به گزارش ایران اکونومیست، مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست با اشاره به اخبار مربوط به یوزپلنگی که در استان سمنان تصادف کرده و جراحی و مرگ آن حاشیهساز شد گفت: روز سهشنبه ۱۶ مردادماه ساعت ۱۰ صبح، از اداره کل استان سمنان به ما خبر رسید که یوزپلنگی را صبح همان روز پیرامون جاده عباسآباد میامی به شکل مصدوم دیده بودند. بلافاصله جلسهای گذاشتیم و گروهی را فرستادیم.
مجید خرازیان مقدم افزود: یوز وضع مناسبی نداشت و آسیب جدی دیده بود، آنجا توسط دامپزشک محیط زیست استان و همچنین دامپزشک معتمدی که ما داریم معاینات اولیه و آزمایشهای اولیه انجام شده و مشخص شد آسیب جدی است.
وی ادامه داد: صبح روز بعد یعنی چهارشنبه این یوزپلنگ را به پارک پردیسان منتقل کردیم. دو فرضیه مطرح بود. یکی این که آزمایشهای تکمیلی انجام شود و دیگری این که اگر حیوان آسیب جدی نخاعی دیده باشد هر ساعتی که بگذرد اگر اساساً احتمال بهبودی باشد این احتمال ضعیفتر میشود. جلسهای گذاشتیم که در آن هفت نفر از جمله دامپزشکان سازمان، رادیولوژیست سازمان و جراح معتمد سازمان که قبلا هم یک پلنگ را جراحی کرده بود حضور داشتند. پلنگی که برخی متخصصان میگفتند باید یوتانایز بشود اما جراحیاش با موفقیت انجام شد. این جلسه هفتنفره تخصصی ظهر روز چهارشنبه در سازمان برگزار شد و نتیجه متفقالقول این بود که فارغ از نتایج آزمایشهای تکمیلی و هر جوابی که داشته باشند این حیوان اگر ذرهای امید به بهبودی آن باشد هرچه زودتر جراحی شود امید به بهبودیاش بیشتر خواهد بود. صورتجلسه کردیم معاونت محیط طبیعی هم از مفاد صورتجلسه آگاه شدند و دستور دادند هرچه که مفاد این صورتجلسه است انجام شود. ساعت ۳ بعد از ظهر حیوان جراحی شد یعنی به فاصله ۱۱ ساعت از زمانی که حیوان وارد پردیسان شد جراحی شد و این یعنی که واکنش سازمان سریع بود.
مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست تأکید کرد: هدف این بود که اگر امیدی به بهبود هست با اقدام سریع این امید به بهبود را بیشتر کنیم و اگر هم امیدی نبود که اساساً فرقی نمیکرد. جراحی سه ساعته در کلینیک بخش خصوصی توسط جراح معتمد انجام شد. علیرغم امیدی که بسته بودیم که شاید نخاع قطع نشده باشد متاسفانه در محل مهره پنجم کمری نخاع به طور کلی قطع شده بود و حیوان به طور کلی از اندامهای تحتانی یعنی پاها فلج بود. طبیعتا در این گونه ضایعات نخاعی هیچ تکنیکی برای بهبود حیوان وجود ندارد و در دنیا پروتکلی برای نگهداری گربهسانان بزرگجثه که قطع نخاع میشوند نداریم. منتها با توجه به اهمیتی که این یوز برای ما داشت تمام تلاشمان را طی یک هفته گذاشتیم که حیوان را نگه داریم.
خرازیان مقدم افزود: خودمان هم میدانستیم که ۱۵ روز بحرانی را داریم. حیوان، امکان تخلیه ادرار و مدفوع را نداشت و تمام این مدت حیوان توسط دامپزشک پارک تخلیه دستی میشد.
وی تصریح کرد: جا دارد تشکر کنم از همکاران استانیمان که چند شب علاوه بر زندهگیری و انتقال حیوان، در محل حادثه کشیک می دادند که مبادا مادر توله برگردد و در جاده دچار آسیب شود. از گروه جراحی هم تشکر میکنم که بدون هیچ چشمداشتی در اسرع وقت امکاناتشان را گذاشتند و جراحی کردند. از دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تشکر میکنم که بعد از مرگ حیوان تمام توانشان را برای علتشناسی مرگ حیوان انجام دادند و همچنین از خود دامپزشک پارک و مجموعه پردیسان و دامپزشکهای خودمان تشکر میکنم چون واقعیت این است که یک هفته تمام همکاران ما علیرغم این که حیوان قطع نخاع بود شبانهروزی تلاش خودشان را کردند تا بتوانیم نگهش داریم.
مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست تصریح کرد: ما حتی برای شرایطی که شاید حیوان کمی بهتر شود، برای این که مبتلا به زخم بستر نشود در حال طراحی یک دستگاه ویلچر مانند بودیم. منتها این مستلزم این بود که حیوان دست کم این دو هفته بحرانی را پشت سر بگذارد اگرچه ما از اولش هم امیدی نداشتیم.
خرازیان مقدم تأکید کرد: یک رسانه به نقل از من به اشتباه نوشته بود که من گفتهام حیوان نخاعی نشده در حالی که ما قبل از جراحی هم میدانستیم به احتمال زیاد حیوان نخاعی شده است اما بنا را بر این گذاشتیم که اگر حتی درصدی امید به بهبودی باشد با عمل جراحی بتوانیم بهبودی حیوان را سرعت ببخشیم.
