به گزارش ایران اکونومیست؛ دولت دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا پس از خروج از توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران، بازگشت تحریم‌های اقتصادی علیه تهران را اعلام کرد. حالا بلومبرگ در گزارشی به بررسی واکنش واردکنندگان عمده نفت ایران و سهم آنها از صادرات نفت ایران و سهم نفت ایران از واردات آنها پرداخته است و برای محاسبه سهم نفت ایران از مجموع خرید این کشورها از آمار سازمان JODI استفاده کرده است.
چین
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۶۷۵ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۲۶ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۷ درصد
آنچه دولت چین اعلام کرده است: به گفته دو مقام آگاه از مذاکرات چین و آمریکا، اگرچه پکن موافقت کرده خرید نفت از ایران را افزایش ندهد، اما درخواست آمریکا برای توقف واردات نفت از ایران را رد کرده است. سخنگوی وزارت خارجه چین در ژوئن اعلام کرد: این کشور بدون نقض تعهدات بین‌المللی به همکاری با ایران ادامه خواهد داد. چین در ژوییه به پرداخت پول واردات نفت ایران به یوان ادامه داد.
آنچه شرکت‌ها اعلام کرده اند: شرکت‌های چینی در این باره اظهارنظری نکرده‌اند.
هند
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۵۹۷ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۲۳ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۱۱ درصد
آنچه دولت اعلام کرده است: سوشما سوآراج، وزیر خارجه هند، در ابتدا اعلام کرد که هند تنها از تحریم‌های مورد تصویب سازمان ملل متحد تبعیت خواهد کرد. سپس وزارت نفت هند در ژوئن با پالایشگاه‌ها نشستی برگزار کرده و از آنها خواست برای سناریوی کاهش واردات ایران از نوامبر آماده شوند. این کشور در حال حاضر تلاش می‌کند راهی را برای ادامه خرید از ایران پیدا کنند.
آنچه شرکت‌ها اعلام کرده‌اند: سانجیو سینگ، رییس هیات مدیره شرکت ایندین اویل در ژوییه اعلام کرد اگر صادرات نفت ایران افت چشمگیری پیدا کند، عربستان سعودی می‌تواند عمده کمبود عرضه نفت جهان را پوشش دهد. وی گفت: ما پلان بی، پلان سی و پلان دی را تهیه کرده و کاملا آماده هستیم. شرکت‌های ایندین اویل و بهارات پترولیوم به خرید نفت ایران در ژوییه ادامه دادند و سفارش نفت ایران برای تحویل در اوت را آغاز کردند، اما هندوستان پترولیوم که سومین پالایشگاه دولتی بزرگ هند است تا زمانی که هند از آمریکا معافیت نگیرد بعید است نفت بیشتری از ایران خریداری کند، زیرا پالایشگاه‌های این شرکت که نفت ایران را فرآوری می‌کنند پوشش بیمه جدید را از دست خواهند داد. شرکت پالایشگاه و پتروشیمی مانگالور نیز اعلام کرده به دنبال منابع جایگزینی مانند استرالیا، غرب آفریقا و آمریکای جنوبی در صورت کاهش عرضه از سوی ایران است که یک چهارم از نیازهای نفتی این شرکت را تامین می‌کند. همچنین آمارهای بلومبرگ نشان می‌دهد شرکت ریلاینس اینداستریز که بزرگترین شرکت پتروشیمی هند است واردات نفت ایران را در ژوئن کاهش داد با این حال جریان تجارت ماه به ماه بسیار متغیر است.
کره جنوبی
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۲۸۶ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۱۱ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۱۰ درصد
آنچه دولت اعلام کرده است: یک مقام وزارت انرژی این کشور در اوایل ژوییه اعلام کرد کره جنوبی منتظر پاسخ رسمی آمریکا درباره امکان ادامه واردات نفت و میعانات ایران ازسوی پالایشگاه‌های کره‌ای در مهلت ۱۸۰ روزه است. این کشور بخشی از واردات خود از ایران را در ژوئن کاهش داد کرد.
