اجازه بازرسی از پارچین داده می‌شود* ایران به دنبال مذاکرات عادلانه است

به گزارش خبرگزاری مهر، متن سخنرانی علی اصغر سلطانیه سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی در نشست شورای حکام به این شرح است:

آقای رئیس
اجازه می خواهم سخنرانی خود را آغاز کنم با نقل قول سخنان رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران در مورد انرژی هسته ای و سلاحهای هسته ای که در جمع رئیس و مقامات سازمان انرژی اتمی ایران و دانشمندان هسته ای در تاریخ 19 فوریه 2012 ایراد شده است: "ملت ایران هیچگاه به دنبال سلاح هسته ای نبوده و هرگز هم به دنبال آن نخواهد رفت. بی تردید تصمیم گیرندگان در کشورهای مخالف ما، به خوبی آگاهند که ایران در پی سلاحهای هسته ای نیست زیرا جمهوری اسلامی ایران به لحاظ منطقی، مذهبی و اصولی، داشتن سلاحهای هسته ای را به عنوان یک گناه تلقی می کند و اعتقاد دارد که اشاعه چنین سلاحهایی، غیر معقول، مخرب و خطرناک است. اگر کشورها اجازه یابند که مستقلا در زمینه انرژی هسته ای، هوا فضا، علوم، فناوری و صنعت پیشرفت نمایند جایی برای سلطه ظالمانه قدرتهای جهانی باقی نخواهد ماند. تحریمها از زمان پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشته اند در حالی که موضوع هسته ای مربوط به چند سال اخیر است لذا مشکل واقعی آنها (دشمنان) با ملتی است که تصمیم گرفته مستقل باشد."

آقای رئیس
حمایت ارزشمند بیش از یکصد کشور جنبش عدم تعهد برای حدود یک دهه از موضوع هسته ای ایران یک پیام دارد: کشورهای در حال توسعه، حق مسلم برای استفاده از علوم و فناوری از جمله انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز دارند و عصر آپارتاید، استعمار و انحصار طلبی به سر رسیده است. در این چهار چوب مفتخرم از همه اعضای خانواده جنبش عدم تعهد برای حمایت اساسی انعکاس یافته در سخنرانی که توسط بردار گرامی ام یعنی خالد شمعا، سفیر محترم مصر، قرائت گردید صمیمانه تشکر نمایم.

آقای رئیس

جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا اعتقاد به حل و فصل اختلافات از طریق مشارکت و همکاری سازنده و مذاکرات عادلانه داشته و همواره بر احترام به حقوق همه طرفها و تفوق حقوق اصرار ورزیده است. بنا بر این جمهوری اسلامی ایران توجه دارد که شناسایی حقوق، مستلزم تحقق صادقانه آن است همان طور که اظهار مسئولیت در بردارنده تعهد است.

عضویت در سازمانها بین المللی و پذیرش الزامات آنها، با حقوق و مزایای مناسب، ملازمت دارد. انکار حقوق و امتیازات به منزله به چالش کشیدن دلایل عضویت در این سازمانهاست. هیچ دولتی نمی تواند حقوقی را برای خودش در نظر بگیرد و در عین حال، دیگران را از همان حقوق محروم کند. و هیچ کشوری نمی تواند مسئولیتهایی را برای دیگران متصور شود در حالی که خود را از این مسئولیتها مبرا می دارد.

جمهوری اسلامی ایران متعهد به همه مسئولیتهایش است، از توسعه مناسباتش با همه کشورهای صلح دوست جهان استقبال می نماید و هر گونه تجاوز و تهدید که موجد بی ثباتی و جنگ است را رد می کند.

آقای رئیس

ناگزیرم به کشورهایی که به بهانه ممانعت از یا متوقف نمودن فعالیتهای هسته ای ایران بویژه غنی سازی اورانیوم، تحریمهایی را وضع می کند پیام روشنی بدهم: آنها مردم را هدف قرار داده اند و نه ماشینهای سانتریفیوژ را، زیرا ایران همه بیش از نود قطعه سانتریفیوژ را به طور بومی تولید می نمـاید. گزارشـات بازرسان این اظـهارت مرا تصـدیق می کنند لذا من از این کـشورها می خواهم که به مردمشان و به جهانیان حقیقت را بگویند.

