی مثبت در بازار، چند هفتهای است که از ثبات نسبی برخوردار است. با این حال، قیمت اکثر کالاها از مواد غذایی گرفته تا لوازم خانگی و خودرو که به بهانه افزایش نرخ ارز، با رشد مواجه بودهاند، با کاهش نرخ ارز نهتنها کاهش نیافته، بلکه در مواردی مانند خودرو، تولیدکنندگان بر افزایش بیشتر قیمت نیز پافشاری میکنند.
**قیمتگذاری لوازم خانگی در گیر و دار ارزانی دلار
در این بین برخی افزایش قیمتها بهطور مستقیم بر زندگی و معیشت مردم سایه افکنده و کاهش قیمت ارز، این توقع را ایجاد کرده که قیمتها در روزهای آینده با افت همراه شود. با این حال، اکثر تولیدکنندگان لوازم خانگی مقاومتی جدی برای کاهش قیمت دارند و دلیل خود را برای ممانعت از کاهش قیمت، خرید ارز از سامانه نیما میدانند که قیمتها در آن کاهشی نداشته است.
این در حالی است که مسئولان و مردم انتظار دارند کنترل بازار ارز به کاهش قیمت و آسان شدن شرایط زندگی مردم بینجامد و با بیان اینکه قیمت کالاها با افزایش قیمت دلار بالا رفته و باید با پایین آمدن آن هم کاهش یابد، عقیده دارند سازمان حمایت از مصرفکنندگان باید در این زمینه وارد عمل شده و اجازه ندهد حق مردم و مصرفکنندگان ضایع شود.
اما شکستن مقاومت تولیدکنندگان لوازم خانگی کار آسانی نخواهد بود. در حالی که تولیدکنندگان و در رأس آنها، خودروسازان هر روز بر طبل گرانی میکوبند و افزایش هزینهها را دلیل این امر میدانند، تولیدکنندگان لوازم خانگی نیز خود را محق میدانند که کاهش قیمتها را در دستور کار خود قرار ندهند.
**جریمه میدهند، اما قیمتها را کاهش نمیدهند
در این مورد، محمد طحانپور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در گفتوگو با ایرناپلاس با اشاره به اینکه هیچوقت شاهد آن نبودیم که اگر کالاها با هر دلیلی افزایش قیمت داشتهاند، با ثبات شرایط نیز قیمت آنها کاهش یابد، گفت: نبود سیستم حمایت کامل برای نظارت و فقدان مکانیسمهای حمایتی از مصرفکننده، سبب میشود قیمتها بدون حساب بالا رود، تا آنجا که تولیدکنندگان حتی در مواردی حاضرند جریمه آن را بپردازند، اما قیمتها را کاهش ندهند.
وی با بیان اینکه قیمت دلار تنها در چند ساعت بالای 18 هزار تومان باقی ماند، ادامه داد: اما با این حال تولیدکنندگان حاضر به کاهش قیمتها نیستند.
طحانپور با بیان اینکه در حال حاضر برخی تولیدکنندگان برای فروش محصولات خود از مشوقها و جوایزی استفاده میکنند، افزود: بهطور مثال در فروش یخچال و فریزر این قول را میدهند که پس از خرید، مبلغی بهعنوان جایزه به مشتری باز میگردد، اما این موضوع نمیتواند راهکار خوبی باشد، زیرا جلوی کاهش قیمتها در بازار را میگیرد و قیمتها در همان شرایط قبلی باقی میمانند.
