به
گزارش ایران اکونومیست، طی ماه های گذشته زمزمه‌هایی از تغییر مدیرعامل شرکت بورس
اوراق بهادار تهران در بین اهالی بازار سرمایه پیچید و کم‌کم با تمام شدن
مدت قرارداد سالانه حسن قالیباف‌اصل، او بعد از ۱۰ سال سکانداری شرکت بورس
اوراق بهادار تهران با این رکن بازار سرمایه خداحافظی کرد.
اما بعد از گمانه‌زنی‌هایی، در نهایت علی صحرائی که معاونت بازار شرکت بورس اوراق بهادار را بر عهده داشت، به عنوان مدیرعامل معرفی شد. با این حساب او پس از رحمانی و قالیباف‌اصل سومین مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار به حساب می‌آید. قالیباف اصل همانند رحمانی پس از خداحافظی با شرکت بورس به دانشگاه الزهرا رفت و در حال حاضر ریاست این دانشگاه را برعهده دارد.
در این میان از زمان اعلام مدیرعاملی علی صحرائی، بسیاری منتظرند ببینند که سومین مدیرعامل شرکت بورس چه سیاست‌هایی دارد و قرار است بازار سرمایه ایران را به کدام سمت هدایت کند. این طور که صحرایی می‌گوید او برنامه دارد که نقدشوندگی و شفافیت را در بازار سرمایه افزایش دهد.
نقدشوندگی و شفافیت دو بال بازار سرمایه هستند که بدون آنها معامله بازار سرمایه معنی ندارد، در نتیجه طبیعی است که انتظارات اهالی بازار و عامه سرمایه‌گذاران از حقیقی‌ها گرفته تا حقوقی‌ها از سهامداران عمده گرفته تا سهامداران خرد از مدیری که وعده افزایش نقدشوندگی و شفافیت را به بازار می‌دهد بیشتر باشد.
در گفت‌وگویی که ایسنا با علی صحرائی داشته او بارها به صورت کلی به برنامه‌های خود اشاره کرده است. برنامه‌هایی که اگر محقق شوند بازار سرمایه را متحول می‌کنند و اگر محقق نشوند فعالان بازار را با چالشی جدی مواجه خواهند کرد.
آنچه در ادامه می‌خوانید متن کامل گفت‌وگوی ایسنا با علی صحرایی - مدیرعامل جدید شرکت بورس اوراق بهادار تهران - است:
- زمانی که به عنوان مدیرعامل شرکت بورس انتخاب شدید، برنامه‌هایتان را برای دوره جدید مدیریت بورس بر چه مبنایی طراحی کرده‌اید؟
نگاه‌مان در اجرای برنامه‌ها کلان است. توجه داشته باشید ۷۳ درصد از تامین مالی در ایران از طریق بازار پول و بخش کمتری از طریق بازار سرمایه انجام می‌شود. در حالی که در دنیا این نسبت نصف - نصف است. در نتیجه بازار سرمایه ایران برای آن که به استانداردهای جهانی نزدیک شود، به ناچار باید بزرگتر شود.
اعتقاد دارم این بازار باید با نگاه تامین مالی صنعت بزرگ شود و توسعه یابد. البته با توجه به آن که طبیعتا منابع موجود در اقتصاد محدود است، باید اولویت‌ها را تشخیص دهیم. در نتیجه باید کمک کنیم منابع از طریق ابزارهای مالی جدید به بازار سرمایه هدایت شود. برای دستیابی به این هدف باید اولویت‌ها را از نظر سودآوری و کسب منافع برای اقتصاد ایران در نظر بگیریم.
- پس با این توضیحات، اصلی‌ترین برنامه شما ارتقای نقش بازار سرمایه در تامین مالی است؟
این یکی از برنامه‌های اصلی بورس تهران است، در یک نگاه کلان‌نگر و کلی‌تر، آماده‌ایم تا ضریب نفوذ بازار سرمایه را افزایش دهیم و سرمایه‌گذاران بیشتری را اعم از خرد و کلان، حقیقی و حقوقی به بازارسرمایه جذب کنیم.
- با توجه به مقدار نقدینگی موجود در بازارهای مختلف ایران برای جذب نقدینگی به بازار سرمایه چه برنامه‌ای دارید؟ طبق برنامه‌هایتان آیا طی روزهای آینده باید شاهد جذب نقدیینگی بیشتری به بازار سهام و اوراق باشیم؟
طبق آخرین آمارهای رسمی، حجم نقدینگی در اقتصاد ایران به مرز ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده این حجم از نقدینگی، در صورت عدم مدیریت، به هر بازاری منتقل شود بر فضای کسب وکار و به طورکل بر فضای اقتصاد ایران آثار نامطلوبی برجای می‌گذارد. همچنان که در طول ماه‌های گذشته حتما مشاهده کرده‌اید که این نقدینگی در بازارهای سکه، ارز و دیگر بازارها چه تاثیر مخربی برجای گذاشت.
