به گزارش ایران اکونومیست، برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام، مورخ 23 تیر ماه 1394 در وین، بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 به امضا رسید. بر اساس این توافق، ایران ذخائر اورانیم غنی شده متوسط خودش را پاکسازی و ذخیره سازی اورانیوم با غنای کم را تا ۹۸ درصد قطع کرد، تعداد سانتریفیوژها هم حدود دو سوم و حداقل به مدت ۱۵ سال کاهش پیداکرد و در حال حاضر ایران تا 15 سال، نمیتواند اورانیوم را بیش از ۳٫۶۷درصد غنیسازی کند، تأسیسات غنیسازی اورانیوم جدید یا رآکتور آب سنگین جدیدی بسازد. فعالیتهای غنیسازی اورانیوم به مدت ۱۰ سال به یک ساختمان که از سانتریفیوژهای نسل اول استفاده میکند محدود شد.
اما پس از گذشت 3 سال در اردیبهشت 1397، با وجود توافقات انجام شده، ایالات متحده آمریکا رسما از برجام خارج شده و تحریم های خود علیه ایران را بازگرداند.
بعد از خروج واشنگتن همه با دیدهی تردید به برجام نگریستند. پس از آن، اروپاییها تلاش کردند تا خروج آمریکا را جبران کرده و از شرکت های اروپایی که با تهران مبادله دارند حمایت کنند، ولی با توجه به اینکه اکثر این شرکتها خصوصی بودند، کار زیادی از این اتحادیه برنیامد و با گذشت حدود 3 ماه اقدام محسوسی در این رابطه انجام نشد. حتی در روزهای اخیر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان این طور اظهار کرد که اروپایی ها آمادهی هزینه کردن در این راه نیستند؛ علاوه بر این با توجه به اینکه حضور اتحادیه اروپا و گروه 1+4 در برجام داوطلبانه است،ضمانت اجرایی به ایران نداده و هنوز بسته پیشنهادی را کامل نکرده اند و همین امر آینده ی برجام را در هاله ای از ابهام فرو برده است.
محمد صادق کوشکی در رابطه با آیندهی برجام اظهار داشت: برجام مدتها پیش تمام شده و وجود خارجی ندارد؛ در واقع زمانی به پایان رسید که تهران تمام تعهدات خود را انجام داده و توان هستهایش با دست خودش نابود کرد.
وی با بیان اینکه هیچکدام از مطالبات و اهداف ایران در رابطه با برجام محقق نشده است، افزود: همان زمان که ایران پیش از موعد در دی ماه 94 تعهدات خود را انجام داد، برجام تمام شد. اتحادیه اروپا و گروه 1+5 از ابتدا هم قصد نداشتند به ما امتیاز بدهند و آن حجم از رفت و آمدها فقط برای گرفتن امتیاز از ایران بود و نه دادن آن؛ در عمل هم چیزی نصیب تهران نشد و برجام یک حرکت یکبار مصرف بود.
کوشکی اظهار کرد: برنامه جامع اقدام مشترک در حال حاضر بندیست که با مکانیسم ماشه دست ما را بسته و مطرح کردن بحث خروج از آن، به معنای کشیده شدن ماشه و در نهایت، بازگشت قطع نامههای شورا امنیت سازمان ملل متحد در 45 روز منجر میشود.
وی در پایان مطرح کرد: ما در برجام تهعد یکجانبه دادیم؛ به این معنا که برای ما لازم الاجرا است اما طرفهای اروپایی و گروه 1+5 به صورت داوطلبانه آن را اجرا میکنند.