انرژی را نباید وارد بازی های سیاسی کرد

به گزارش ایران اکونومیست؛ مجمع کشورهای صادرکننده گاز که به اختصار (GECF) نامیده می شود، سازمان تازه بنیانی است که به منظور هماهنگی در مسایل مربوط به تولید و صادرات گاز طبیعی در سطح جهان، توسط ایران، روسیه و قطر و تعداد دیگری از کشورهای صادرکننده گاز، در 23 دسامبر 2008 تاسیس شد.
این مجمع با جذب بیش از 19 کشور ( 12 عضو اصلی و هفت عضو ناظر) در مدت کمتر از 10 سال، حدود 70 درصد منابع گازی جهان را در اختیار دارد.
کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و امارات، ١٢ عضو اصلی جی.ائی.سی.اف هستند و هلند، نروژ، عراق، قزاقستان، عمان، پرو و آذربایجان به عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز حضور دارند.
«یوری سنتورین» سومین دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز به شمار می رود که پس از پایان دوره ماموریت «محمد حسن عادلی»، کار خود را در دبیرکلی این مجمع آغاز کرد. سنتورین که در مهرماه 96 برای یک دوره 2 ساله انتخاب شده، پیش از این، مسوولیت معاونت وزارت انرژی روسیه را عهده دار بود.
وی که در روزهای اخیر، سفری کوتاه به ایران داشت با بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان دیدار کرد. حضور سنتورین در ایران، فرصتی فراهم کرد تا خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با این مقام روسی گفت وگو کند.
نکته قابل توجه، تسلط کامل سنتورین به زبان فارسی است که البته وی ترجیج داد مصاحبه درباره مجمع کشورهای صادرکننده گاز و بازار جهانی گاز به طور کامل به زبان انگلیسی انجام شود.
وی که در سخنان خود بر رقابت عادلانه در بازار انرژی تاکید داشت، دخالت های سیاسی در بازار از جمله استفاده آمریکا از تحریم را محکوم کرد.
مشروح بخش نخست گفت وگوی ایرنا به دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز به شریح زیر است:

** در مدت کوتاهی که به عنوان دبیر کل مجمع کشورهای صادرکننده گاز انتخاب شده اید، چه اهداف و برنامه هایی را دنبال کرده اید؟
_ مدت کوتاهی است که عهده دار این مسوولیتم. برای ما مهم است که بین تولیدکننده ها و مصرف کننده ها توازنی برقرار شود که این توازن، تاثیر مستقیمی در بازار می گذارد.
در این مدت سعی کردیم با آمریکا و استرالیا ارتباطاتی برقرار کرده و روابط خود را گسترش دهیم. تلاش می‌کنیم آمریکا و استرالیا نیز کنار ما باشند و عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز شوند که با آنها صحبت نیز شده است.
تلاش کردیم روابط خوبی با این کشورها داشته باشیم؛ آنها عضو مجمع ما نیستند اما علاقمند به برقراری روابط با آنهاییم. نمی توانیم روابط خود با این کشورها را قطع کنیم. در این میان آنها، استرالیا همکاری بیشتری با ما داشته است. اکنون منابع گازی استرالیا را‌ شرکت های بین المللی استخراج می‌کنند. در آمریکا نیز وظیفه استخراج گاز با شرکت های این کشور است، اما با این وجود، از آمریکا نیز برای همکاری دعوت شده است.

** جایگاه جی.ائی.سی.اف در بازار جهانی گاز چگونه است، آیا کشورهای دیگری نیز قصد عضویت در این مجمع را دارند؟
_ مجمع کشورهای صادرکننده گاز، بنیان تازه ای است که توسط ایران، روسیه و قطر و تعداد دیگری از کشورهای صادرکننده گاز، در 23 دسامبر 2008 تاسیس شد. از سال 2008 تاکنون 19 کشور به عنوان اعضای قطعی و ناظر به این سازمان پیوسته اند.
کشورهای عضو اکنون در حال تثبیت جایگاه خود هستند. البته در صورتی که کشورهای دیگر خواهان عضویت در مجمع باشند، نسبت به عضویت شان اقدام می شود. تلاش می کنیم تا بقیه کشورها ( 17 کشوری که خواهان عضویت هستند) نیز عضو شوند.
عضویت کشورهای جدید، اولویت نخست ما نیست. در حال حاضر 19 کشور از 36 کشور صادرکننده گاز عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز هستند که 70 درصد گاز طبیعی جهان را در اختیار دارند.

