در اقتصادمان آرایش جنگی گرفته‌ایم؟

با اینکه بسیاری از کارشناسان حجم عظیم نقدینگی ایجاد شده در طی سال‌های گذشته را علت اصلی بروز تلاطمات اقتصادی کشور ارزیابی می‌کنند، اما نمی‌توان نقش انکارناپذیر خروج آمریکا از برجام را در ایجاد این شرایط نادیده گرفت. امری که برخی از مسئولین را بر آن داشته تا از لفظ جنگ اقتصادی برای  اوضاع این روزهای اقتصاد کشور استفاده کنند.

در همین راستا معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت‌وگویی با ایسنا، با بیان اینکه کشور وارد یک جنگ اقتصادی شده است گفت که در چنین شرایطی ما هم باید در اقتصادمان یک آرایش جنگی بگیریم. حسین میرشجاعیان با بیان اینکه شاید اگر در ابتدای کار دولت می‌دانست که در پشت تک نرخی کردن ارز این حجم از رانت وجود دارد، هرگز وارد آن نمی‌شد، گفت: واقعیت این است که خیلی از ماها نمی‌دانستیم که آمریکا از برجام خارج می‌شود یا نه. اما به هر حال این تکانه‌ها اثر خود را بر اقتصاد گذاشت.

او همچنین با بیان اینکه حجم زیاد نقدینگی به تنهایی نمی‌تواند توجیه کننده وضعیت به وجود آمده باشد، گفت: بسیاری از کشورهایی که حجم نقدینگی بالایی ندارند، اما در شرایط جنگ اقتصادی با آمریکا هستند، وضعیت اقتصادی‌شان دچار بحران می‌شود ما حتی اگر در کشورمان نقدینگی کمتری می‌داشتیم، باز هم جنگ اقتصادی با آمریکا این شوک را وارد اقتصاد ما می‌کرد.

اینکه در سال‌های گذشته و مخصوصا چند سال اخیر مباحث اقتصادی نفوذ زیادی در ادبیات سیاسی کشور داشته امری انکارناپذیر است. نامگذاری چند سال اخیر با عناوین اقتصادی از سوی مقام معظم رهبری و مطرح شدن اقتصاد مقاومتی و تولیدمحور از سوی ایشان باعث رایج شدن استفاده از اینگونه عناوین در ادبیات مسئولین شد؛ امری که البته ظاهرا فقط در حوزه ادبیات و سخنرانی‌ها ماند و در عمل خیلی هم به آن پرداخته نشد.

همیچنین قدرت اله امام وردی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تهران مرکز، ، با بیان اینکه ما در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم گفت: جنگ اقتصادی از جمله جنگ‌های نرم است که باعث می‌شود تا دولت‌ها نتوانند زیرساخت‌های برنامه‌ای و مدیریتی را در ثبات نگه دارند. جنگ اقتصادی علیه کشور ما با اعمال تحریم ها شروع شد و هدف آن این است تا جلوی فروش نفت ما را بگیرند.

وی با بیان اینکه غالب برنامه‌ریزی‌های ما بر مبنای درآمدهای نفتی صورت گرفته است، گفت: اعمال تحریم‌ها و جلوگیری از فروش نفت باعث می‌شود تا ما نتوانیم برنامه‌ریزی‌هایمان را که اغلب بر اساس فروش نفت بوده را پیش ببریم. اگر برنامه‌های اقتصادی ما دچار اختلال شوند آنگاه تحریم‌ها مصداق بارز یک جنگ اقتصادی است.

با این حال چیزی که در شرایط فعلی مشخص است این است که ما کماکان به واردات وابسته هستیم و همین امر هم باعث شده تا تکانه‌های قیمت در ارزهای خارجی مستقیما روی بازارهای داخلی هم تاثیر بگذارد. به همین خاطر هم هست که آمریکایی‌ها روی اقدامات تحریمی خود حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند.

در همین باره ابوالقاسم عربیون، یک عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه ما بعد از انقلاب همیشه با جنگ اقتصادی روبرو بوده‌ایم به ایسنا گفته است که برای پیروزی در این جنگ علاوه بر ساختارهای اقتصادی، ساختارهای سیاسی و اجتماعی هم باید دچار تحولاتی شوند.

اردیبهشت ماه امسال بود که آمریکا از برجام خارج شد و رئیس جمهوری آن کشور اعلام کرد که تحریم‌های آمریکایی طی دو مرحله از مرداد و آبان ماه امسال آغاز خواهد شد، امری که به عنوان اعلام آغاز یک جنگ اقتصادی علیه کشورمان از آن یاد می شود. همه اینها اما در حالی است که به نظر می‌رسد علی رغم همه شعارها اما ما هنوز نتوانسته‌ایم یک آرایش جنگی در اقتصادمان بگیریم. بخش زیادی از ارزهای کشور که به یک پس انداز برای روز مبادا می مانست در جریان تک نرخی کردن ارز صرف دلال بازی عده‌ای شد یا به واردات خودروهای لوکس و هایلوکس اختصاص  یافت.