خشکسالی میهمان ناخوانده کرمان

به گزارش ایران اکونومیست؛ استان کرمان به دلیل اقلیم و آب و هوای گرم و نیمه خشک از دیرباز با مشکل کم آبی روبرو بوده است و کاهش نزولات جوی در سالهای خیر این معضل را شدت بخشیده است.
هرچند مردمان سخت کوش دیار کویر با تلاشی ستودنی و ارائه راهکارهایی نظیر حفر قنات، آب شرب و کشاورزی خود را تامین کرده اند، اما افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی و مصرف بی رویه، کم آبی را به مرحله بحران رسانده است.
دولت در سالهای اخیر تلاش داشته با ارائه طرح هایی نظیر همیاران آب و الگوی جایگزین کشت و اجرای آبیاری تحت فشار گام های بزرگی برای مقابله با کم آبی و هدر رفت آب بردارد ولی سرعت و ابعاد خشکسالی بزرگتر از اقدامات مسئولان بوده است.
بنابراین نیاز فوری است که مسئولان و مردم برای مقابله با این پدیده ویرانگر چاره اندیشی و اقدامات فوری انجام دهند تا شریان حیات استان کرمان قطع نشود.

**33هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان کرمان وجود دارد
معاون عمرانی استاندار کرمان گفت: معضل کم آبی در کرمان به مرحله بحران رسیده است و اکنون نیازمند اقدامات فوری و ضربتی برای مقابله با کمبود آب هستیم.
سید مصطفی آیت اللهی موسوی افزود: کرمان دومین استان کشور به لحاظ کم بارشی است و 26 شهر استان کرمان در تنش آبی قرار دارد که 65 درصد جمعیت شهری را تشکیل می دهد.
وی بیان کرد: از مجموع اعتبار اختصاص یافته برای مقابله با تنش آبی در استان کرمان، 670 میلیارد ریال به آب شهری و 250 میلیارد ریال به آب منطقه ای اختصاص یافته است.
آیت اللهی موسوی تصریح کرد: حدود 33 هزار حلقه چاه آب در استان کرمان وجود دارد که 11 هزار حلقه از این چاهها غیرمجاز است و 9 هزار حلقه آن در منطقه جنوب این استان قرار دارد و در سال های اخیر بیش از چهار هزار حلقه چاه غیر مجاز مسدود شده و هرگونه اضافه برداشت از چاه ها موجب برخورد قانونی خواهد شد.
معاون عمرانی استاندار کرمان اظهار داشت: طرح های عملیاتی مانند طرح همیاران آب و بهره گیری از سیستم های آبیاری نوین در راستای سازگاری با کم آبی و مدیریت مصرف آب در این استان از سالهای گذشته در حال انجام است.
وی تاکید کرد: تامین آب شرب شهری و روستایی اولویت اول است و در بخش کشاورزی تغییر الگوی کشت نیز از مواردی است که باید بر اساس یک طرح جامع انجام شود.
آیت اللهی موسوی با اشاره به کاهش شدید بارندگی ها در سال آبی جاری گفت: میزان ورودی آب به سدهای استان کرمان نسبت به سال گذشته 30 تا 40 درصد کاهش داشته که برای برداشت آب از سدها محدودیت داریم.

**70 درصد کاهش بارندگی در سال زراعی جاری
مدیرعامل آب منطقه ای استان کرمان گفت: در چند سال اخیر هر سال شاهد کاهش نزولات جوی در کرمان هستیم و این استان کاهش 70 درصدی بارندگی ها در سال زراعی جاری را تجربه کرده است.
ابراهیم علیزاده با اشاره به افزایش میانگین دما در نیم قرن اخیر در کرمان افزود: همین مساله، تبخیر آب های سطحی استان را شدت بخشیده و کم آبی را تشدید کرده است.
وی تصریح کرد: میزان برداشت استاندارد از آب های تجدید پذیر در دنیا 60 تا 70 درصد است، اما در کشور ما این میزان به 120 درصد رسیده که باید راه حل فوری برای کاهش برداشت اندیشیده شود.
مدیرعامل آب منطقه ای استان کرمان اظهار داشت: سقف حجم آب سدهای استان کرمان 583 میلیون متر مکعب است که امسال به دلیل کاهش نزولات جوی ورودی آب به سدها کاهش پیدا کرد و 308 میلیون متر مکعب آب در سدهای کرمان ذخیره سازی شد.
وی با بیان اینکه 97 درصد از آب آشامیدنی استان از طریق آب های زیر زمینی تامین می شود ، تاکید کرد: یکی از دلایل خالی شدن منابع غنی آب همین برداشت بی رویه است و برای حل این مشکل باید از آب سدها برای شرب استفاده شود.
علیزاده تصریح کرد: مهار آب های سطحی باید در دستور کار قرار گیرد و با توجه به اینکه تهیه آب شرب بسیار گران قیمت است باید آب شرب از آب بهداشتی مصرف کنندگان جدا شود.
وی تاکید کرد: استان کرمان منبع آب سطحی و زیرزمینی بسیار کمی دارد و برای مقابله با کمبود آب، انتقال آب از خلیج فارس، حوزه به حوزه مسدود کردن چاه های غیر مجاز در دست اجرا است.
مدیرعامل آب منطقه ای کرمان گفت: مهمترین راه عبور از بحران کم آبی در کشور و استان کرمان مدیریت مصرف و استفاده بهینه آب توسط شهروندان و مشترکان است و باید از راهکارها و تکنولوژی روز و جدید در این رابطه کمک بگیریم.