**ارادهای برای کاهش قیمتها وجود ندارد
وی مقاومت خودروسازان در خصوص کاهش قیمت را یکی دیگر از دلایل مقاومت سایر تولیدکنندگان برای کاهش قیمتها دانست و گفت: هزینه خودروسازان در زمینه کارگران، مواد اولیه و.. مانند سایر تولیدکنندگان است. بنابراین اگر آنها حاضر به کاهش قیمت نباشند، ارادهای نیز برای کاهش قیمت در سایر کالاها وجود نخواهد داشت.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با اشاره به اینکه تولیدکنندگان با توجه به نوسانات موجود در اقتصاد مطمئن نیستند بتوانند مواد اولیه مورد نیاز را با قیمتهای فعلی تأمین کنند، افزود: تولیدکنندگان از آینده هراس دارند، زیرا نوسانات قیمتی اجازه نمیدهد برای آینده برنامهریزی داشته باشند و نمیدانند با مصرف مواد اولیه موجود، آیا دوباره میتوانند همین مواد را خریداری کنند؟ همین امر سبب میشود اجازه کاهش قیمتها را ندهند و در مقابل آن مقاومت داشته باشند.
**توجیه گرانفروشی به نام کارگران
وی با انتقاد از برخی تولیدکنندگان که به اسم حمایت از کارگران، گرانفروشی خود را توجیه میکنند، ادامه داد: به اسم حقوق کارگران تصمیماتی میگیرند که بر کل جامعه تأثیر منفی میگذارد و در عمل نیز بهبودی در وضعیت کارگران ایجاد نمیکند.
طحانپور به برگزاری جلساتی با تولیدکنندگان داخلی و واردکنندگان لوازم خانگی برای کاهش قیمتها اشاره کرد و گفت: جلساتی برگزار شده که ممکن است به کاهش قیمت محصولات بینجامد. نکته مهم آن است که اگر این کاهش قیمت صورت گیرد، هم مربوط به لوازم خانگی تولید داخل و هم وارداتیها خواهد شد.
**گرانی و رونق بازار لوازم خانگی دستدوم
وی با بیان اینکه در حال حاضر رکود در بازار لوازم خانگی وجود دارد، تأکید کرد: رکود در بازار وجود دارد، زیرا مردم نمیتوانند با این قیمتها خرید کنند، اما بهطور مثال نمیتوان خرید بخاری در زمستان را به تأخیر انداخت و به هر حال مردم ناچار به تهیه آن هستند.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با انتقاد از گرانیهای پیش آمده، گفت: موردی که باعث ناراحتی بیشتر میشود این است که مردم به علت عدم توانایی خرید کالای نو، به سمت بازار دست دوم روی آوردهاند و با توجه به حجم بالای منابع، این موضوع از شأن مردم کشور ما به دور است.
**واردات لوازم خانگی با ارز سامانه نیما
با این حال، تولیدکنندگان لوازم خانگی نیز دلایلی را برای عدم کاهش قیمت مطرح میکنند. به گفته آنها، لوازم خانگی هیچگاه ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد خریداری نکرده که اکنون با کاهش قیمتها در این بازار، بتوان انتظار کاهش قیمتهای لوازم خانگی را انتظار داشت.
در این خصوص سید علیرضا موسوی مجد، رئیس هیأت مدیره انجمن صوت و تصویر کشور در گفتوگو با ایرناپلاس با اشاره به اینکه کالاها را بر مبنای ارز بازار آزاد خریداری نمیکردیم، گفت: اکنون فضایی که در جامعه وجود دارد ممکن است باعث سوءبرداشت شود.
وی ادامه داد: ارزی که برای واردات لوازم خانگی گرفته شده، با ارز هشت هزار و 900 یا 9 هزار تومان سامانه نیما بوده و این قیمت به معنای اختلاف دو هزار تومانی با بازار آزاد است، بنابراین هرگاه قیمت دلار در سامانه نیما به زیر هشت هزار تومان رسید، میتوان درباره تأثیر کاهش نرخ ارز بر قیمت لوازم خانگی صحبت کرد.
**بازار آزاد ارز، ملاک قیمتگذاری نیست
به گفته موسوی مجد، اکنون قیمت ارز در بازار آزاد 11 هزار تومان است و این ربطی به صنایع ندارد.
