۰۸ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۵:۱۴
کارشناسان و فعالان اقتصادی موافق؛ بانک مرکزی مخالف
کلاف پیچیده ای به نام بورس ارز
بسیاری از نظرات کارشناسی گویای این است که یک عرضه ارز در بازار سرمایه به ثبات بخشی و نظم بخشی بازار ارز منجر می شود اما متاسفانه تفاوت در دیدگاه قانونگذاران و مقامات حاضر باعث شده تاکنون چنین بازاری در کشورمان راه اندازی نشود
به گزارش ایران اکونومیست؛ راه اندازی و تشکیل بورس ارز در ایران حالا بعد از گذشت سال ها از مطرح شدنش به یکی از بحث های کهنه و بی نتیجه در اقتصاد کشورمان تبدیل شده است، از جمله بحث هایی که در نهایت مشخص نیست سرانجام آن چه می شود؟ اما نکته مهم این است که در آشوفته بازار ارزی کشور و رشد روز از افزون دلالی در این بازار به اعتقاد کارشناسان بورس ارز می تواند به عرضه ارزها و دلار در کشور سامان دهد و باعث شود که خرید و فروش ارز به جای نرخ خوردن در کف بازار و به صورت زیرزمینی در تالار بورس قیمتش مشخص شود و شفافیت پیدا کند.
به صورت جدی می توان گفت این موضوع اولین بار در سال 1391 در دولت دهم و بعد از جهش ارز و بیش از سه برابر شدن قیمت دلار ( از هزار تومان به بیش از 3 هزار تومان رسید) مطرح شد ولی با مخالفت بانک مرکزی رو به رو شد و در نهایت تمام بحث ها به راه اندازی مرکز مبادلات ارزی منجر شد ولی بورس ارزی شکل نگرفت. ۳ سال بعد از تشکیل مرکز مبادلات ارزی، شورای بورس مجوز تأسیس بورس ارز را صادر کرد و قرار شد این بورس از طریق سامانه معاملات آنلاین بورس کالا تأسیس شود اما در طول ۲سال گذشته با وجود آمادگی بازار سرمایه، بانک مرکزی برنامه مدونی را برای تأسیس بورس ارز ارائه نکرد و حتی حاشیه هایی مبنی بر مخالفت بانک مرکزی با سازمان بورس مطرح و اعلام شد که بانک مرکزی در تلاش است که بورس ارز را راه اندازی کند و سامانه اختصاصی برای این موضوع تاسیس کند حتی صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی گفت: آیین‌نامه معاملات ارز در شعب بانک‌ها تهیه شده و پس از آزاد‌سازی قیمت ارز به بانک‌های کشور برای اجرا ابلاغ می شود. اتفاقی که در نهایت نیفتاد تا اینکه دوباره آبان سال گذشته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از راه اندازی بورس ارزی خبر داد. شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: طرح تأسیس بورس ارز در حضور رئیس‌کل بانک مرکزی به تصویب شورای بورس رسیده و فقط تأیید نهایی بانک مرکزی باقی مانده است. بانک مرکزی موافقت کلی خود را در زمینه راه‌اندازی بورس ارز ابلاغ کرده، اما اکنون درخصوص زمان اجرایی آن تردیدهایی وجود دارد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بانک مرکزی تلاش‌های بسیاری را در این زمینه انجام داده که امیدواریم هر چه زودتر شاهد تأسیس بورس ارز باشیم.
اما باوجود این نگاه امیدوارانه بازهم در زمینه راه اندازی بورس ارز در حدود 7 ماه گذشته اقدام عملی رخ نداده است آن هم زمانی که دلار و ارزهای خارجی سر به فلک گذاشت اتفاقی نیفتاد درحالی که به اعتقاد کارشناسان با اقدام به موقع دولت در راه اندازی بورس ارز مسئولان می توانستند تا حدود زیادی از تنش جلوگیری کند و اجازه ندهد که قیمت ارزهای خارجی به این حد افزایش یاید. یکی از درخواست های مهم فعالان اقتصادی از دولت حسن روحانی در سال های گذشته و البته یکی از وعده های مهم اقتصادی دولت در این سال ها واقعی کردن نرخ ارز بوده است و به اعتقاد بخشی از کارشناسان راه اندازی بورس ارز می تواند گامی در این جهت باشد. در حال حاضر و باوجود تک نرخی کردن قیمت ارز سوی دولت روی عدد 4200 تومان و همچنین دستورالعمل های ارزی متعدد بانک مرکزی، شاهد خرید و فروش گسترده ارز به صورت زیرزمینی هستیم اتفاقی که کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت شکل گیری بورس ارز می تواند جلوی آن گرفته شود و تامین ارز مورد نیاز مردم از طریق بورس و به صورت رسمی صورت گیرد.