آنچه شرکت‌ها اعلام کرده‌اند: پالایشگاه‌های کره‌ای در حال بررسی جایگزین کردن میعانات ایران با سوخت فرآوری شده معروف به نفتا از نقاط دیگر هستند. شرکت "اس کی اینوویشن" که بزرگترین پالایشگاه کره جنوبی است و همچنین "هانووا توتال پتروکمیکال" و "هیوندای اویل بانک" تلاش کردند نیاز خود برای ژوییه و اوت را از تامین‌کنندگان دیگر تهیه کنند. پالایشگاه‌های کره‌ای برای ژوییه از ایران خرید نکردند و درباره خرید میعانات پارس جنوبی در ادامه سه ماهه سوم پس از مذاکرات میان دولتشان و دولت آمریکا تصمیم خواهند گرفت.
ژاپن
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۱۲۵ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۵ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۴ درصد
آنچه دولت اعلام کرده است: از زمانی که آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده، ژاپن درصدد دریافت معافیت از تحریم‌های واشنگتن بوده است. تارو آسو، وزیر دارایی ژاپن، در ژوئن از آمریکا خواست شفافیت بیشتری فراهم کرده و شرکت‌های ژاپنی را نسبت به وضعیت جاری مطمئن کند. وزارت خارجه ژاپن در اوایل اوت اعلام کرد این مذاکرات ادامه خواهد یافت.
آنچه شرکت‌ها اعلام کرده‌اند: تاکاشی تسوکیوکا، رییس هیات مدیره پالایشگاه ایدمیتسو و انجمن نفت ژاپن ماه گذشته اعلام کرد صنعت پالایش ژاپن از دولت می‌خواهد برای دریافت معافیت از تحریم‌های آمریکا علیه ایران مذاکرات جدی انجام دهد. این مدیر ژاپنی بر این باور بود که ژاپن به اندازه کشورهایی که واردات نفت ایران را افزایش دادند از تحریم‌ها متاثر نخواهد شد. شرکت‌های کشتیرانی و بانک‌های ژاپنی مانند "ام یو اف جی" و "میزوهو" به توزیع کنندگان نفت اعلام کرده‌اند که آنها ممکن است بزودی مبادلاتشان با ایران را متوقف کنند. پالایشگاه‌ها اعلام کرده اند که بانک‌ها مبادلات مربوط به قراردادهای ایران را که پس از هشتم مه امضا شده است، انجام نمی‌دهند و قراردادهایی که پیش از این تاریخ امضا شده اند به صورت موردی تحت رسیدگی قرار می‌گیرند. فوجی اویل سرگرم بررسی توقف واردات نفت ایران زودتر از موعد مورد انتظار است. با این حال این شرکت مهلتی را مشخص نکرده و همچنان سرگرم فراوری نفتی است که تحت قرارداد بلندمدت خریداری کرده است. شرکت "کاسمو انرژی" نیز اعلام کرده اگر دولت ژاپن نتواند معافیت بگیرد، ناچار است پس از تحویل محموله‌های بارگیری شده در ژوییه، واردات نفت ایران را متوقف کند.
امارات متحده عربی
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۱۲۷ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۵ درصد
آنچه دولت اعلام کرده است: دولت امارات مطلب چندانی نگفته است. امارات متحده عربی روابط دیپلماتیک محدودی با ایران دارد و در سال ۲۰۱۶ سفیر خود را از تهران فراخواند. ولیعهد ابوظبی متحد نزدیک آمریکا به شمار می‌رود. دوبی قطب تجارت با بازرگانان ایرانی است و میعانات ایران را برای پالایشگاه‌های خود خریداری می‌کند. نشانه‌هایی از افزایش واردات این کشور از سایر کشورها در ژوییه مشاهده شده است.
آنچه شرکت‌ها اعلام کرده‌اند: منابع بازرگانی آگاه اظهار کرده‌اند شرکت "امارات نشنال اویل" مستقر در دوبی تلاش می‌کند منابع جایگزینی برای محموله‌های ایرانی پیدا کند.
اتحادیه اروپا
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۵۱۶ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۲۰ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۵ درصد
آنچه مقامات اعلام کرده‌اند: فدریکا موگرینی، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهار کرده است این بلوک مصمم است توافق برجام را حفظ کند و تبعات خروج از آن را فاجعه‌آمیز می‌داند. وی در ژوئن تاکید کرد مهم‌ترین چالش یافتن راه‌کار در بخش بانکی و فاینانس برای حمایت از تجارت و سرمایه‌گذاری مشروع است. آمریکا در ژوییه درخواست‌های فرانسه، انگلیس و آلمان برای اعطای معافیت یا معاف کردن شرکت‌هایی که در ایران فعالیت می‌کنند را رد کرد.