تهدید به حمله علیه تاسیسات هسته ای ایران

آقای رئیس،

اجازه دهید قطعنامه 533 که توسط کنفرانس عمومی آژانس در سال 1990 تصویب شد را به همه یادآوری کنم که به صورت واضح بیان می دارد:

• " هرگونه حمله یا تهدید علیه تاسیسات هسته ای با مقاصد صلح آمیز نقض اصول منشور ملل متحد، حقوق بین الملل و اساسنامه آژانس است"

• " حمله مسلحانه به یک تاسیسات هسته ای می تواند منجر به انتشار رادیواکتیو با اثرات شدید درون و ورای مرزهای دولت هدف حمله گردد"

• "تصدیق می نماید که حمله یا تهدید به حمله علیه تاسیسات هسته ای با مقاصد صلح آمیز می تواند توسعه انرژی هسته ای را در معرض خطر قرار دهد"

• " تصدیق می نماید که حمله مسلحانه یا تهدید به حمله مسلحانه علیه تاسیسات هسته ای تحت پادمان، اعم از فعال یا در حال ساخت، شرایطی را ایجاد می کند که شورای امنیت سازمان ملل براساس مقررات منشور ملل متحد بایستی سریعا اقدام نماید."

آقای رئیس،

حمله اسرائیل به راکتور عراق را یادآوری می کنم که براساس قطعنامه سال 1982 منجر به تعلیق حقوق و مزایای عضویت اسرائیل آژانس شد هر چند ایالات متحده تهدید کرده بود– که البته تنها یک بلوف بود – که چنانچه قطعنامه ای علیه اسرائیل تصویب شود، از عضویت آژانس خارج خواهد شد. جهان امروزه شاهد است که رژیم صهیونیستی اسرائیل، مکررا تهدید به حمله علیه تاسیسات هسته ای می کند که بصورت کاملا واضحی نقض قطعنامه مذکور است. موضع اخیر رژیم صهیونیستی – مبنی بر اینکه هر چه مایل است انجام خواهد داد - این فرضیه را ثابت می کند که آن رژیم تمام تعهدات بین المللی را به چالش کشانده و درخواستهای متحدینش از جمله ایالات متحده، یعنی حامیش، که در دهه های گذشته به هر قیمتی و به هزینه دشمنی با بسیاری کشورها، جهان اسلام، و ایجاد تنفر از آمریکاییها، از اسرائیل حمایت کرده است، را نادیده گرفته و بدانها بی توجهی می کند. سکوت اعضای آژانس، به ویژه شورای حکام اعتبار آژانس را خدشه دار می نماید. عدم اقدام از سوی شورای امنیت ملل متحد براساس بند 3 این قطعنامه عدم توانمندی در پیشگیری از درگیری بوسیله متوقف نمودن تهدیدات علیه صلح و امنیت را نشان می دهد. حمله علیه تاسیسات هسته ای تحت پادمان یک عضو معاهده منع اشاعه هسته ای توسط یک غیرعضو، ناگزیر به فروپاشی معاهده منجر خواهد گردید.

در این چارچوب، از دولتهای عضو آژانس می خواهم که نقض قطعنامه آژانس را محکوم نمایند و از مدیرکل بخواهند که براساس قطعنامه مزبور، هرگونه تحول در این زمینه را به کنفرانس عمومی بعدی و شورای امنیت ملل متحد گزارش نماید.

به قتل رساندن دانشمند هسته ای، پدیده توحش در قرن بیست و یکم

آقای رئیس

جامعه بین المللی یکبار دیگر شاهد پدیده زشت تروریسم و به قتل رساندن دانشمندان و دانشگاهیان در تخلف آشکار از اصول بشردوستانه، روح منشور سازمـان ملل، اسـاسنامه آژانـس بین المللی انرژی اتمی و حقوق بین الملل بود. با تاسف عمیق پنج دانشمند ایران هدف حملات تروریستی قرار گرفته اند. نظر به ضیق وقت، من در وقت دیگری بیشتر به این موضوع خواهم پرداخت.

مروری گذرا به گزارش مدیرکل در خصوص راستی آزمایی عادی

گزارش مدیرکل به روشنی این واقعیت را منعکس می کند که:

• کلیه مواد هسته ای و فعالیتها تحت پادمان های جامع بوده و برای استفاده صلح آمیز هستند؛

• ایران مسلط بر فن آوری غنی سازی است و علیرغم تحریم، فعالیتهای هسته ای در حال پشرفت است؛

• مدیرکل جزئیات فنی ای را گزارش نموده است که حفاظت از اطلاعات حساس ، تجاری و مبتنی بر مالکیت معنوی کشورهای عضو را نقض می کند. باید به این واقعیت تلخ توجه نمود که این گزارش علیرغم اینکه فرض این است که طبقه بندی اعلام شده آن محرمانه می باشد مگر آنکه شورای حکام تصمیم بگیرد که آن علنی شود ، در دسترس عموم قرار گرفته و باعث سردرگمی زیاد خوانندگان غیر فنی شده است.

