به گزارش ایران اکونومیست؛ حمید میرمعینی، تحلیلگر ارشد مسائل مالی و کارشناس بازار سرمایه با بیان این مطلب ادامه داد: بازار سرمایه بر اساس تعدادی متغیر و مؤلفه تأثیرگذار واکنش نشان می‌دهد و درنهایت، باعث افت و خیز شاخص و افزایش و کاهش میزان معاملات می‌شود.
**چرا شاخص بازار سرمایه در چند ماه اخیر مثبت شد
میرمعینی افزود: متغیرهای تأثیرگذاری که باعث شدند شاخص بازار سرمایه در چند ماه اخیر مثبت باشد و حجم معاملات افزایش پیدا کند، عمدتاً به عواملی باز می‌گردد که بر سودآوری شرکت‌ها مؤثر بوده‌اند. با توجه به این که تغییر نرخ ارز عامل اساسی برخی از تغییرات در همه بازارها بوده و شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار هم ازجمله شرکت‌های فعال در اقتصاد کشور هستند، با توجه به افزایش قیمت دلار، ترفیع گرفتند که باعث شده تا تغییرات بااهمیتی در بحث سودآوری این شرکت‌ها اتفاق بیفتد.
وی به رشد ارزش شرکت‌های بورسی اشاره کرد و گفت: چشم‌انداز در مورد آینده اقتصادی کشور، آینده نرخ ارز و سایر شاخص‌های اقتصادی به این صورت است که شرکت‌هایی که تحت تأثیر نرخ ارز قرار می‌گیرند، ازنظر سودآوری و ارزش جایگزینی دارایی‌ها افزایش داشته‌اند. بنابراین، تغییرات در شاخص بورس که تاکنون اتفاق افتاده ناشی از این متغیر بوده و شرکت‌هایی بیشترین افزایش را داشته‌اند که صادرات‌محور بوده، درآمد ارزی داشته‌اند و یا کالاهایشان در بازارهای داخلی با رشد قیمت مواجه شده است.
**رشد بورس حباب نیست
این تحلیلگر ارشد مسائل مالی تأکید کرد: از همین‌رو نمی‌توان گفت این رشد حباب است، زیرا از عوامل اقتصادی متأثر شده است.
وی افزود: در آینده شاید متغیرهای دیگری مانند ریسک‌های سیاسی، شاخص نقدینگی، شاخص تولید ناخالص داخلی، شاخص تورم، رکود اقتصادی، چالش‌های فضای کسب و کار و... بر بازار سرمایه حاکم شود که اثرگذارتر از نرخ ارز باشند، اما آنچه اکنون مشخص و تأثیرگذار است عمدتاً بحث تغییرات نرخ ارز بوده است.
میرمعینی به مرحله دوم تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و تأثیر آن بر بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: البته مشخص نیست در آینده این تغییرات باز هم روند رشدی داشته باشد، زیرا به عوامل دیگر مانند تصمیمات اقتصادی دولت و ریسک‌های سیاسی داخلی و بین‌المللی باز می‌گردد که در راس این ریسک‌ها بحث محدودیت‌های ناشی از تحریم بر روی شاخص نرخ ارز وجود دارد.
وی تأکید کرد: باید منتظر بود و دید که در آبان‌ماه و به دنبال تحریم‌ها، تغییرات نرخ ارز به چه صورت خواهد بود، تحریم‌ها تا چه حد شدت دارد و میزان فروش صادراتی شرکت‌های ایرانی به چه شکل دنبال می‌شود.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اگر تحریم‌ها میزان فروش شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و باعث کاهش فروش و تولید شود، به‌طور قطع می‌توان گفت که این امر تأثیر منفی خواهد گذاشت، اما تا آن زمان عامل اثرگذارتر، بحث تغییرات نرخ ارز است.
وی افزود: با این حال، بازارها خودشان به این نتیجه می‌رسند که وزن کدام‌یک از این عوامل بر سایرمؤلفه‌ها غالب بوده و تعیین کننده روند بازار سرمایه است.
