ایران، اروپا و برجام

موضعگیری‌های اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که خروج امریکا از برجام نمی‌تواند پایان برجام باشد. اگر چه سخنان بعضاً ضد و نقیضی نیز از طرف اروپایی‌ها به تهران ارسال می‌شود، اما مشخص است که قاره سبز به‌دنبال راهکارهایی است که بتواند ضمن حفظ برجام، پس از خروج امریکا از آن، به‌ عنوان فرصتی برای مذاکرات در سایر حوزه‌های مورد مناقشه بهره‌ برداری کند. فارغ از این، ماندن در برجام دفاع از هویت و حیثیت اتحادیه اروپاست که توسط ترامپ کاملاً نادیده گرفته شد.
در پاسخ به اقدام ترامپ، خروج عجولانه ایران از برجام می‌توانست ضمن بازگرداندن شرایط پیش از برجام، ایران را از همراهی امروز اروپا محروم نماید. در حال حاضر اروپایی‌ها تلاش دارند راهی برای ادامه مراوده با ایران بیابند و این امری مثبت در سیاست خارجی تلقی می‌شود.

اگر چه اکثریت شرکت‌های بزرگ اروپایی شریک امریکایی داشته و حتی تابع دولت های اروپایی نیستند، اما برخی از شرکت‌های متوسط و کوچک که شریک امریکایی ندارند می‌توانند جایگزین شرکت‌های بزرگ شوند.

همچنین طبق آخرین اخبار، بررسی امکان انتقال مستقیم پول معاملات اروپا با ایران در دستورکار اروپایی‌ها قرار گرفته و تمامی این تحولات روزنه‌ای برای کاهش اثرات تحریم‌های یکجانبه امریکا است.
برجام فرصتی بود که ایران با آن خط بطلان بر ایران هراسی کشید و افکارعمومی مردم جهان دیگر فریب اتهامات امریکا نسبت به ایران را نخواهند خورد. به نظر می‌رسد اگرچه ایران، اروپا و جهان بدون امریکا، باید راهی طولانی برای کاهش تأثیرات خروج امریکا از برجام طی نمایند، اما رسیدن به نوعی از همکاری اروپا می‌تواند راهی جدید برای جهان بدون امریکا باشد.

در این صورت، ماندن در برجام به معنای آن است که ایران و ایرانیان در مراوده با جهان اهل منطق بوده و گفت‌و‌گو را تنها و تنها راه حل معضلات و مشکلات میان کشورها می‌دانند.
فراموش نکنیم پس از جنگ جهانی دوم تا کنون، هیچ موضوعی به اندازه خروج امریکا از برجام موجب اختلاف در نگرش و اصطکاک منافع اروپا با امریکا نشده است و به نظر می‌رسد در کنار ملاحظات برجامی اروپا، بروکسل سعی دارد با نمایش یکپارچگی و به بهانه برجام، نوعی از استقلال عمل خود در برابر امریکا را در نزد افکار عمومی اروپا و جهان به نمایش گذاشته و از منافع آن هم منتفع شود. شاید این شروع جدیدی برای شکستن جهان تک قطبی مدنظر امریکا شود.
 
بهمن حسین پور  دیپلمات

منبع : روزنامه ایران