• از مدیرکل انتظار می رود که صرفا وضعیت واقعی را گزارش کند برای نمونه ایران بخاطر دلایل روشن شناخته شده، پروتکل الحاقی و کداصلاح شده 1/3 را اجرا نمی کند و غنی سازی خود را و تکمیل رآکتور آب سنگین برای تولید رادیو ایزوتوپ را تعلیق نمی کند. گزارش نباید شامل بیـانیه های دبیرخانه در خصوص آنچه که یک کشور عضو ( ایران)، باید یا نباید انجام دهد، باشد. هر نظری که با ارائه اطلاعات غلط، پروتکل الحاقی که ماهیتا داوطلبانه است را به عنوان یک سند الزام آور حقوقی قلمداد نماید، بر خلاف واقعیت است و به اعتبار آژانس آسیب می رساند. - اطلاعات جزئی و بخشی از یک فرآیند راستی آزمایی فنی موجب سوء تفاهم شده است که می بایست متوقف شود.

سیاست تعامل

1- تعامل با آژانس

آقای رئیس،

از زمان آخرین شورای حکام یک تحول مهم اتفاق افتاده است یعنی تعامل ایران و آژانس در خصوص یکی از مسائل حساس امنیت ملی و مرتبط با امور سیاسی که منظور ادعاهایی مربوط به ابعاد نظامی احتمالی است. از آنجا که دبیرخانه تصویر کاملی ارائه نکرده است بلکه تا حدی تصویر مایوسانه ای ارائه نموده است مخصوصا در بیانیه مطبوعاتی خود قبل از اینکه تیم آژانس به وین بازگردد و پیش از آنکه گزارش مدیر کل و بیانیه مقدماتی او در همین نشست قرائت شود، باید موارد ذیل را به ثبت برسانم.

سابقه:

پیرو مذاکرات سیاسی در سطح بالا، برنامه کاری (INFCIRC/711) برای روشن شدن مسایل باقیمانده از گـذشته، در تاریخ 27 اوت 2007 میان جمـهوری اسـلامی ایـران و آژانـس بین المللی انرژی اتمی توافق شد. در نتیجه همکاری بسیار فعالانه ایران، شش مسأله باقیمانده در تاریخ 2008 حل و فصل گردید و مدیر کل قبلی آن را به شورای حکام گزارش نمود.

علی رغم این واقعیت که آژانس بین المللی انرژی اتمی تعهدات خود از جمله تحویل اسناد مربوط به «مطالعات ادعایی» را به ایران انجام نداده است، ایران ارزیابی خود را در یک سند 117 صفحه ای به آژانس ارائه داد. بنابراین برنامه کار خاتمه یافت ولی آژانس بر خلاف برنامه کار آن را اعلام نکرد.

در هر حال ایران یک بار دیگر با دعوت از تیم آژانس در تاریخ 30 اکتبر 2011 برای دیدار از ایران به منظور حل مسایل و خاتمه دادن به فرآیندی که به نظر می رسد بی پایان است یک امتیاز تاریخی را در اختیار گذاشت.

الف ـ نخستین ملاقاتها (29ـ31 ژانویه 2012)

ایران و تیم آژانس متشکل از مقامات ارشد مذاکرات فشرده ای درباره چگونگی حل و فصل مسایل و ارکان اصلی تعیین شده داشتند. آژانس و ایران پیش نویسهای متن خود را درباره رویکرد تدوین شده و مدالیتی برای جزئیات بعدی تبادل کردند.

ب ـ ملاقاتهای میان نشستها (15 ـ 17 فوریه 2012)

به منظور تسهیل دو دور مذاکره در تهران، سه ملاقات در وین انجام شد و تفاهمات زیر بدست آمد:

• رویکری که در این فرآیند وجود دارد موضوع به موضوع خواهد بود و مسایل فنی مرتبط با هم در یک موضوع طبقه بندی خواهد شد تا برای تسهیل کار رویکرد فشرده، موثر و نتیجه بخشی بدست آید.

• آژانس اعلام کرد که همه مسایل باقیمانده منحصراً در سند GOV/2011/65 می باشد که در فهرست اولویت بندی موضوعات/دسته ها در دومین پیش نویس مدالیتی ارائه خواهد شد.

• در این زمینه مواردی از قبیل توسعه چاشنی انفجاری، ابتکار انفجار در سطح بالا و آزمایش هیدرودینامیک که در اصل آژانس پیشنهاد داده بود که جزو موضوع شماره 2 قرار بگیرد توافق شد که در موضوع اول جای بگیرد. بنابراین موضوع شماره 1 شامل 5 مسأله می شد.