وی با بیان اینکه اگر افزایش قیمتی در لوازم خانگی وجود داشته، بر مبنای ارزی است که تولیدکنندگان از شبکه بانکی دریافت کردهاند، افزود: این در حالی است که اکنون قیمت ارز در بازار آزاد کاهش پیدا کرده و این نمیتواند برای قیمتگذاری لوازم خانگی ملاک عمل باشد.
رئیس هیأتمدیره انجمن صوت و تصویر کشور تأکید کرد: در حال حاضر تقاضا، کنترل شده و عرضه مناسبی نیز در بازار وجود دارد. از همین رو، بازار لوازم خانگی به ثبات رسیده است.
**تضمین تأمین نیاز بازار تا پایان سال
وی گفت: از آنجا که تقاضا بر اساس قدرت خرید مردم تعریف میشود، ممکن است در جایی که قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده، با کاهش مواجه شویم.
به گفته موسوی مجد، اکنون تا آخر سال مشکلی در تأمین نیاز بازار نیست و خیلی از شرکتها عرضه مناسبی دارند و کالا نیز به میزان لازم وجود دارد. همچنین ثبت سفارش با روند منطقی انجام میشود و فعلاً مشکل خاصی وجود ندارد.
**تولیدکنندگان، ارز بازار آزاد نمیگیرند
محمدرضا دیانی، مدیرعامل گروه صنعتی انتخاب نیز عقیده دارد کاهش نرخ ارز در بازار آزاد تأثیری بر قیمت لوازم خانگی ندارد، زیرا قیمت ارز مورد استفاده در لوازم خانگی بر اساس سامانه نیماست و تولیدکنندگان لوازم خانگی ارز آزاد دریافت نمیکردهاند.
وی در گفتوگو با ایرناپلاس ضمن اشاره به اینکه قیمت نرخ ارز در بازار آزاد کاهش پیدا کرده، ادامه داد: این در حالی است که در سامانه نیما این قیمت نهتنها کاهشی نبوده، بلکه افزایش نیز داشته است.
دیانی با اشاره به اینکه قیمت ارز در سامانه نیما در مقایسه با سال گذشته بیش از 100 درصد افزایش داشته، تأکید کرد: تنها موردی که به افزایش قیمت تمامشده لوازم خانگی انجامیده، افزایش قیمت ارز نیست، بلکه قیمت مواد اولیه مانند محصولات پتروشیمی، مواد معدنی، فلزی و... نیز افزایش قیمتهایی بالاتر از 100 درصد داشتهاند.
**تأیید افزایش 100 درصدی قیمت لوازم خانگی
وی با بیان اینکه حتی به نسبت افزایش قیمت مواد اولیه و ارز، قیمت محصولات خود را افزایش ندادهایم، افزود: اگر قیمتهای لوازم خانگی را در بازار بررسی کنیم، افزایش قیمتی بین 80 تا 100 درصد رخ داده، در حالی که افزایش قیمت ارز و مواد اولیه بیش از این میزان بوده است.
این تولیدکننده لوازم خانگی ادامه داد: از آنجا که نرخ محصولات خود را با نرخ بازار آزاد ارز تنظیم نمیکردیم، اکنون نیز با کاهش قیمت ارز در بازار آزاد نمیتوانیم قیمتهای خود را کاهش دهیم.
**70 درصد ظرفیت تولید خالی است
وی با اشاره به اینکه برای افزایش قیمت محصولات، شرایط بازار، عرضه و تقاضا، کشش بازار و توان خرید مردم مد نظر است، گفت: اکنون کارخانههای لوازم خانگی وضعیت خوبی ندارند.
دیانی افزود: مشکل دیگر این است که در سال جاری لوازم خانگی، افت و خیزهایی در تخصیص ارز و منابع داشته و از طرفی نیز تولیدکنندگان سرمایه در گردش کافی برای تولید ندارند. به همین دلایل با بیش از 30 درصد ظرفیت تولید خود، کار نکردهاند که معنایش این است که70 درصد ظرفیت خالی بوده است. این موضوع قیمت تمام شده، هزینههای جذب نشده و هزینههای سربار را بهشدت افزایش میدهد.