فعالان بخش خصوصی: چالش های اقتصادی راه حل دستوری ندارد

به گزارش ایران اکونومیست؛ «داگلاس نورث» برنده جایزه نوبل اقتصادی، می گوید «عملکرد متفاوت اقتصادها در طول زمان متاثر از تغییر و تحول نهادهاست و اینکه نهادها بر عملکرد اقتصادی اثر می گذارند چندان جدال برانگیز نیست.»
اقتصاد ایران بر پایه قانون اساسی جمهوری اسلامی از سه بخش دولتی، خصوصی و تعاونی تشکیل شده و طبق نظریه نورث، فعالیت بخش خصوصی و تعاونگران در کنار دولت یکی از ضرورت های امروز برای ترمیم لایه های اقتصادی کشور است.
در شرایط کنونی برخی اعضای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران  معتقدند اگر بخش خصوصی به کار گرفته نشود هر روز مشکلات تولید داخل بیشتر و فعالان اقتصادی زمین گیرتر می شوند.

** بخش خصوصی، چرخ زاپاس نیست
به گفته فعالان اقتصادی، شرط لازم برای فعالیت بیشتر بخش خصوصی پذیرش آنها از سوی حاکمیت است و این جایگاه نباید به مثابه چرخ پنجم یا زاپاس باشد.
در این پیوند، عضو کمیسیون رقابت، خصوصی سازی و سلامت اداری اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران درباره راه های تقویت بخش خصوصی گفت: بخش خصوصی به طور رسا و روشن مخالفت خود را با دستوری بودن نرخ ارز اعلام کرده است؛ با این همه، در نوسان های اخیر دولت کار خود را انجام داد و تجربه ای را آزمود که پیش از این در کشور امتحان شده بود.
«سیدآرش علوی» اعتقاد به بخش خصوصی و نقش آن در رونق اقتصادی کشور را مهم خواند و افزود: همه دولتمردان از خوب بودن بخش خصوصی می گویند اما برخی از آنان در عمل، به آن تبصره و شبهاتی از جمله رانتی بودن وارد می کنند؛ در حالی که این بخش باید به عنوان رکن اصلی توسعه اقتصادی کشور در نظر گرفته شود.

** مشکلات بازار ارز کشور به تحریم ها ربطی ندارد
این فعال اقتصادی سیاست های ارزی و اقتصادی دولت در چند ماه گذشته را چندان مناسب ندانست و گفت: مشکلات بازار ارز کشور به تحریم ها ربطی ندارد و به اعمال سیاست های اشتباه در این بخش برمی گردد.
علوی اضافه کرد: در اقتصاد جهانی اثبات شده این تفکر، اشتباه است که ممنوعیت واردات بسیاری از کالاها فرصتی برای تولیدکنندگان داخلی و رونق تولید ملی فراهم می آورد اما تیم اقتصادی دولت هنوز بر آن تاکید دارد؛ در حالی که رقابت راه بی بدیل پیشرفت اقتصادی است نه محدودیت.

** مسائل اقتصادی، راه حل های اقتصادی دارد نه سیاسی
عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان تصریح کرد: مسائل اقتصادی، راه حل های اقتصادی دارد نه سیاسی و شیوه های بگیر و ببندی، بخشنامه ای و دستورالعملی جواب نمی دهد؛ همچنین زمان می برد تا سیاست اشتباه درست شود.
علوی گفت: تولید داخلی سال ها در معرض آسیب بوده است که نرخ پایین ارز یکی از دلایل آن به شمار می رود.
به گفته وی، اگر نرخ ارز بر اساس مابه التفاوت تورم و به تدریج بالا رفته بود، کشور نوسان این بخش را تجربه نمی کرد.
علوی تصریح کرد: دولت خود را قیم تولیدگر و کارآفرین می داند و به همین سبب، شاخص های کشور در کسب و کار بر اساس آمار بانک جهانی بسیار ضعیف است.
وی تاکید کرد بخش خصوصی می تواند راه خودش را پیدا کند و پیش برود و به قیم نیازی ندارد.

