به گزارش ایران اکونومیست؛ آمارها نشان می دهد که ژاپن نزدیک به 90 درصد از نفت مورد نیاز خود را از خاورمیانه تامین می کند و جمهوری اسلامی ایران ششمین منبع بزرگ صادرات نفت خام به این کشور است.
ایران البته در سال های قبل از 2005 میلادی نزدیک به 13 درصد از نفت مورد نیاز ژاپن را تامین می کرد اما شرایط آن زمان و مشکلات اقتصادی باعث شد تا بتدریج این سهم کمتر شود و ژاپن هم منابع مختلفی را جایگزین کرد ولی به هر حال امروز ایران پس از روسیه ششمین تامین کننده بزرگ نفت ژاپن است و 5 درصد از سهم بازار نفتی این کشور را در اختیار دارد.
یکی از علت های اصلی که باعث شد تا ژاپن معافیت های لازم را برای عبور از تحریم های آمریکا بدست آورد و خریدهای نفتی از ایران را از سر گیرد این بود که پالایشگاه های این کشور بنوعی به نفت ایران وابسته هستند و از لحاظ فنی لازم است که نفت ایران به آنها تزریق شود و برای همین توکیو رایزنی های فراوانی کرد تا بتواند به این امتیاز معافیت دست یابد.
نیپون، سه کیو، شووا شل و فوجی اویل از جمله پالایشگاه ها و شرکت های ژاپنی هستند که مسئولانشان می گویند به تجارت انرژی با ایران نیاز مبرم دارند.
یک کارشناس انرژی گفت: کشوری فقیر از لحاظ منابع انرژی مانند ژاپن چطور می تواند قدرت بزرگ انرژی دنیا مانند ایران را نادیده بگیرد توکیو هر چقدر برای تجارت با ایران تلاش کند باز هم کم است و اهمیت معاملات با ایران را درک می کند و می خواهد این روند ادامه داشته باشد و معافیت ها برایش ارزش بالایی دارد.
'ماسیکو تاکاهار' تصریح کرد با توجه به معافیتی که به کشورهای بزرگ خریدار نفت ایران داده شده است شرکت ها و پالایشگاه های ژاپنی تا دو ماه دیگر واردات نفت از ایران را از سر می گیرند و از هم اکنون رایزنی هایی میان طرفین در جریان است و برای قراردادهای تازه برنامه ریزی می شود.
او گفت: نباید فراموش کرد کشورهای آسیای شرقی و خاور دور به دلیل اینکه دسترسی زیادی به منابع انرژی ندارند در چنین شرایطی آسیب پذیری بالایی پیدا می کنند و درگیر مشکلات اجتماعی عدیده می شوند.
به گفته وی بالا رفتن بهای سوخت در بازار کشورهای مذکور از جمله ژاپن و یا کره جنوبی که بخش عمده ای از نفت خود را از ایران و کشورهای دیگر خاورمیانه وارد می کنند می تواند ناخرسندی های عمومی و اعتراضات مردمی را به دنبال داشته باشد.
تاکاهارا تایید کرد در دو ماه گذشته زمانی که بهای نفت به بالاتر از 85 دلار رسید کشورهای مذکور بهای سوخت را در داخل افزایش دادند که موجب بروز اعتراضاتی در ژاپن و کره جنوبی شد اما پس از کاهش بهای نفت به دلیل ورود نفت ایران به بازار، شرایط تا اندازه ای برای آنها بهتر شد.
بر اساس آمار، واردات نفت ژاپن از ایران تا قبل از ماه اکتبر امسال که متوقف شد دایما روند فزاینده داشت و در ماه اوت امسال به اوج خود یعنی معادل 177 هزار بشکه در روز رسید که در مقایسه با یک ماه قبل از آن 65 درصد بیشتر شد.
البته دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا تلاش زیادی کرد کشورها را تحت فشار بگذارد تا تحریم نفتی ایران را مراعات کنند اما دولت وی به این نتیجه رسید که این ممکن نیست و از سوی دیگر خریداران بزرگی مانند چین و هند زیر بار این باج خواهی نرفته اند و نخواهند رفت و نمی توانند منافع ملی خود را فدای یکجانبه گرایی آمریکا کنند.
ایران نیز بر اساس تجربیاتی که دارد می تواند نفت خود را بفروشد و اصولا این مشهور است که هر چه در دنیا تحریم شود نفت نمی شود و تحریم نفتی در شرایطی که دنیا همیشه به منابع انرژی نیاز دارد غیرممکن است و همیشه کشورهایی هستند که به خریدهای خود ادامه دهند.
اما سفیر جمهوری اسلامی ایران در ژاپن، روابط تهران - توکیو را تاریخی عنوان کرد و گفت: اراده جدی برای تقویت روابط ایران با ژاپن وجود دارد و دو کشور با تشریک مساعی می توانند به اهداف بزرگتری دست پیدا کنند.