آنچه شرکت‌ها اعلام کرده اند: با عدم شفافیت در زمینه میزان کاهش خریدی که دولت ترامپ مد نظر دارد مشتریان متعدد به خرید نفت ایران ادامه داده اند اما برخی دیگر نیز مبادلاتشان را محدود کرده اند. رینر سیل، مدیرعامل شرکت OMV در مصاحبه با خبرگزاری تاس گفته بود شرکت OMV اتریش پروژه‌های سرمایه‌گذاری در ایران را متوقف کرده اما هنوز تصمیمی در زمینه واردات نگرفته است. بانک سوییسی بانک دو کومرس نیز به مشتریانش اعلام کرد فاینانس خرید محموله‌های نفت ایران را تا ۳۰ ژوئن متوقف خواهد کرد. ایان تایلور، رییس هیات مدیره ویتول در ماه مه گفت بود اجتناب از تحریم‌ها تقریبا غیرممکن خواهد بود.
ایتالیا
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۱۵۴ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۶ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۱۳ درصد
داریو اسکافارادی، مدیرعامل ساراس اظهار کرده است ایران تامین کننده مهمی برای ساراس است اما این پالایشگاه به دلیل انعطاف پذیری فعالیت‌هایش نسبت به تامین نفت خام نگرانی ندارد. این شرکت منتظر دستورالعمل مقامات ایتالیایی و اروپایی است. شرکت انی نیز در ماه مه اعلام کرد فعالیتی در ایران نداشته و از تحریم‌های ایران متاثر نمی‌شود. با این حال کلودیو دسکالزی، مدیرعامل انی در مصاحبه با شبکه "سی ان بی سی" درباره مختل شدن عرضه در بازارهای نفت به دلیل تحریم‌های نفتی ایران هشدار داده بود.
اسپانیا
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۱۱۹ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۵ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۹ درصد
طبق گزارش رویترز به نقل از منابع آگاه، شرکت سپسا تصمیم گرفت واردات نفت ایران را از اوایل ژوییه متوقف کند. همچنین در ژوئن گزارش شد که شرکت رپسول برای خرید یک محموله تکی به میزان ۵۰۰ هزار بشکه نفت پارس توافق کرده است.
فرانسه
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۹۴ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۴ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۱۰ درصد
بیژن زنگنه، وزیر نفت دو ماه پیش اعلام کرد شرکت توتال فرانسه سهم خود در پروژه توسعه میدان گازی پارس جنوبی در خلیج فارس را واگذار خواهد کرد. پاتریک پویانه، مدیرعامل توتال در ژوییه اعلام کرد در چارچوب حقوقی آمریکا ما نمی‌توانیم در ایران فعالیت کنیم و این امر برای شرکتی مانند ما و برای اکثر شرکت‌های جهانی غیرممکن است.
یونان
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۶۶ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۳ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۱۶ درصد
این کشور واردات نفت ایران را در ژوئن به صفر رساند اما وارداتش از ایران در ژوییه دوباره افزایش یافت. شرکت هلنیک پترولیوم در ماه مه اعلام کرد پس از تصمیم آمریکا، موقعیت خود و توافقات تجاری را ارزیابی می‌کند. این شرکت اعلام کرد در چارچوب مقررات بین المللی عمل می‌کند و فعالیت‌هایش از تحولات اخیر متاثر نخواهد شد.
ترکیه
میزان صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۱۷۶ هزار بشکه در روز
سهم از صادرات مشاهده شده (ژانویه تا ژوئن) : ۷ درصد
سهم از واردات (دسامبر تا مه) : ۴۹ درصد
آنچه دولت اعلام کرده است: مولوت چاووش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در اواخر ژوئن اعلام کرد ترکیه در تحریم‌های آمریکا علیه ایران مشارکت نمی‌کند. نیهات زیبکچی، وزیر اقتصاد سابق ترکیه در اظهاراتی مشابه وزیر خارجه هند گفته بود تصمیم آمریکا درباره ایران به ترکیه ربطی ندارد و این کشور مجبور نیست آنها را اجرا کند مگر اینکه تحریم‌هایی از جانب سازمان ملل متحد وجود داشته باشد.
