آثار منفی فرار مالیاتی بر نظام اقتصادی کشور

دولت برای انجام امور مختلف خود نظیر حفظ امنیت و امور دفاعی، ایجاد بسترها و زیرساخت‌های لازم اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و همچنین کنترل و قانونمند کردن الگوی مصرف، تولید و توزیع درآمد در سیستم اقتصادی نیازمند درآمد است. مالیات یکی از منابع اصلی درآمد دولت‌ها به‌حساب می‌آید.

اما تحقق اهدافی که در بالا ذکر شد، با وجود فرار مالیاتی باعث اختلال می شود. فرار مالیاتی را می توان یکی از مظاهر فساد اقتصادی به حساب آورد. هرگونه تلاش غیرقانونی برای پرداخت نکردن مالیات مانند ندادن اطلاعات لازم در مورد عواید و منافع مشمول مالیات به مقامات مسئول ، فرار مالیاتی خوانده می شود.

در هر حال بدیهی است که اولین انگیزه در به‌کارگیری روش‎هایی برای فرار از مالیات، افزایش ثروت و منافع فردی است. افرادی که به دنبال فرار مالیاتی هستند با بررسی شرایط حاکم بر فضای اقتصاد با برنامه‏ریزی مدون از روش‎ها و تکنیک‎های مختلف استفاده کرده و در ساده‏ترین شکل با کتمان درآمدها و افشا نکردن کامل منافع فعالیت‌های خود تا به‌کارگیری سیاست‎ها و روش‎های پیچیده در تهیه و تنظیم صورت‌های مالی و اظهارنامه‎های مالیاتی تلاش می‎کنند، مالیات کمتری بپردازند.

فرار مالیاتی از جمله جرایمی است که از آن به عنوان یک پدیده شوم نظام اقتصادی جوامع و یک عمل غیرقانونی یاد می شود که همه کشورهای دنیا با آن درگیر هستند .

فرار مالیاتی منابع دولت را کاهش می دهد. درنتیجه، دولت در تخصیص سرمایه گذاری های لازم، با کمبود مواجه خواهد شد.

دولت دارای مسئولیت های بسیار زیادی می باشد در حالی که با فرار مالیاتی منابع لازم برای عمل به آنها وجود ندارد.

از جمله این مسئولیت ها می توان به تامین امنیت وحفظ یکپارچگی کشور،توسعه آموزش عمومی و تامین امکانات و فراهم نمودن تسهیلات لازم ،توسعه بهداشت وافزایش سطح سلامت شهروندان، گسترش و نگهداری از راههای ارتباطی، تامین انرژی وسرمایه گذاری در انرژی های جایگزین از جمله این موارد هستند. خلاء وکاستی در هر یک از این حوزه ها می تواند آثار وپیامدهای عمیقی بر جامعه داشته باشد.

همچنین این امکان وجود دارد که فرار مالیاتی، باعث نارسایی در توزیع عادلانه درآمد و انباشت ثروت برای گروه های خاص می شود . گروهی که ثروتمند هستند و به منابع دسترسی دارند هرروز غنی تر وقوی تر شوند و در مقابل گروهها واقشاری که از این منابع استفاده نمی کنند هر روز عرصه های بیشتری را از دست می دهند.این مسئله بر تصور شهروندان از عدالت اجتماعی تاثیر می گذارد.

شانه خالی کردن از پرداخت مالیات منصفانه و واقعی از سوی بخشی از اقتصاد، در اولین گام بر بازار رقابتی تاثیر گذاشته و به دلیل آثاری که ایجاد می‌کند سایر فعالان اقتصادی را نیز به‌ حرکت در این مسیر می‎کشاند. دامن زدن به بخش غیررسمی اقتصاد و گسترش آن، گریز سرمایه از کشور، از بین رفتن منابع، جذابیت برای ورود پول‌های کثیف و حضور خلاف‎کاران در عرصه اقتصاد از جمله پیامدهای فرارهای مالیاتی است.علاوه بر این موارد فرار مالیاتی ابزارها واهرم های نظارتی وکنترلی دولت را خنثی می کند.

در نهایت می توان نتیجه گیری کرد که مالیات‌‌ یک نوع هزینه اجتماعی است که شهروندان بابت اعمال وظایف حاکمیتی به دولت می‌‌‌پردازند و بدون شک هر چه آثار این اعمال وظایف حاکمیت نظیر برقراری امنیت و رفاه اجتماعی، آموزش رایگان و... مشهودتر باشد شهروندان با طیب خاطر آنرا می‌‌‌پردازند . و پرداخت مالیات را وظیفه خود می دانند و هرگونه شانه خالی کردن از پرداخت مالیات را به عنوان یک امر زشت و ناپسند تلقی می نمایند .