*100 رشته قنات کرمان در سال جاری خشک شد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان کرمان گفت: معضل کم آبی در روستاهای این استان در سال جاری به طور چشمگیری افزایش یافته است و حدود یک هزار روستا با این مشکل مواجه هستند.
علی رشیدی افزود: 100 رشته قنات و چشمه در روستاهای استان بر اثر خشکسالی خشک شده اند و 158 حلقه چاه نیز دچار کمبود آب شدید شده و در حال خشکیدگی است.
وی بیان کرد: کمیته سازگاری با مشکل کم آبی در تمامی شهرهای استان کرمان برای عبور از معضل کم آبی و مشکلات روستاها در این زمینه تشکیل شده است.
رشیدی تصریح کرد: 260 میلیارد تومان اعتبار برای عبور از خشکسالی باید به روستاهای استان اختصاص پیدا کند که تاکنون مبلغ کمی تامین شده است و نیازمند اقدامات فوری مسئولان در این رابطه هستیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمان اظهار داشت: حدود 200 حلقه از چاه های استان کرمان در فصل تابستان با مشکل جدی کم آبی روبرو شده اند و بسیاری از چشمه ها، قنات ها و آب های سطحی نیز کاهش خروجی آب دارند.
وی با بیان اینکه بیش از 760 روستای استان کرمان فاقد آب آشامیدنی هستند اظهار داشت: حدود 800 روستا در استان با تانکر آبرسانی می شوند که اعتبار سنگینی را بر دوش دولت می گذارد.
رشیدی بیان کرد: در مناطقی که از آب سطحی برای شرب استفاده می شود از جمله مناطق کوهستانی در فصل خرداد و تیرماه بسیاری از زهکش، قنات و چشمه ها خشک می شود که باید با حفر چاه مشکل کم آبی را برطرف کرد.
وی ادامه داد: با تکمیل خط انتقال آب از چهارمحال و بختیاری به شمال استان کرمان روستاهای این مسیر از آب آشامیدنی برخوردار می شوند و برای روستاهای شرق استان از سد نرماشیر و شهرستان های بافت و رابر نیز از سد این مناطق تامین آب می شوند.

*900 میلیون متر مکعب اضافه برداشت از سفره های زیر زمینی آب
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: کرمان همواره با خشکسالی و کم آبی مواجه بوده است اما در سال زراعی جاری شدت خشکسالی بیشتر خود را نشان داده است.
محمدرضا پورخاتون با اشاره به مصرف بسیار بالای آب در بخش کشاورزی استان افزود: سالانه 900میلیون متر مکعب از سفره های زیرزمینی آب در این استان اضافه برداشت می شود.
وی تصریح کرد: بیشتر دشت های استان کرمان با خطر شور شدن آب به دلیل پیش روی سفره های آب شور مواجه شده اند و دشت های شمالی و غربی استان بویژه دشت های منطقه رفسنجان، زرند و سیرجان از مناطق حاد استان کرمان در بخش کمبود آب هستند.
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان اظهار داشت: میزان علوفه تولیدی مراتع سال به سال در حال کاهش شدید است و اکنون شرایط آنقدر دشوار شده که تقریبا علوفه ای برای دام در استان وجود ندارد.
وی ادامه داد: استمرار وقوع خشکسالی سطح زیر کشت محصولات کشاورزی استان کرمان را کاهش داده است که کاهش تولید و مهاجرت روستاییان به شهرها را در پی دارد.
پور خاتون اظهار داشت: پنج درصد از اراضی استان کرمان به کشت محصولات کشاورزی اختصاص دارد و باید با توجه به مقدار سطح زیر کشت و کمبود منابع آبی در استان کرمان کشاورزی انجام شود.
وی تاکید کرد: دمای بالا، رطوبت ناچیز موجود در هوا و پوشش ابری اندک موجب افزایش تبخیر آب و تعرق و کاهش آب در خاک شده که در نهایت کاهش عملکرد تولید محصولات کشاورزی را در پی داشته است.
پورخاتون با اشاره به منسوخ شدن سیستم های آبیاری سنتی و غرقابی بیان کرد: اجرای طرح های کشت جایگزین و تغییر الگوی کشت، آبیاری تحت فشار و بهره وری بیشتر از آب در دستور کار قرار گرفته است.

**فزونی قیمت آب معدنی بر بنزین
تنش های آبی موجود در استان کرمان به همراه ریزگردهای مقطعی این روزها شرایطی را در شهر کرمان پدید آورده که قیمت بطری یک لیتری آب تا 2هزار تومان حدود 2برابر قیمت یک لیتر بنزین خرید و فروش می شود .
برخی شهروندان کرمانی هم در گفت و گوهای جداگانه از افزایش تصاعدی قیمت آب معدنی در این شهر ابراز گلایه دارند و از متولیان امور بازار خواستار نظارت جدی تر بر بازار فروش آب شدند.
آنچه که از برآیند گفته های متولیان امر در حوزه آبرسانی و صیانت از منابع آبی بر می آید می توان چنین نتیجه گرفت که تنش آبی بطور بی محابا شرایط سختی را پیش روی مردم این استان در روزها ، هفته ها و ماههای آینده قرار خواهد ، طوری که اگر برای این منظور چاره اندیشی اساسی نشود ، شاید تبعات اجتماعی ناشی از این معضل برای متولیان امر بسیار هزینه بر شود.