'مرتضی رحمانی موحد' ضمن اشاره به افزایش مراودات اقتصادی ایران و ژاپن به ویژه خرید نفت ایران در دوره پسابرجام عنوان کرد ایران علاوه بر اینکه یک بازار بزرگ اقتصادی است دسترسی گسترده ای به بازار 300 میلیونی پیرامون خود نیز دارد و این برای ژاپن خیلی مهم است.
او همچنین حمایت دولت ژاپن از برجام به عنوان یک توافق مهم بین المللی را اقدامی مثبت ارزیابی کرد و اظهار نمود بخش های اقتصادی دو کشور انتظار دارند روابط آنها مورد حمایت قرار گیرد.
به هر صورت ایران در دوره های مختلف فروشنده بزرگ نفت به ژاپن بوده است و این کشور نیز تلاش زیادی کرد تا در رایزنی با آمریکا معافیت بگیرد در ماه می امسال بود که میزان واردات ژاپن از ایران از مرز 210 هزار بشکه گذشت و ایران توانست برای مدتی، 7 درصد از سهم بازار انرژی ژاپن را از آن خود کند.
با توجه به مسایلی که در فوق برشمرده شد در ماه های آینده کشورهای بزرگ خریدار نفت ایران به خریدهایشان ادامه خواهند داد و از ابتدای سال آینده میلادی اوضاع بهتر خواهد شد و کشورهای مختلف به دنبال امضای قراردادهای جدید با تهران خواهند بود.
'هیروشیگه سیکو' وزیر بازرگانی ژاپن بتازگی به خبرنگاران گفت این کشور آماده می‌شود تا واردات نفت ایران را از سر گیرد ژاپن در ماه‌های گذشته از میزان واردات خود کاسته بود و در مواردی نیز خرید نفت را متوقف کرده بود.
او به خبرنگاران گفت ایالات متحده برای ارائه معافیت‌ها، به موضوع ثبات در تامین منابع انرژی و پیامدهای آن بر شرکت‌های ژاپنی توجه کرده است.
در همین حال وزیر اقتصاد، بازرگانی و صنایع ژاپن در عین حال افزوده است توکیو از نزدیک با واشنگتن تبادل نظر خواهد کرد و می خواهد از باثبات بودن شرایط اطمینان حاصل کند.
هیروشیگه سه‌کو می‌گوید: «البته تصمیم نهایی با شرکت‌های خصوصی (در ژاپن) است، اما بر پایه تصمیم فعلی، این شرکت‌ها به احتمال زیاد آماده می‌شوند تا واردات نفت خام ایران را از سر گیرند».
او اما جزییاتی از مقدار واردات ارائه نکرد و به خبرنگاران گفت: «من نمی‌توانم در مورد مقدار واردات نظر بدهم».
آمریکا به دلیل ترس از افزایش قیمت نفت جهانی با اعمال دور دوم تحریم‌های این کشور علیه مردم ایران، سرانجام در ماه جاری به اعطای معافیت به هشت کشور جهان برای ادامه واردات نفتی از ایران به مدت 180 روز مجبور شد. دو کشور کره جنوبی و ژاپن نیز در میان پنج خریدار بزرگ نفتی ایران قبل از بازگشت تحریم‌های یک جانبه آمریکا بودند.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا 18 اردیبهشت ماه امسال، خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد اما بلافاصله دیگر کشورهای امضا کننده این توافق یعنی انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه ضمن محکوم کردن خروج این کشور از این توافق چندجانبه بین‌المللی، تأکید کردند که به برجام پایبند مانده و از تجارت شرکت‌هایشان با ایران حمایت می‌کنند.
ترامپ با حربه تروریسم اقتصادی و تحریم‌های یک جانبه غیرقانونی و فشار به جامعه جهانی به دنبال ایجاد جنگ روانی و القای انزوای ایران است، ولی تجربه ماه‌های اخیر و همراهی نکردن جهان با آمریکا نشان داد که این کشور هیچ‌گاه به هدف خود دست نخواهد یافت.
تحریم‌هایی که آمریکا یکجانبه علیه ملت ایران اعلام می‌کند، از مدت‌ها قبل شروع شده و جامعه جهانی با آنها همراهی نکرده تا جایی که ترامپ مجبور شده است از برخی از آنها عقب نشینی کند.
مقامات ایران نیز اعلام کرده‌اند که تحریم‌های جدید آمریکا بیشتر یک موضوع کاملاً تبلیغی و روانی است، به‌طوری که «عبدالناصر همتی» رئیس بانک مرکزی نیز با اشاره به عقب نشینی دولت آمریکا از ادعای خود برای به صفر رساندن فروش نفت ایران، گفت: دولت آمریکا هر کاری که می‌خواست انجام داد و پس از چهارم نوامبر (13 آبان ماه) اتفاق خاصی نخواهد افتاد.
