به گزارش ایران اکونومیست؛ حمید فدایی گفت: ساماندهی و بازنگری یکسری تابلوهای جادهای از جاده اصفهان به سمت استان فارس از منطقهی ایزدخواست تا شیراز در دستور کار قرار گرفتند تا معرفی بهتر پاسارگاد، تختجمشید و نقشرستم انجام شود.
او با بیان اینکه در مرحلهی اول کار، در فاصلهی هر ۴۰ کیلومتر این تابلوها در مسیر و برای معرفی محوطهها نصب شدهاند، ادامه میدهد: از حدود ۴۰ کیلومتری آثار در هر ۱۰ کیلومتر این تابلوها نصب شدهاند که اعتبار برای نصب تابلوهای جادهای از محل اعتبارات سال ۹۵ تامین شد.
وی با تاکید بر اینکه در طرح بسامان کردن این وضعیت، از ایزدخواست تا پاسارگاد مسیری حدود ۲۰۰ کیلومتری پیشرو بود و تا ان زمان از اصفهان تا پاسارگاد فقط دو تابلو نصب شده بود، ادامه میدهد: این کار کمک بزرگی برای معرفی و نشان دادن مسیر از شیراز به پاسارگاد بود که آن در قالب یک قرارداد به سرانجام رسید و پیمانکاری که تابلوهای بین جادهای را با وزارت راه انجام میداد این کار را بر عهده گرفت.
مدیر مجموعه جهانی پاسارگاد بخش دوم این پروژه را بازنگری و ساماندهی تابلوهای معرفی پاسارگاد میداند وبیان میکند: با بازنگری آثار ثبتی این محوطهی تاریخی، اقدام به نصب تابلو برای آثارِ شاخصی که حساسیت خاصی نسبت به آنها داشتیم کردیم، چون در گذشته تجربهی نبود تابلو و تعرض به محوطههای تاریخی به دلیل نبود تابلوی معرفی برایمان پیش آمده بود بنابراین در این پروژه این محوطهها در دستور کار قرار گرفتند.
فدایی با بیان اینکه برای ۷۰ محوطهی تاریخی شامل تپه، سد و آثاری که مربوط به بناهای قرار گرفته در محدوده این محوطه جهانی هستند، تابلو نصب شده است، به آغاز کار تحقیقی برای بازنگری این تابلوها و محوطههای تاریخی مدنظر اشاره میکند و میافزاید: هنوز برخی از محوطهها در دست ارزیابی قرار دارند و با مشخص شدن ۷۰ مکان مشخص که باید در این طرح قرار بگیرند، تاکنون حدود ۳۰ تابلو تهیه شده است.
او با بیان اینکه در حال حاضر در حال جانمائی مکانها برای نصب تابلوها هستیم، ادامه میدهد: نوشتهها روی تابلوها به صورت برش لیزری انجام میشوند و تا کنون به زبان فارسی بودهاند.
وی تاکید میکند: تعرض به هر کدام از تابلوهای تازه نصب شده با تعقیب قضایی همراه است
تابلوهای دو زبانه پاسارگاد بعد از ۱۵ سال تعویض شدند
افشین یزدانی، باستانشناس که وظیفهی ویرایش تابلوهای معرفی نصب شده در تختجمشید را بر عهده داشته، میگوید: پس از حدود ۱۵ سال متن تابلوهای دو زبانه معرفی آثار و بناهای محوطه میراث جهانی پاسارگاد بازنویسی و ویرایش شد.
پایگاه محوطه میراث جهانی پاسارگاد به دلیل کهنگی و وارد شدن آسیب به متنهای معرفی تصمیم به نصب تابلوهای جدید گرفت، در همین راستا فرصت مناسبی فراهم شد تا متنها نیز مورد بازخوانی قرار بگیرند و برای استفاده گردشگران ایرانی و خارجی ویرایش شوند.
او از مهم ترین تغییرات انجام شده روی این تابلوها را این طور توضیح داد: متنها به جهت محتوای علمی بروزرسانی و در پارهای موارد تصحیح شدهاند که برای این کار آخرین مقالات علمی و نتایج آخرین پژوهشهای میدانی انجام شده مورد توجه قرار گرفت که البته هدف از این کار ارائه اطلاعات درست به شکلی ساده و مختصر بود. در بخشهایی متنهای قدیمی حاوی مطالبی بودند که قابل تأیید نبود، مانند «پس از مرگ کوروش بزرگ جسد وی را مومیایی کرده یا این که در حمله اسکندر یک شخص مقدونیهای ورودی آرامگاه را شکسته و اشیای آن ر ابه تاراج برده است که مدارک تاریخی مستند و مستدلی برای این اظهارات وجود ندارد.»
وی ادامه میدهد: در بسیاری موارد شاهد بودیم که در متنها به نکات و موارد فرعی اشاره شده و مورد توجه قرار گرفته است در حالی که موارد دقیق و مهم یا جا افتادهاند یا به صورت بسیار کم اهمیت مطرح شدهاند. به عنوان مثال در مورد بنای آرامگاه تمرکز اساسی روی دلیل انتساب آن در گذشته به قبر مادر سلیمان داده شده و در رابطه با ویژگیهای معماری و اهمیت آن در تاریخ معماری ایران اشارهای نشده بود.