تامین مالی و گسترش اشتغال از جمله مهمترین اثرات ورود نقدینگی به بازار سهام است. جذب و هدایت نقدینگی به بورس از چند جهت می‌تواند برای اقتصاد ایران حائز اهمیت باشد. ورود نقدینگی به بورس ضمن آن که می‌تواند اثر مخرب نقدینگی را در اقتصاد خنثی کند، آثار تورمی هم به دنبال نخواهد داشت و حتی می‌تواند به تامین مالی پروژه‌ها، صنعتگران و بازرگانان هم کمک کند. همان طور که گفتم کمک به تامین مالی و تسهیل فرایندهای آن از جمله برنامه های اصلی بورس تهران در دوره جدید است.
- برنامه‌تان برای ارتقای شفافیت، خصوصی‌سازی و توسعه فضای کسب و کار در بازار سرمایه چیست؟
چنان که می‌دانید دولت در اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ موظف است بنگاه‌های در اختیار خود را به بخش خصوصی واگذار کند. آمارهای سازمان خصوصی‌سازی نشان می‌دهد نقش بورس در اجرای این سیاست، بسیار پررنگ و حائز اهمیت بوده است، اما اعتقاد داریم واگذاری سهام پایان کار ما نیست. باید از این پس به مردم و سرمایه‌گذاران کمک کنیم بتوانند به نحو احسن و به شکل درست و قانونمند بر منافع خود و سبد دارایی‌هایشان نظارت داشته باشند.
برای تحقق این هدف در نظر داریم با اجرای دقیق مکانیزم‌های حاکمیت شرکتی به همه سرمایه‌گذاران کمک کنیم نمایندگان واقعی خود را انتخاب کنند و مکانیزم مجامع شرکت‌ها و مقررات قانونِ تجارت می‌تواند به این روند کمک کند.
- مهمترین خلأ بازار سرمایه ایران که باید در آینده و در مسیر توسعه بورس برطرف شود، چیست؟
ایران جزو ۲۰ اقتصاد برتر جهان است. اخیرا در کنفرانس رتبه بندی اعلام شد ایران تنها کشوری است که با وجود قرار داشتن در جمع اقتصادهای برتر جهان، ریتینگ ندارد و رتبه اعتباری ناشر در آن مشخص نیست، در نتیجه سرمایه‌گذاران هیچ مکانیزمی برای تفاوت قائل شدن بین شرکت‌ها از منظر ریسک اعتباری در اختیار ندارند. این خلأ باید برطرف شود.
- در راستای افزایش عمق بازار سرمایه چه برنامه‌هایی برای پذیرش شرکت‌های جدید در بورس اوراق بهادار دارید.
آماده‌ایم سهام شرکت‌هایی را که از قابلیت جذب سرمایه و توسعه برخوردارند، وارد بازار سرمایه کنیم، زیرا معتقدیم هدایت منابع و نقدینگی به سوی بازار سرمایه موجب گسترش اقتصاد و کمک به رفاه مردم و گره‌گشایی از کار دولت می‌شود. دولت می‌تواند از طریق واگذاری تصدی گری و بنگاه‌ها، کوچک و چابک شود و بر سیاست‌گذاری‌ها نظارت کند.
دولت نمی‌تواند بنگاه‌داری کند و این امر را به مردم واگذار کند. برای این منظور، بورس بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری و جذب نقدینگی است. طبق برنامه‌هایی که به تایید هیات مدیره بورس هم رسیده در نظر داریم شرکت‌های بیشتری را وارد بازار سهام کنیم. در حال حاضر مجموع ارزش بازار بورس تهران و فرابورس به حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده، اما کافی نیست و اندازه بازار باید از آن چه هست بزرگتر شود.
- به عنوان مدیر عامل یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه برای تثبیت شرایط بازار و کاهش ریسک سرمایه‌گذاران در کنار توسعه بورس چه اقداماتی انجام خواهید داد.
طبق آمار رسمی در شش ماه اول امسال ۵۷۰ هزار کد معاملاتی صادر شد و ارزش معاملات به بیش از ۲۰۰۰ میلیارد تومان در روز هم افزایش یافت؛ بنابراین استقبال سرمایه‌گذاران از بورس به شکل مطلوبی در حال افزایش است. بورس برای محافظت از سرمایه‌گذاران جدید صندوق تثبیت و توسعه بازار را ایجاد کرده و از طرفی در دو سال اخیر هیچ شرکتی عرضه نشده مگر این که بازارگردان داشته باشد.
