رئیس کل بانک مرکزی ضمن اشاره به اینکه ذخایر ارزی عین ناموس این بانک بوده و از آن برای خرج در بازار استفاده نمی‌کند مگر در شرایط خاص، عنوان کرد: برخلاف نظر برخی که معتقدند از گروه‌های خاصی نظر می‌خواهیم، می‌دانم که چگونه باید در اقتصاد کلان و پول کار کرد.
عبدالناصر همتی در بیست و نهمین همایش بانکداری اسلامی عمده اظهاراتش را به جلسه اخیر مقام معظم رهبری و هیات وزیران اختصاص داد و با اشاره به شرایط موجود ارزی گفت که این فضا محصول ناترازی عمیق سیستم بانکی و رشد نقدینگی و اصرار برای ادامه آن است. اگر این روند به بی برنامه‌گی‌های سیستم ارزی اضافه شود عامل اثرگذار شرایط موجود است.
وی با بیان اینکه با «فشاری که آمریکا در حوزه ارزی و نقل و انتقال برای ما داشت درست نبود خود را در تله سیاست این کشور قرار دهیم» گفت: در این شرایط ارز تک نرخی نمی‌توانست کارایی داشته و موفق باشد از این رو سیاست ارزی تغییر کرد.
همتی با تاکید بر اینکه ذخایر ارزی ناموس بانک مرکزی است و با سیاستی که در حال اجرا داریم بتوانیم آن را حفظ و افزوده کنیم. گفت: هدف اصلی عدم استفاده از ارز بانک مرکزی برای کنترل بازار است و تا حد ممکن این کار را نخواهیم کرد، از ارز نفتی فقط برای تامین کالای اساسی استفاده خواهد شد مگر در شرایط خاص. این در حالی است که سالانه حدود ۴۰ میلیارد دلار ارز ناشی از صادرات غیرنفتی وجود دارد که می تواند برای تامین بازار کافی باشد.
بازار را روزانه رصد می‌کنم
وی با بیان اینکه ما در نرخ بازار ثانویه دخالت نمی‌کنیم، گفت: اما این به آن معنا نیست که کنترل و دخالتی در بازار نداریم بلکه حتما آن را به طور روزانه رصد می‌کنیم و حتی اگر لازم باشد، از طریق عرضه و تقاضا در آن دخالت خواهیم داشت.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به نحوه معاملات ارزی گفت: اکنون حدود ۹۷ درصد مبادلات ارزی که عمده آن حواله است در بازار ثانویه و در سامانه نیما انجام می‌شود و تنها سه درصد در صرافی‌ها شکل می‌گیرد. بنابراین نرخی که در سامانه سنا وجود دارد فرآیند نرخ معاملات در نیما و صرافی‌هاست و طبیعی است که این نرخ به نیما نزدیک‌تر باشد.
انتقاد تند همتی به بانکها
در ادامه سخنرانی رئیس کل بانک مرکزی بحث حاکمیت شرکتی و اهمیت استقرار آن در بانکها برای افزایش شفافیت در عملکرد آنها مطرح شد.
همتی با اشاره به بحث ترازنامه بانکها گفت: متاسفانه اکنون بانکها درگیر ناترازی ترازنامه‌ها هستند که این مشکلات بسیاری را ایجاد کرده و از سویی به سمت اضافه برداشت از بانک مرکزی آنها را سوق داده است. از سویی عمده نقدینگی امروزی از سود بانکی نشأت گرفته که باید گفت رشد سریع شبه پول به دلیل مسابقه بی‌انتها و بی ضابطه بانکها در سود بوده است. در حالی که نباید آنها بی‌کفایتی خود را از طریق اضافه برداشت از بانک مرکزی جبران کنند و شخصا اجازه چنین کارهایی را دیگر به بانکها نخواهم داد. این در حالی است که اضافه برداشت بانکها در تیرماه امسال نسبت به تیرماه پارسال ١٨.٢ درصد رشد داشته و اگر بدهی بانکها به بانک مرکزی در ضریب فزاینده ضرب شود صد هزار میلیارد تومان نقدینگی اضافه شده است.
وی یادآور شد: بانکها باید با ضابطه و در چارچوب حرکت کرده و جسارت طراحی در این سیستم را داشته باشیم در غیر این صورت ادامه روند موجود موجب به پایین کشیده شدن کل نظام اقتصادی خواهد شد.
احتمال تغییرات در ضوابط سود بانکی
رئیس شورای پول و اعتبار در ادامه به جریان سود بانکی و سپرده‌گیری بانکها اشاره کرد و گفت: در مدت اخیر بانکها دست به تغییراتی در سود زدند که این به معنی مجوز بانک مرکزی نیست. ما فقط از آنها خواستیم تا سپرده‌های حد فاصل دوم تا یازدهم شهریورماه سال گذشته را تمدید کنند.
وی با بیان اینکه تصمیم گیری در مورد سود بانکی در دستور کار قرار دارد، افزود: احتمالا در رابطه با سپرده‌های مدت‌دار تصمیم‌گیری خواهد شد و بعید نیست که سپرده‌های دو تا سه سال بار دیگر به شبکه بانکی بازگردد. البته در این مورد باید نظرات را بررسی و سیاست درست را اتخاذ کنیم تا بتوانیم کمترین ریسک را متحمل شویم.
القاپذیر نیستم
در ادامه همتی به موضوع استفاده از روش‌های جدید برای سیستم بانکی و همچنین استفاده از نظرات کارشناسانه اشاره کرد و گفت: بر خلاف آنچه که می‌گویند ما از گروه‌های خاصی نظر می‌خواهیم اینگونه نیست و من کسی نیستم که القا پذیر باشم. بلکه خود تجربه ۳۰ ساله در نظام بانکی داشته و می‌دانم که چگونه باید در اقتصاد کلان و پول کار کرد. بنابراین این گونه نیست که کسی بخواهد به من بگوید که چه کار کنم یا چه کار نکنم بلکه از دیدگاه‌ها و نظرات متفاوت و نقاط مشترک آن استفاده خواهم کرد.
وی تاکید کرد: من از نظر تمام گروه‌ها از چپ ترین تا راست‌ترین استفاده می‌کنم و این جزئی از استقلال بانک مرکزی است.