او اصرار بر ارائهی دقیق اعداد و ارقام و اندازهها یا دورههای ساختمانی را نکته مهم دیگری میداند که در مورد متن تابلوهای معرفی قدیمی مورد توجه قرار گرفتهاند و بیان میکند: از یک سو لزومی برای ارائهی این اطلاعات به بازدیدکنندگان وجود نداشت و از سوی دیگر این همه اعداد و ارقام در ذهن بازدیدکننده نمیماند و حتی باعث نوعی خستگی و در مواردی انصراف بازدیدکننده به ادامه خوانش متن میشد. به عنوان نمونه این متن است؛ «کاخ اختصاصی کوروش بزرگ ۳۱۹۲ متر مربع مساحت دارد یا آن که ابعاد دهانه داخلی حوضچههای باغ شاهی ۸۷ در ۸۷ سانتیمتر و عمق آنها حدود ۵۲ سانتیمتر و عمق و دهانه جویهای سنگی حدود ۲۵ سانتی متر و لبه حوضچهها و جویها نیز حدود ۱۵ تا ۱۶ سانتیمتر است.»
یزدانی اضافه میکند: در متنهای جدید بر این کار تلاش شد تا تمرکز اصلی بر دانشافزایی گردشگران علاوه بر مشتاق کردن آنها به خواندن و دقت در متن تابلوها شود.
او با بیان اینکه ارائه اطلاعات دقیق و جزئی باستانشناسانه خارج از حوصله و فرصت بازدیدکنندگان بود، میافزاید: این اتفاق به ویژه با توضیح بسیار پیچیدهای از نقش انسان بالدار به اوج خود میرسید. در مقابل تلاش شد تا متنها روان و ساده شده باشد و به جای پرداختن به جزئیات غیر ضروری به موارد مهم و اساسی در جهت افزایش دانش بازدیدکنندگان از تاریخ معماری ایران، اهمیت و ویژگیهای معماری پاسارگاد در ارتباط با معماریهای کشورهای همسایه و البته بناهای دیگری مانند تخت جمشید به زبانی بسیار ساده ارائه شود.
این باستانشناس در ادامه با تاکید بر اینکه اشتباهات نوشتاری و رعایت نکردن اصول نوشتاری در متنهای پیشین یکی دیگر از مواردی بود که نیاز به رعایت این اصول در بازنویسیها را گوشزد میکرد، ادامه میدهد: فقدان اطلاعات در مورد شخصیت آرمانی کوروش و اهمیت پاسارگاد در جایگاه تاریخ و معماری ایران از دیگر نقاط ضعف و کاستیهای تابلوهای موجود بود که تلاش شد تا تابلوهای جدیدی با موضوعات بالا تهیه و مورد آماده سازی قرار گیرد.
به گفتهی مشاور پایگاه میراث جهانی پارسه پاسارگاد، برای مکانهایی مانند محوطه نیایشی یا مقدس که تاکنون تابلوی معرفی آماده نشده بود، نیز اقدام به تهیه متن برای ساخت تابلو شده است.
یزدانی با تاکید بر اینکه متنهای معرفی با موضوعات و عنوانهایی مانند «پاسارگاد»، «کوروش بزرگ شاه چهار گوشه جهان»، «استوانه حقوق بشر کوروش»، «بنای آرامگاه»، «کاخ اختصاصی»، «کاخ بارعام»، «کاخ دروازه»، «نقش انسان بالدار»، «برج سنگی یا آتشگاه شاهی»، «تختگاه پاسارگاد» و محوطه مقدس تابلوهای معرفی انجام شده است، اضافه میکند: این تابلوها به دو زبان فارسی و انگلیسی و براساس آخرین پژوهشها و انتشارات معتبر مربوط به باستانشناسی و تاریخ هخامنشی گزینش و تدوین شده است.
در متن یکی از تابلوهای معرفی در زیر عنوان پاسارگاد آمده است؛ «پاسارگاد به عنوان نخستین پایتخت شاهنشاهی هخامنشیان، ساخته شده به دستور کوروش بزرگ (۵۳۰-۵۵۹ پیش از میلاد) و محل آرامگاه ابدی وی در دشت سرسبز مرغاب در فاصلهی مستقیم۴۰ کیلومتری شمال خاوری تخت جمشید و در بلندی ۱۹۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است.
براساس نظر تاریخنگاران کلاسیک مانند استرابو «کوروش پاسارگاد را به جهت آن که محل پیروزی وی بر آستیاگ آخرین شاه ماد بود بسیار محترم میشمرد و به همین منظور برای چنین بزرگداشتی که شاهنشاهی آسیا را به وی هدیه نموده بود دستور به ساخت کاخ هایی در آن محل داد».