• توافق شد که آژانس اسنادی را که نشان می دهد ایران فعالیتهای ادعا شده در مورد هر یک از موضوعات را انجام داده است تحویل دهد.

• توافق شد که اول متن مدالیته مورد توافق قرار گیرد و منعقد گردد و سپس بر اساس همین مدالیتی مورد توافق رویکرد موضوع به موضوع اجرا شود.

• توافق شد که آژانس سوالات خود را درباره موضوع شماره 1 (5 مسأله) آماده نماید و آنها را در ملاقات بعدی (در تاریخ 20ـ21 فوریه) به ایران ارائه دهد تا راه را برای اجرای موثر کار هموار نماید.

• ایران با درخواست آژانس برای تهیه اظهار نامه ابتدایی درباره ضمیمه گزارش مدیر کل (GOV/2011/65) در ملاقات بعدی (20ـ21 فویه) موافقت کرد.

• همچنین توافق شد که اگر چه آژانس سوالات خود را درباره موضوع شماره 1 ارائه خواهد داد اما تقاضای دسترسی به پارچین طبق رویکرد موضوع به موضوع تا بعد از نشست شورای حکام در ماه مارس به تعویق بیافتد.

• ایران آمادگی خود را در راستای اثبات حسن نیت مبتنی بر همکاری فعال برای برداشتن گامهای عملی از جمله ارائه دسترسی در مورد دو مسأله موضوع شماره 1 یعنی توسعه چاشنی انفجاری و ابتکار انفجار در سطح بالا اعلان کرد.

ج ـ ملاقاتهای دوم (20ـ21 فوریه)

بر اساس متن مدالیتی که آژانس پیشنهاد داده بود گامهای زیر به ترتیب پیش بینی شد:
1) 1توافق بر سر مدالیتی
2) ایران اظهار نامه ابتدایی خود را در مورد ضمیمه گزارش GOV/2011/65 ارائه نماید.
3) آژانس همه سوالات مربوط به موضوع شماره 1 (5 مسأله) را ارائه کنــد و اسنادی را که نشان می دهند فعالیتهای ادعایی را ایران اجرا کرده است تحویل دهد.
4) ایران به سوالات آژانس پاسخ خواهد داد.
5) آژانس پاسخها را مرور و تحلیل خواهد کرد و درباره همه اقدامات که در مورد موضوع شماره 1 (5 مسأله) باید انجام شود با ایران به مذاکره خواه پرداخت.
6) آژانس اجرای اقدام (یا اقدامات) مربوط به یکی از مسایل موضوع شماره 1 را طبق رویکرد موضوع به موضوع درخواست خواهد نمود.

علی رغم توافقی که در وین شد (قسمت ب بالا) و حتی بر خلاف متن آژانس که در بالا ذکر گردید تیم آژانس بر اساس دستور مدیر کل خواستار دسترسی به پارچین شد.

باید یادآوری گردد که پارچین در سال 2005 دوبار توسط آژانس بازدید شده است که متعاقبا معاون سابق مدیرکل اعلام داشت که موضوع خاتمه یافت و بخشی از تاریخ خواهد شد و مدیرکل سابق آن را به شورای حکام گزارش نمود. با توجه به این واقعیت که پارچین یک سایت نظامی است دسترسی به سایت یک فرآیند زمان بر می باشد و بطور مکرر نمی توان اجازه داد. در پرتو این سابقه، و بر اساس اینکه از آژانس خواسته شده است همه مسائل مربوطه را همچون آزمایشات هیدرو دینامیک را با هم یکی نماید، متعاقبا یکبار دیگر اجازه دسترسی داده خواهد شد. این فرآیند می تواند بطور واضح زمانی که توافق بر روی مدالیته حاصل شود، شروع گردد.

علی رغم این واقعیت که مدالیته نهایی نشده بود اما ایران در راستای نشان دادن حسن نیت مبتنی بر همکاری فعال، تصمیم گرفت اظهار نامه اولیه خود را در خصوص ضمیمه گزارش مدیرکل ارائه نماید. این یکی از اقدامات مورد انتظار در پیش نویس مدالیته ارائه شده توسط آژانس بود

آژانس برای ارائه کلیه سوالات در خصوص موضوع شماره 1 ( 5 مسأله مربوطه) آماده نبود و تنها در خصوص پارچین و کارشناس خارجی سوال نمود. آژانس هیچ سند یا توضیحی در خصوص این سوالات ارائه نکرد.

