به گزارش ایران اکونومیست؛ در نامه متخصصان جغرافیای سیاسی آمده است :معیار پذیرش و مقبولیت حکومتها و نظام های سیاسی توسط ملتها نیز افزون بر تجانس ساختاری آن با ویژگی‌ها و ارزشهای مورد علاقه آحاد ملت، در کارامدی آن برای تأمین بهینه نیازهای مادی و معنوی، پاسداری از ارزشها و منافع ملت، تضمین پیشرفت همه جانبه و نهایتاً جلب رضایت و پذیرش شهروندان آنها نهفته است.
بر اساس این گزارش، در این نامه تاکید شده است: وضعیت موجود نیازمند بازنگری و آسیبشناسی پیش‌فرضها، نگرشها، ساختارها، سیاستها، راهبردها، برنامهها و روش‌های اجرایی در پیش گرفته از سوی کارگزاران چهار دهه گذشته آن است تا بتواند به دستیابی به رویکردها، راهبردها و روش‌های مناسب در مدیریت سیاسی بهینه فضای ملی و نیز پیشرفت همه جانبه کشور ایران بیانجامد.
متخصصان جغرافیای سیاسی در ادامه وضعیت موجود را از یک سو برآیند نادیده‌انگاری و یا ناتوانی از درک عالمانه پویایی و دینامیسم برخاسته از روابط دیالکتیک جغرافیا، جامعه و سیاست در کشور، و از دیگر سو برآمده از رویکردها و شیوه تعامل دولتها با نظام ژئوپلیتیک جهانی و منطقه ای ارزیابی کرده اند.
به گفته این کارشناسان بیتوجهی بخش‌های دولتی و خصوصی به هشدارها و آراء متخصصان علوم جغرافیایی طی پنجاه سال گذشته چالش‌های ستُرگی فراروی حیات آینده ملت و شهروندان ایرانی قرار داده است که به زودی و به سادگی جبران پذیر نیستند.
این کارشناسان دراین نامه برای برون رفت از مسائل مبتلابه کشور خواستار نسبت به تحول بنیادی و طراحی ساختار سازمانی دولتی و حکومتی پویا، کارآمد و شهروند محور برای اداره بهینه کشور و پیشرفت آن در فضای رقابتی جهان شده اند.
تمرکززدایی از وظایف و نقش‌های تصدی‌گرایانه دولت مرکزی و توزیع فضایی قدرت در کشور و چابک‌سازی آن برای مدیریت سیاسی بهینه و تواناسازی شوراهای اسلامی برای پذیرش نقش‌های مدیریت محلی و مسئولیت‌پذیری در اداره امور ذاتاً محلی از سوی دیگر از پیشنهادات این کارشناسان حوزه جغرافیای سیاسی است.
این متخصصان در نامه خود خواستار بازنگری و ساماندهی سازمان سیاسی فضا در ایران در ابعاد تقسیمات کشوری، حوزه بندی انتخاباتی، سلسله مراتب تقسیمات فضایی، تقسیمات اداری درون شهری، شبکه‌های ارتباطی، مدیریت مرزی و تعاملات برون کشوری، سیستم‌های سرزمینی و شبکه شهری برای تطبیق ضرورت‌های مدیریت سیاسی چابک و دینامیک در مقیاس ملی و منطقه ای با مقتضیات فضای جغرافیایی کشور و برآمدن از پس چالش‌های ملی و منطقه‌ای شده اند.
در این نامه بر بقای تهران به عنوان پایتخت و مرکز سیاسی- اداری کشور با توجه به مرجعیت جغرافیایی و موقعیت نمادین آن در تقویت همگرایی و انسجام ملی و کاهش نقش نیروهای واگرا در پهنه سرزمینی تاکید شده است.
