چرا صادرکنندگان با عرضه ارز به سامانه نیما مشکل دارند؟

به گزارش ایران اکونومیست، مجیدرضا حریری، با اعلام این مطلب افزود: پتروشیمی‌ها، فولادی ها، معدن بزرگ و فلزات رنگی هر کدام به نوعی در حال سوبسید گرفتن از دولت هستند ، این بدان معناست که پتروشیمی ها خوراک و گاز به نرخ ارزان می گیرند و فولادی ها نیز مواد اولیه و انرژی ارزان قیمت در اختیار دارند و دیگر بخش ها مانند فلزات رنگی و معادن بزرگ نیز همین وضعیت را دارند .
 وی گفت: به این ترتیب می بینیم که با این سوبسیدها این حق مردم است که ارز حاصل از صادرات غیر نفتی آنها وارد سامانه نیما شده و قیمت از سوی دولت تعیین شود. او گفت: البته من در کل با یک تقسیم بندی مخالفت دارم . شاید ما تنها کشوری باشیم که عبارت صادرات غیر نفتی را ابداع کرده‌ایم، صادرات ، صادرات است ، چه نفتی و چه غیر نفتی اما در ایران ما یک خط گذاشته ایم و می گوییم صادرات غیرنفتی.
 او گفت: با همین تعریف صادرات غیر نفتی ما در حدود ۵۰ میبلیارد دلار ارزش دارد اما هشتاد درصد از این صادرات اصلا صادرات قابل افتخاری نیست. او گفت: از کل صادرات غیرنفتی ایران بین ۵۵ تا ۶۰ در صد وابسته به نفت است به طوری که این حجم از صادرات را کالاهای پتروشیمی و همچنین گازهای همراه نفت و میعانات گازی تشکیل می دهد که بی تردید این صادرات در اختیار بخش خصوصی نیست.
 این فعال اقتصادی در توضیح این مطلب افزود: این حجم صادرات در حقیقت بی واسطه یا باواسطه به دولت مرتبط می شود از این رو دولت مشکلی برای آوردن ارز حاصل از آن به سامانه نیما نخواهد داشت.
 حریری ادامه داد: بعد از آن فولادی ها، فلزات رنگی و معادن بزرگ، عمده صادرات را به خود اختصاص می دهند . برخی می‌گویند این چهار گروه ۸۰ درصد صادرات غیر نفتی را در اختیار دارند اما من می گویم حتی بیش از این رقم در اختیار این گروه هاست .
 او گفت: دولت خودش نیز سهم هشتاد درصدی را قبول دارد چرا که در بخشنامه اولی که صادر کرده بود تاکید داشت هشتاد درصد ارز صادراتی وارد سامانه نیما شود و بیست درصد در بازار ثانویه ای که ان زمان تدارک دیده شده بود ، عرضه شود اما تعدد بخشنامه ها و تصمیمات خیلی زود این مصوبه را از دور خارج کرد .
 وی افزود: حالا سئوال من از بانک مرکزی این است، سامان دادن عرضه هشتاد درصد از ارز صادرات غیر نفتی که در اختیار چهار گروه عمده یا اگر بخواهیم صادرات میعانات گازی را هم لحاظ کنیم، ۵ گروه عمده است، سخت تر است یا سامان دادن ۲۰ درصد صادرات که در اختیار انبوهی صادرکننده ایرانی است؟اگر ما دو هزار صادرکننده داشته باشیم، ۱۸۰۰ صادرکننده واقعی و خصوصی است و تنها دویست نفر از اینها صادرات هشتاد درصدی کشور را در اختیار دارند . در ضمن بخش خصوصی واقعی حتما پول حاصل از صادراتشان را وارد کشور می کنند و فساد در این بخش به دلیل کوچکی اشل کار بسیار کمتر است. 
چرا صادرات معاف از مالیات است؟
حریری با تاکید بر اینکه سئوال دیگری در این زمینه دارد ، گفت: چرا باید پتروشیمی ها، فولادی ها و کلا صادرکنندگان از مالیات معاف باشند، آن هم صادرکننده ای که ارزش افزوده بالایی را ندارد و از نیروی کار داخلی استفاده نمی کند، چرا نباید مالیات پرداخت کندد .
 وی گفت: صادرات یک فعالیت اقتصادی است و اگر مالیات آن پرداخت شود، دیگر شرکت های صادرکننده مواد اولیه اینقدر تلاش نمی کنند سود خود را افزایش دهند. او گفت: دریافت مالیات خود درامدی را برای کشور ایجاد می کند . وی با اشاره به اینکه تعداد صادرکنندگان واقعی بخش خصوصی زیاد است اما مجموعه ارزی که وارد می کنند، اندک است ، محاسبات اتاق بازرگانی نشان می‌دهد  تنها ۹ میلیارد دلار از ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی در اختیار بخش خصوصی واقعی است و ۴۱ میلیارد دلار انبار کنترلی لازم را داراست.
 نائب رییس اتاق ایران و چینگفت: کسی که صنایع دستی در چین و فرش در هامبورگ می فروشد، بین ۹ تا ۱۸ ماه طول می کشد تا تبدیل به پول شود چرا که عموما برای فروش به امانت گذاشته می شود و برگشت پول پروسه ای طولانی دارد .
 به گفته وی کل صادرات فرش و صنایع دستی ۴۰۰ میلیون دلار است که انبوهی صادرکننده و تولید کننده در آن فعال هستند.
بخش خصوصی در صادرات چه اقلامی دخیل است؟
 او گفت: صادراتی که بیشترین ارزش افزوده را برای کشور ایجاد می کند، صادرات موسوم به صادراتی سنتی است، صنایع دستی ، فرش، خشکبار ، پوست و سالامبور که در کل بین ۴ تا ۵ میلیارد دلار است .
 وی افزود: البته صنایع شیرینی و شکلات و لبنیات هم بازارهای افغانستان و عراق را دارند و صادرات به این کشورها را انجام می‌دهند.حالا ما بخش عمده صادرات را رها کنیم و این بخش را بچسبیم؟
وی گفت: نگاه به صادرات باید با لحاظ همین تفاوت ها باشد، اینکه ارزش افزوده ای را در کشور ایجاد می کنند یا خیر، آیا سوبسیدی دریافت می کنند یا خیر ، آیا بخش خصوصی واقعی در صادرات دخیل است یا صادرات مستقیم و غیر مستقیم به دولت مرتبط است.این ها مسائل مهمی است که باید مورد توجه سیاستگذار باشد.
حریری با اشاره به اینکه وقتی صادرکننده از سوبسیدی استفاده نمی کند، چرا باید ارز حاصل از صادرات خود را به سامانه نیما تحویل دهد، گفت: من معتقدم این شکل از برنامه ریزی تنها صادرگنندگان واقعی را تحت فشار قرار می دهد.