ایران مجددا آمادگی خود را برای اتخاذ اقدامات عملی شامل اجازه دسترسی در خصوص دو مسأله در موضوع شماره 1 یعنی توسعه چاشنی و ابتکار انفجار در سطح بالا برای حل و فصل این دو موضوع اعلام نمود اما تیم آژانس آن را به دلیل دستور مدیرکل برای بازگشت به وین، نپذیرفت.

با این حال هر دو طرف بحث فشرده ای در خصوص مدالیته برای کار در خصوص ادعاها داشتند، توافقات در بخشهای زیادی حاصل شد اما به دلیل بازگشت برنامه ریزی شده تیم به وین و ضیق وقت، متن نهایی نشد.

اجازه دهید توجه شما را به این واقعیت جلب نمایم که دبیرخانه موظف است وضعیت واقعی و نتایج راستی آزمایی را بدون هر گونه توصیفاتی از قبیل اظهار تأسف، یأس یا مسرت به نحوی صرفاً بی طرفانه منعکس نماید. این گونه داوریها باید بر عهده کشورهای عضو گذاشته شود.

ناگزیرم در سوابق نمایم که رویه راستی آزمایی آژانس مبتنی بر موافقتنامه پادمان با کشورهای عضو می باشد. بنابراین از دبیرخانه انتظار می رود این اصل را رعایت نماید.

جمهوری اسلامی ایران تصمیم خود را برای کار با آژانس به طریقی حرفه ای برای حل و فصل ادعاهای باقیمانده با هدف اینکه به کشورهای عضو و افکار عمومی جهان ثابت شود که فعالیتهای هسته اش صرفا برای اهداف صلح آمیز است، اتخاذ نموده است.

بنابر این از کلیه کشورهای عضو انتظار می رود که از این فرآیند حمایت نمایند و از هرگونه اقدامی که باعث تضعیف فضایی که برای پیگیری یک نتیجه موفقیت آمیز مورد نیاز است اجتناب نمایند.

2ـ تعامل با کشورهای عضو

جمهوری اسلامی ایران در گذشته مکرراً اعلام نموده است که برای حل مسایل خواهان مذاکرات منصفانه است. ایران رویکرد تعامل را اتخاذ نموده، از کنارگذاشتن زبان تهدید استقبال نموده و ملاحظه جدی هر پیشنهادی را مد نظر قرار داده است با این اعتقاد که دو طرف بتوانند به توافقی که مبتنی بر حقوق بین الملل باشد نایل آیند.

پاسخ اخیر جناب آقای دکتر جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی به خانم آشتون، نشانه روشنی از تصمیم ایران برای رویکرد رو به جلو می باشد.

مشارکت چشمگیر مردم ایران در انتخابات اخیر مجلس بی اثر بودن قطعنامه ها، تحریمها، حملات سایبری، ترور دانشمندان هسته ای و تهدید به حمله نظامی علیه تاسیسات را به اثبات رساند. همه ایرانیان در سراسر جهان در مسأله هسته ای با هم متحد هستند.

آقای رئیس

اجازه می خواهم از این فرصت استفاده کرده و به اندک کشورهای مشخص غربی که در رابطه با بیـان حقیقیت به جهـانیان و یا حداقـل به مـالیات دهنـدگان خود با بن بست روبرو شده اند توصیه هایی را بنمایم. به آنها بگویم که با دادن اطلاعات نادرست به مردمشان مبنی بر اینکه ایران به دنبال سلاح هسته ای است و ظرف چند ماه یک بمب هسته ای را آزمایش خواهد کرد، آنها را گمراه کرده اند. آنها باید اعتراف نمایند که برغم ادعای داشتن سرویسهای اطلاعاتی قوی، اشتباهات محاسباتی بسیاری داشته اند: آنها قادر نبودند پیروزی انقلاب اسلامی در 33 سال پیش در ایران، شکست صدام، شکستشان در عراق و افغانستان، و نکته آخر ولی نه کم اهمیت ترین، دستاوردهای بزرگ ایران در فناوری هسته ای و بویژه تسلط کامل ایران بر فناوری غنی سازی را پیش بینی نمایند.

در هر حال ما درک می کنیم که آن دسته معدودی از کشورهای مشخص ناکام و در مسأله هسته ای ایران با بن بست روبرو شده اند و گشایشی همراه با حفظ آبرو می خواهند. ما آماده ایم که به آنها کمک کنیم تا از طریق فرآیند مذاکرات از این بن بست خارج شوند به شرط اینکه طرز فکر خود را تغییر دهند و از خط مشی «هویج و چماق» و «تحریم و مذاکره» به مذاکراتی متمدنانه و بدون قید و شرط با حفظ احترام متقابل و موقعیت برابر روی آورند.