- چه هدف‌گذاری برای عرضه‌های اولیه در بورس دارید؟
عرضه‌های اولیه موجب تامین مالی در اقتصاد می‌شود، تامین مالی شرکت ها، حلقه‌های زنجیره تولید را تکمیل می‌کند. همچنین بعد از عرضه‌های اولیه، سهامداران عمده می‌توانند باز هم تامین مالی کنند و پروژه‌هایشان را با منابع جدید و ارزان قیمت کامل کنند و با این حساب اشتغال به وجود می‌آید. همیشه می‌گوییم به جای فروش نفت خام باید محصولات زنجیره‌ای تولید نفت از جمله محصولات پتروشیمی‌ها را صادر کنیم در نتیجه ملاحظه می‌کنید که در عرضه‌های اولیه هم نگاهی کلان‌نگر داریم.
- در سال ۱۳۹۶ بورس تهران برنامه داشت ۱۸ شرکت را عرضه اولیه کند اما در نهایت حتی به نیمی از این برنامه هم نرسید. در سال جاری نیز قرار بود به طور متوسط هر ماه یک عرضه اولیه را داشته باشیم و در نهایت ۱۲ عرضه اولیه در سال ۱۳۹۷ صورت بگیرد به بیانی قرار بود حداقل ۱۲ شرکت که "خارج از بازار سرمایه" هستند وارد بورس شود اما تا امروز فقط دو عرضه انجام شده است؛ علت چیست؟
در نظر داشته باشید که این برنامه عملا در حال اجراست. چنان که تعدادی از شرکت‌ها از فرابورس وارد بورس شده اند. ضمن این که ما با توجه به شرایط بازار تصمیم می‌گیریم. از طرف دیگر امسال عرضه پتروشیمی پارس را در برنامه داشته‌ایم و با عرضه اولیه سهام پتروشیمی پارس که شرکت بسیار بزرگی است، ارزش بازار سهام در حد مطلوبی افزایش یافت.
- چرا شرکت‌های بزرگ بورسی عمدتا یک بازارگردان دارند، برنامه شما برای اصلاح مقررات بازارگردانی چیست؟
در گام اول کارمزد بازار گردان‌ها را کاهش داده‌ایم و این موضوع به انگیزه‌ای برای توسعه فعالیت آنها تبدیل شده است، البته قبول دارم ما هنوز عملا بازارگردان رسمی نداریم و سهامداران عمده هستند که سهم را بازارگردانی می‌کنند برای رفع این خلأ حتما تلاش خواهیم کرد و این موضوع در برنامه های مدیریت جدید بورس گنجانده شده است.
- طبق برنامه ششم توسعه منابع بانکی نباید وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر شود، نظر شما در این مورد چیست؟
صندوق‌ها مانند هر صندوق دیگری ریسک‌های خود را اعلام می‌کنند و در بازار تامین مالی می کنند. البته طبق قانون، بانک مرکزی مسئول امور بانکی است؛ بنابراین اگر محدودیتی وجود دارد باید از طرف مقام ناظر پولی این محدودیت‌ها اعلام شود.
- پس معتقدید که بانک مرکزی باید روی صندوق‌های خطر پذیر نظارت داشته باشد؟
بله؛ اتفاقا وارد هم شده و بر همه صندوق‌ها نظارت دارد. البته نظارت بانک مرکزی بر روند صندوق‌های خطر پذیر بیشتر بوده است.
- انتظارتان از وزیر جدید اقتصاد در راستای فعالیت‌های بازار سرمایه چیست؟
خوشبختانه هم رییس جمهور و هم وزیر جدید اقتصاد در جریان نشست‌های رای اعتماد به وزرا در مجلس تاکید بسیاری بر نقش بازار سرمایه در اقتصاد ایران و لزوم حمایت از آن داشتند طبیعتا آگاهی و اشراف مسئولان ارشد دولتی بر روندهای بازار سرمایه کار ما را در حوزه اجرا و ارائه برنامه‌های توسعه‌ای بسیار سهل‌تر و آسان‌تر می‌کند. همان طور که وزیر اقتصاد اعلام کرده لزوم ارتقای سطح تامین مالی از طریق بازار سرمایه در دستور کار تیم جدید اقتصادی دولت است.
وزیر اقتصاد خود رئیس شورای عالی بورس است در نتیجه نگاه کلان‌نگر و دقیق ایشان به این مسائل بازار سرمایه می‌تواند وزن بازار سرمایه را در حوزه تامین‌های مالی افزایش دهد.