** آیا بازار جهانی گاز مانند بازار نفت، سیاسی شده و تحت تاثیر بازی های سیاسی قرار گرفته است؟
_ سیاست و اقتصاد بی ارتباط با هم نیستند و ارتباط مستقیم دارند؛ اما جی.ائی.سی.اف سازمانی اقتصادی است و ما بازی های سیاسی مانند تحریم آمریکا را محکوم می کنیم.
سعی ما برای برقراری رقابت عادلانه است؛ زمانی که ما از جی.ائی.سی.اف صحبت می کنیم، درباره منابع انرژی کشورها بحث می شود، به دنبال رقابت آزادیم؛ برخی سیاست های دخالت گرایانه در بازار مانند تحریم ها، تاثیرگذار است. به همین دلیل با همه اعضا برای رقابت آزاد تلاش می کنیم.

** اکنون بازار جهانی گاز به بازارهای منطقه ای مانند «هنری هاب» آمریکا و یا بازار شرق آسیا تقسیم شده و همانند نفت، انسجام ندارد؛ آیا برنامه ای برای منسجم کردن این بازار وجود دارد؛ آیا متمرکز کردن بازار گاز امکان پذیر است؟
_ بازار گاز در حال جهانی شدن است؛ اکنون در یک دوران گذار قرار گرفته ایم. تاکنون قیمت گذاری ها به صورت منطقه ای بوده اما به تدریج در حال گذار به جهانی شدن هستیم.

** با توجه به بازار رو به رشد گاز، در آینده، صادرات از طریق ال.ان.جی (گاز طبیعی مایع شده) غلبه می یابد یا اینکه همچنان صادرات از طریق خط لوله، جذابیت خود را حفظ می کند؟
_ در مناطق مختلف، صادرات گاز از طریق خط لوله انجام می شود. روسیه اکنون با خط لوله، گاز صادر می کند. طرح هایی مانند ساخت خط لوله از طریق ترکیه و خط لوله صادرات به چین نیز در حال انجام است. اما در مناطقی که در کنار دریا قرار دارد، صادرات گاز از 2 شیوه خط لوله و ال.ان.جی (گاز طبیعی مایع شده) امکانپذیر است و گسترش می یابد.

** آیا جی.ائی.سی.اف قصد دارد در آینده نقشی همانند اوپک بازی کند و در قیمت گذاری در گاز نیز تاثیرگزار باشد؟
_ ماهیت کار جی.ائی.سی.اف (مجمع کشورهای صادرکننده گاز) با اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت) تفاوت دارد؛ ما مانند اوپک نمی شویم. هدف ما نقش آفرینی بیشتر در بازار گاز است.

** آیا مجمع کشورهای صادرکننده گاز، برنامه ای برای وارد شدن به مسایل داوری و حل و فصل اختلافات میان مصرف کنندگان و تولیدکنندگان گاز دارد؟
_ رسیدگی به اختلافات گازی دولت ها و رفع آنها، وظیفه مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیست؛ ما حتی در اختلافات میان شرکت ها نیز مداخله نمی کنیم.

** آینده تقاضا برای گاز را چطور ارزیابی می کنید، آیا گاز می تواند جای نفت را پر کند؟
_ سهم نفت در بازار جهانی انرژی در حال کاهش و سهم گاز در حال افزایش است؛ به طوری که تا سال 2040 بیش از 50 درصد بازار سوخت به گاز و سایر منابع غیرنفتی تعلق خواهد داشت.