البته این نکته را باید در نظر گرفت که به نظر می رسد همچنان مسئولان بانک مرکزی با شکل گیری بورس ارز در کشور مشکل دارند. محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیمه فرودین و در ابتدای اوج گیری قیمت ارز گفته بود: نمی دانیم چرا بانک مرکزی با راه اندازی بورس ارز مشکل دارد باید بورس ارز را راه اندازی کنیم برای جذب سرمایه های خارجی اما بانک مرکزی به جای اینکه پیشقدم باشد مخالف است.
همچنین علی سنگینیان، رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران اواخر اردیبهشت دریادداشتی درباره ضرورت راه اندازی بورس ارز نوشت: رییس جمهور در دو هفته گذشته در جمع فعالان اقتصادی از لزوم راه اندازی بازار سلف ارزی گفت. مدت هاست که در باره راه اندازی بازاری برای عرضه ارز در بورس صحبت می شود. بسیاری از نظرات کارشناسی گویای این است که یک عرضه ارز در بازار سرمایه به ثبات بخشی و نظم بخشی بازار ارز منجر می شود اما متاسفانه تفاوت در دیدگاه قانونگذاران و مقامات حاضر باعث شده تاکنون چنین بازاری در کشورمان راه اندازی نشود و تجربه پایداری از عرضه انواع ارز در بازار سرمایه نداریم. این در حالی است که می توان با راه اندازی بازار ارز به بخشی از تقاضای بازار جواب داد و به شفافیت بیشتر بازار کمک کرد. فکر می کنم فارغ از اینکه دولت چه نرخی را برای ارز تعیین کند، نرخ شناور تعیین شود یا چند نرخ برای ارز در کشور داشته باشیم، وجود یک بازار آتی برای ارز که فعالان اقتصادی بتوانند ریسک نوسان نرخ در آن را پوشش دهند، برای اقتصاد کشورمان یک الزام است. خارجی ها که ما آن ها را به سرمایه گذاری در کشورمان تشویق می کنند، نگران نوسانات ارزی اند. به طور حتم راه اندازی بازار سرمایه به منظور ثبات نرخ ارز در جذب سرمایه خارجی نیز موثر است.
به صورت جدی می توان گفت این موضوع اولین بار در سال 1391 در دولت دهم و بعد از جهش ارز و بیش از سه برابر شدن قیمت دلار ( از هزار تومان به بیش از 3 هزار تومان رسید) مطرح شد ولی با مخالفت بانک مرکزی رو به رو شد و در نهایت تمام بحث ها به راه اندازی مرکز مبادلات ارزی منجر شد ولی بورس ارزی شکل نگرفت. ۳ سال بعد از تشکیل مرکز مبادلات ارزی، شورای بورس مجوز تأسیس بورس ارز را صادر کرد و قرار شد این بورس از طریق سامانه معاملات آنلاین بورس کالا تأسیس شود اما در طول ۲سال گذشته با وجود آمادگی بازار سرمایه، بانک مرکزی برنامه مدونی را برای تأسیس بورس ارز ارائه نکرد و حتی حاشیه هایی مبنی بر مخالفت بانک مرکزی با سازمان بورس مطرح و اعلام شد که بانک مرکزی در تلاش است که بورس ارز را راه اندازی کند و سامانه اختصاصی برای این موضوع تاسیس کند حتی صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی گفت: آیین‌نامه معاملات ارز در شعب بانک‌ها تهیه شده و پس از آزاد‌سازی قیمت ارز به بانک‌های کشور برای اجرا ابلاغ می شود. اتفاقی که در نهایت نیفتاد تا اینکه دوباره آبان سال گذشته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از راه اندازی بورس ارزی خبر داد. شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: طرح تأسیس بورس ارز در حضور رئیس‌کل بانک مرکزی به تصویب شورای بورس رسیده و فقط تأیید نهایی بانک مرکزی باقی مانده است. بانک مرکزی موافقت کلی خود را در زمینه راه‌اندازی بورس ارز ابلاغ کرده، اما اکنون درخصوص زمان اجرایی آن تردیدهایی وجود دارد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بانک مرکزی تلاش‌های بسیاری را در این زمینه انجام داده که امیدواریم هر چه زودتر شاهد تأسیس بورس ارز باشیم.