**حتی حباب بازار سرمایه به هیچ بخشی از اقتصاد صدمه نمی‌زند
میرمعینی گفت: باوجود آن که اعتقاد ندارم بازار سرمایه وارد بحث حباب شده، اما واقعیت این است که اگر بازار سرمایه به‌درستی هدایت شده و در آینده به جایگاه واقعی خود در اقتصاد برسد و جهت‌گیری اقتصادی به سمتی باشد که پول‌های پراکنده در جامعه به سمت بازار سرمایه برود، حتی اگر حبابی نیز ایجاد شود و معاملات با قیمت‌هایی بیش از ارزش واقعی صورت گیرد، باز هم بازار سرمایه تنها بازاری است که حبابش به هیچ بخشی از اقتصاد صدمه وارد نمی‌کند.
وی ادامه داد: اما اگر همین حباب در بازارهای دیگر ایجاد شده و جریان‌های نقدینگی به سمت بازارهایی مانند سکه و ارز برود، علاوه بر آن که نمود بیشتری دارد، اثرات منفی عمیق‌تری هم ایجاد می‌کند و معیشت مردم را بیشتر تحت تأثیر قرار خواهد داد.
کارشناس بازار سرمایه افزود: درمجموع می‌توان گفت اگر بازار سرمایه به خوبی عمل کند و خود متولیان بازار سرمایه نیز بتوانند تسهیلی ایجاد کنند که تأمین مالی شرکت‌ها و امنیت سرمایه‌گذاری برای مردم تضمین شود، می‌تواند این پول ماندگار شده و به سمت فعالیت‌های مولد سوق پیدا کند.
وی با اشاره به عرضه‌های اولیه‌ای که در بورس صورت گرفته است، گفت: عرضه‌های اولیه نیز می‌تواند در جذب سرمایه‌ها مؤثر باشد. البته عرضه‌های اولیه تاکنون به نسبتی نبوده که بتواند عمق مناسبی در بازار سرمایه ایجاد کند تا همه کسانی که متقاضی هستند از این عرضه‌ها بهره‌مند شوند.
میرمعینی افزود: در این خصوص علاوه بر آن که حجم عرضه‌ها کم است، عمق بازار سرمایه در ایران کم است و تقریباً ارزش بازار چیزی در حدود 50 میلیارد دلار است. این در حالی است که 6 ماه پیش، ارزش بازار 100 میلیارد دلار بوده که این کاهش به دلیل نوسانات نرخ ارز رخ داد.
**ارزش واقعی بازار سرمایه
وی ادامه داد: اگرچه ارزش بازار سرمایه به لحاظ دلاری کاهش پیدا کرده، اما به لحاظ ریالی تا 100 هزار میلیارد تومان افزایش را نشان می‌دهد. در این خصوص نیز یا باید ارزش دلاری خودش را اصلاح کند و از 50 میلیارد دلار به 100 میلیارد دلار برسد که این امر در صورتی محقق می‌شود که ریسک سیاسی کم شده و شاخص‌های اقتصادی بهبود پیدا کند و یا اینکه قیمت دلار کاهش یابد.
طبق اعلام تابلو آنلاین بورس تهران، ارزش بورس در 12 شهریور ماه حدود 500،000 میلیارد تومان اعلام شده که با احتساب دلار 10 هزار تومانی ارزش 50 میلیارد دلاری را نشان می دهد.
این تحلیلگر ارشد مسائل مالی تأکید کرد: این فاصله حتماً پوشش داده می‌شود، اما اینکه در چه بازه زمانی انجام شود، مشخص نیست و بازارها با تردید به آینده نگاه می‌کنند.
وی گفت: با حرف درمانی کاری از پیش نمی‌بریم و لازم است ستاد هماهنگی به‌وجود آید و اگر قرار است آزادسازی اقتصادی و فضای رقابتی ایجاد کنیم، مشخص شود و اگر قرار است نهادگرایی تقویت شود نیز باید ساز و کارهای نهادگرایی، نظارت و کنترل به ترتیبی چیده شود که با موفقیت همراه باشد. نه اینکه سیاست‌ها تا حدی پیش برود و نهایتاً با شکست مواجه شود.
میرمعینی در پایان گفت: شاید نتوان عمق لازم برای بازار سرمایه را امروز و فردا ایجاد کنیم، اما می‌شود از همین فردا این کار را در جهت گسترگی و کارایی بازار سرمایه آغاز کرد تا در یک بازه میان‌مدت بتوان راهکاری اساسی برای اقتصاد، تأمین مالی و جذب پول‌های خرد و پراکنده در جامعه داشته باشیم.