اصالت دادن به برنامه‌های آمایش سرزمین ، اتخاذ سیاستهای جمعیتی کشور بر بنیاد نظریه تناسب جمعیت و تطبیق منطقی نیازهای برخاسته از تغییرات کمی و کیفی جمعیت ایران با کارکردها، نتایج برنامه ها و فرایندهای توسعه ملی و منطقه ای از دیگر توصیه های متخصصان این حوزه عنوان شده است.
حفاظت و توسعه همگرایی و انسجام ملی از طریق توسعه مشارکت آحاد و نخبگان گروههای اجتماعی، قومی، مذهبی، صنفی و مدنی در سیاستگذاری و مدیریت فرایندهای ملی در همه شئون کشور و استفاده از مشارکت استادان و متخصصان جغرافیایی در کنار متخصصان دیگر رشته های علمی از دیگر توصیه های این کارشناسان به مقامات کشورمان بوده است.
راهبرد جایگزینی صادرات و نقش آفرینی فعال ایران در نظام اقتصاد بین المللی، تدوین شاخصهای عملیاتی الگوی اسلامی– ایرانی پیشرفت وتدوین راهبرد جامع حفاظت، تأمین، توزیع و مصرف آب کشور، با اولویت مدیریت بهینه منابع آب داخلی و فراهمسازی منابع جدید از طریق ظرفیت دریاهای پیرامونی کشوراز دیگر توصیه های این متخصصان به مقامات کشورمان می باشد.
درک قرارگیری موقعیت ژئوپلیتیک حائل برای کشورمان به عنوان واقعیتی نامطلوب طی دو قرن اخیر با نگرش به پیامدهای منفی و انکارناپذیر آن بر همه شئون سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی و ذهنی ایرانیان از دیگر مسائلی است که مختصصان جغرافیای سیاسی خواستار توجه به آن شده و تاکید کرده اند سیاست خارجی کشور، الگوی روابط متوازن، هوشمندانه و هدفمند در نظام بین المللی برای ارتقای منزلت ژئوپلیتیک، قدرت ملی و خروج ایران از موقعیت حائل را مد نظر قرار دهد.
این کارشناسان خواستار تلاش برای خروج کشورمان از انزوای ژئوپلیتیک و تحریم شده اند و پیشنهاد کرده اند با پیش‌گیری از ایجاد تنش در روابط جمهوری اسلامی ایران با همسایگان، اتخاذ مواضع بی‌طرفانه و میانجی‌گرانه در تنشها و کشمکشهای منطقه‌ای و بحرانهای داخلی کشورها و بین طرفهای درگیر، پیش‌گرفتن سیاست خارجی متوازن و هوشمندانه و معطوف به منافع و اقتدار ملی در روابط با کشورها، بلوکها و قدرتهای جهانی و منطقه‌ای، اولویت دادن به بُعد اقتصادی ژئوپلیتیک (ژئواکونومی) در توسعه روابط ایران به نظامهای جهانی و منطقه ی این سیاست پیگیری شود.
تقویت رویکرد منطقه‌گرایی در سیاست خارجی ایران برای فرآوری ظرفیتهای ژئوپلیتیک منطقه ای پیرامون ایران و توسعه روابط همه جانبه و صلح آمیز و یا ساختارسازی تعاملی در قلمروهای ژئوپلیتیک ایران از دیگر پیشنهادات متخصصان جغرافیای سیاسی کشورمان عنوان شده است.
نویسندگان این نامه در پایان از همه شخصیتها و نهادها و جریانهای سیاسی ایرانی که دل در گرو مام میهن دارند خواسته اند با کنارگذاشتن اختلافات، و با اتخاذ رویکردی مشترک بر محور ضرورت حفاظت از سلامت، تعادل و پایداری فضای جغرافیایی ایران به عنوان زیستگاه مشترک همه ایرانیان، منافع ملی، همبستگی ملی و پیوستگی سرزمینی در اندیشه رهایی کشور از وضعیت نامطلوب موجود باشند که فردا دیر است.