اما باوجود این نگاه امیدوارانه بازهم در زمینه راه اندازی بورس ارز در حدود 7 ماه گذشته اقدام عملی رخ نداده است آن هم زمانی که دلار و ارزهای خارجی سر به فلک گذاشت اتفاقی نیفتاد درحالی که به اعتقاد کارشناسان با اقدام به موقع دولت در راه اندازی بورس ارز مسئولان می توانستند تا حدود زیادی از تنش جلوگیری کند و اجازه ندهد که قیمت ارزهای خارجی به این حد افزایش یاید. یکی از درخواست های مهم فعالان اقتصادی از دولت حسن روحانی در سال های گذشته و البته یکی از وعده های مهم اقتصادی دولت در این سال ها واقعی کردن نرخ ارز بوده است و به اعتقاد بخشی از کارشناسان راه اندازی بورس ارز می تواند گامی در این جهت باشد. در حال حاضر و باوجود تک نرخی کردن قیمت ارز سوی دولت روی عدد 4200 تومان و همچنین دستورالعمل های ارزی متعدد بانک مرکزی، شاهد خرید و فروش گسترده ارز به صورت زیرزمینی هستیم اتفاقی که کارشناسان اقتصادی معتقدند در صورت شکل گیری بورس ارز می تواند جلوی آن گرفته شود و تامین ارز مورد نیاز مردم از طریق بورس و به صورت رسمی صورت گیرد.
البته این نکته را باید در نظر گرفت که به نظر می رسد همچنان مسئولان بانک مرکزی با شکل گیری بورس ارز در کشور مشکل دارند. محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیمه فرودین و در ابتدای اوج گیری قیمت ارز گفته بود: نمی دانیم چرا بانک مرکزی با راه اندازی بورس ارز مشکل دارد باید بورس ارز را راه اندازی کنیم برای جذب سرمایه های خارجی اما بانک مرکزی به جای اینکه پیشقدم باشد مخالف است.
همچنین علی سنگینیان، رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران اواخر اردیبهشت دریادداشتی درباره ضرورت راه اندازی بورس ارز نوشت: رییس جمهور در دو هفته گذشته در جمع فعالان اقتصادی از لزوم راه اندازی بازار سلف ارزی گفت. مدت هاست که در باره راه اندازی بازاری برای عرضه ارز در بورس صحبت می شود. بسیاری از نظرات کارشناسی گویای این است که یک عرضه ارز در بازار سرمایه به ثبات بخشی و نظم بخشی بازار ارز منجر می شود اما متاسفانه تفاوت در دیدگاه قانونگذاران و مقامات حاضر باعث شده تاکنون چنین بازاری در کشورمان راه اندازی نشود و تجربه پایداری از عرضه انواع ارز در بازار سرمایه نداریم. این در حالی است که می توان با راه اندازی بازار ارز به بخشی از تقاضای بازار جواب داد و به شفافیت بیشتر بازار کمک کرد. فکر می کنم فارغ از اینکه دولت چه نرخی را برای ارز تعیین کند، نرخ شناور تعیین شود یا چند نرخ برای ارز در کشور داشته باشیم، وجود یک بازار آتی برای ارز که فعالان اقتصادی بتوانند ریسک نوسان نرخ در آن را پوشش دهند، برای اقتصاد کشورمان یک الزام است. خارجی ها که ما آن ها را به سرمایه گذاری در کشورمان تشویق می کنند، نگران نوسانات ارزی اند. به طور حتم راه اندازی بازار سرمایه به منظور ثبات نرخ ارز در جذب سرمایه خارجی نیز موثر است.
گزارش خطا
آخرین اخبار