** تولید، فضای آرام و باثبات نیاز دارد
عضو کمیسیون رقابت و خصوصی سازی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز معتقد است تصمیم برخی دولتمردان در سیاست گذاری و عمل چندان همخوانی ندارد و از این رو، کنترل بازار پیچیده شده است.
«زهرا اخوان نسب»  گفت: دولت نباید در بازار دخالت کند بلکه باید با ابزارهای کنترلی اجازه دهد قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود.
وی افزود: دلالا در اقتصاد، حباب می سازند و فضا را ملتهب می کنند اما دولت باید کنترل خود را بخوبی انجام دهد.
به گفته وی، ثبت نام تولیدکنندگان در سامانه نیما برای دریافت ارز سیاستی اشتباه بود و کارخانه های تولیدی هنوز معطل مواد اولیه خود مانده اند.
وی افزود: تولید به فضای آرام و باثبات نیازمند است؛ در حالی که از آغاز امسال تاکنون شاهد افزایش قیمت مواد اولیه بوده و بی ثباتی در تصمیم، آسیب های وارد شده به این بخش را مضاعف می کند.
این عضو اتاق بازرگانی، صنایع و معادن اصفهان اضافه کرد: رهبر انقلاب امسال را سال حمایت از کالای ایرانی نام نهادند اما متاسفانه تولید ایرانی در حال زمینگیر شدن است.
اخوان نسب تصریح کرد: دولت با کنترل های خود باید زمینه برخورداری یکسان همه قشرها از امکانات و تسهیلات را فراهم کند.

** دولت باید تغییر جدی را در نگرش وزیران اقتصادی خود بدهد
یک عضو دیگر اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز معتقد است دولت باید در نگرش وزیران اقتصادی خود تغییر جدی بدهد.
«علی اصغر زبردست» افزود: متاسفانه وزیران اقتصادی دولت بسته خوبی را برای حل مشکلات اقتصادی کشور ارایه نکردند و این مساله، کار را پیچیده تر می کند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی همدان ادامه داد: نسخه ای که دولت برای بخش خصوصی می پیچد بر نیازها و شرایط این بخش منطبق نیست.
به گفته وی، پیامد تحریم های مورد نظر آمریکا هنوز به ایران نرسیده اما کشور در مدیریت اقتصاد داخلی مقداری به مشکل برخورد کرده است.
«دونالد ترامپ» که از بهمن سال 1395 به عنوان رییس جمهوری آمریکا بر سر کار آمده است، شامگاه هجدهم اردیبهشت ماه خروج از توافق هسته ای برجام را اعلام و دستور بازگشت تحریم ها را در دوره 90 و 180 روزه صادر کرد.
در پی این تصمیم، برخی شرکت ها برای ماندن در بازار ایران یا ترک کردن آن مردد مانده اند؛ هرچند کمیسیون اروپا اعلام کرده است برای مقابله با تحریم آمریکا قانون انسداد را برای حفاظت از شرکت های اروپایی اجرا می کند.

** تصمیم های سلیقه ای به فعالان اقتصادی ضربه می زند
«اگر قرار باشد به تولید داخل پرداخته شود دولت باید یک سری مسائل را به جان بخرد و در حالی که تولیدکنندگان داخلی به حمایت نیازمندند اجازه واردات کالاهای غیر اساسی را ندهد».
این فعال اقتصادی تصریح کرد: در شرایط کنونی اگر بخش خصوصی به کار گرفته نشود هر روز مشکلات تولید ما بیشتر و فعالان اقتصادی زمینگیرتر می شوند.
زبردست تاکید کرد تصمیم های سلیقه ای به فعالان اقتصادی ضربه می زند و افزود: در سال های پس از توافق برجام، فرصت سوزی کردیم و به بخش خصوصی اجازه داده نشد میدانداری کند که اگر چنین می شد اقصاد کشور وضعیت بسامانی داشت.
 دولت دستیابی به رشد هشت درصدی در پایان برنامه ششم توسعه را سرلوحه اقدام های خود قرار داده است.
تحقق این امر مستلزم توجه به بخش خصوصی و اجرای درست اصل 44 قانون اساسی در این زمینه است تا از یک سو، شفافیت اقتصادی افزایش یابد و از سوی دیگر، درآمدها به طور بهینه صرف فعالیت های تولیدی با ارزش افزوده دوچندان شود.
همراهی دولت و بخش خصوصی یکی از مهمترین شرط های بازگشت ثبات اقتصادی به کشور و عبور آسان از گردنه های سخت تحریم هاست.