وی ادامه داد: متاسفانه حیوان نتوانست پس از یک هفته باقی بماند. مشکلات متعددی داشت. عفونت شدید داشت، در دو روز آخر در ادرارش خون دیده شد، اورهاش بالا بود و نمیتوانست خودش ادرار و مدفوع کند و سرانجام سهشنبه هفته گذشته ساعت ۷ شب تلف شد.
مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست درباره علت اصلی مرگ حیوان توضیح داد: با یک گروه از متخصصان دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران هماهنگ کردیم و کار کالبدشکافی را کردند و یک سری نتایح آزمایشها بیرون آمده اما نتایج تکمیلی مثل آزمایش هیستوپاتولوژیک [بافتآسیبشناسی] چند روز طول میکشد و ما الان منتظریم نتایج این آزمایشها هم بیاید تا ببینیم علت یا علل مرگ چه بوده است گرچه الان هم عللی با توجه به سیتیاسکن و شرایط اولیه دیدهاند اما این که کدام علت اصلی مرگ بوده مشخص نیست.
خرازیان مقدم توضیح داد: مثلا همان قسمت مهره ۵ کمری که فیکس شده بود دوباره از آن حالت درآمده و به حالت اولیه برگشته. در مری حیوان غذا دیده شده، معده حیوان مشکل داشته و حتی شکستگی در دنده داشته. یعنی حیوان با مسائل مختلفی دست و پنجه نرم میکرده، به هر حال با ماشین برخورد کرده بوده و ما در هر حال نتوانستیم حیوان را نگه داریم.
وی یادآور شد: متاسفانه این مورد اولین تلفات جادهای در رابطه با یوز نبوده که مهمترین و ارزشمندترین گونه ماست اما امیدوارم این گونه موارد باعث این شود که آخرین بار باشد. بزرگترین عامل تهدید یوزپلنگ تصادفات جادهای است. سازمان حفاظت محیط زیست در قبال این موارد وظایفی دارد و یکی از وظایف ما در قبال سوانح جادهای یوز یا گونههای بزرگجثه دیگر این بوده که نقاط حادثهخیز را مشخص کنیم و تعیین کنیم که چه تمهیداتی باید اندیشید اما انجام این تمهیدات بر عهده سایر دستگاههاست.
مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست تأکید کرد: همین جاده عباسآباد میامی در استان سمنان که موارد دیگر تلفات یوز هم در آن داشتهایم، علیرغم این که چند سال پیگیری کردیم که آنجا فنسکشی بشود و حوادث به حداقل برسد موفق نشدیم از طریق دستگاه متولی کار را انجام بدهیم. اما حدود ۶ ماه پیش سازمان محیط زیست راسا اقدام کرد و بیش از یک میلیارد تومان پول به صورت نقدی به اداره کل محیط زیست استان ابلاغ شد و خوشبختانه حدود ۱۰ روز پیش این منطقه و عرصه با حضور نماینده اداره کل محیط زیست استان و وزارت راه و نماینده پروژه یوز به پیمانکار واگذار شده و فنسکشی شروع شده است. امیدوارم واقعا بزرگترین عامل حادثه که در مورد یوزپلنگ تلفات جادهای است را بتوانیم رفع کنیم. نقاط حادثهخیز را در چند استان شناسایی کردیم و امیدواریم دستگاه متولی بتواند در رفع این نقاط به ما کمک کند.
خرازیان مقدم توضیح داد: عملیات فنسکشی در محور عباسآباد میامی به طول پنج کیلومتر از هر طرف در حال انجام است و با هزینه خود سازمان انجام میشود. در یکی دو استان دیگر هم نه فقط برای یوزپلنگ بلکه به طور کلی جادههای حادثهخیزی که آمار تلفات جاده ای حیات وحش داریم مثل استان یزد و استان فارس کار را به مشاور دادهایم تا نقاط حادثهخیز را احصا کند.
وی تصریح کرد: در جاده پارک ملی گلستان بیشترین تلفات پلنگ در اثر تصادفات جادهای به همان جاده بوده است. دستورالعملش را تهیه کردهایم و یک سال پیش نقاط حادثهخیز که تلفات پلنگ آنجا اتفاق میافتد را مشخص کردیم و در قالب دستورالعمل و این که چه تمهیداتی اندیشیده شود، مثل روگذر و زیرگذر و این که با چه مشخصاتی باشد، همه را درآوردیم و به اداره کل محیط زیست استان گلستان ابلاغ کردیم و انتظار داریم که دستگاه متولی این ایمنسازی را انجام بدهد چرا که این گونهها بسیار ارزشمند است. یک روز برای یوز این اتفاق میافتد و یک روز برای پلنگ.
خرازیان مقدم در پایان تأکید کرد: در مورد یوزپلنگ که مهمترین گونه کشور است مهمترین عامل تلفات تصادفات جادهای است و در پلنگ هم دومین عامل مرگ و میر جاده است. انتظار ما این است، همان طور که ما باید وظایف خودمان را انجام بدهیم و نقاط حادثهخیز را احصا کنیم، که در چند استان مثل گلستان، یزد، فارس و سمنان تا حدی انجام دادهایم و تا حدی در حال انجام است، سایر دستگاههای متولی هم در ایمنسازی این جادهها که خیلیهایشان از درون زیستگاههای این گونههای ارزشمند گذشته در ایمنسازی این جادهها و ایجاد یک کریدور امن به ما کمک کنند.