راه میانبر توسعه کشاورزی با آب های مرزی

به گزارش ایران اکونومیست؛ آذربایجان شرقی با برخورداری از آب و هوای مناسب در بخش شمالی برای تولید انواع محصولات باغی و کشاورزی و داشتن افزون بر 230 کیلومتر مرز آبی با جمهوری های آذربایجان و ارمنستان و جمهوری خودمختار نخجوان در حاشیه رودخانه ارس، اجرای طرح های مربوط به ساماندهی و بهینه سازی آب های مرزی را در دستور کار قرار داده است.
تسریع در اجرای طرح های مختلف در این زمینه می تواند مشکل بیکاری نسل جوان را به عنوان یکی از دغدغه های مهم اقتصادی و اجتماعی کشور و استان رفع کند.
استفاده بهینه از آب های مرزی آذربایجان شرقی که از سال 1381 با هدف آبرسانی به دشت های گوردیان و گلفرج شهرستان جلفا و هرزندات و یکانات شهرستان مرند آغاز شده است، علاوه بر اشتغالزایی قابل توجه در بخش کشاورزی، می تواند زمینه افزایش عرضه تولیدات این بخش به بازارهای مصرف و حتی صادرات به خارج از کشور را نیز مهیا کند.
با توجه به برآورد اشتغالزایی برای 2 نفر به ازای هر هکتار کشاورزی آبی، بهره برداری کامل از طرح های مربوط به استفاده از آب های مرزی آذربایجان شرقی می تواند برای حدود 10 هزار نفر در بخش کشاورزی این استان فرصت شغلی ایجاد کند.
رییس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به تلاش این مجموعه برای به ثمر رساندن طرح های آب های مرزی، گفت: افزایش تولید و ایجاد اشتغال در آذربایجان شرقی با اتمام طرح های این حوزه قابل تحقق خواهد بود.
اکبر فتحی افزود: طرح آب‌های مرزی مورد تاکید مقام معظم رهبری، نقطه عطفی در کشور و استان ما است که 19 هزار و 840 هکتار از اراضی دیم و مستعد در شهرستانهای خدآفرین، جلفا و بخش یکانات مرند را به اراضی آبی با آبیاری تحت فشار تبدیل می کند که بر این اساس 118 هزار تن به محصولات کشاورزی استان اضافه می‌ شود.
وی اظهار کرد: باید در مطالعه و مشاوره طرح‌های مزبور جامع نگری شود تا هر کدام از طرح ها، مرتب و منظم بدون اتلاف وقت پیش رفته و ریالی از منابع مالی پروژه به هدر نرود.
فتحی ادامه داد: باید مسایل و مشکلات بخش کشاورزی با شفافیت بیان و آسیب شناسی و راهکارهای لازم تدبیر شود؛ آسیب پوشانی نه تنها هنر نیست بلکه خیانت به مردم و کشوراست.
وی، هدف اصلی از اجرای طرح های آب های مرزی را افزایش درآمد استان بیان و اظهار کرد: فعالیت‌های کشاورزی چه از طرف دولت و یا توسط بخش خصوصی باید منجر به افزایش تولید، کیفیت محصولات و اشتغالزایی با حفظ محیط زیست و منابع تولید باشد که تلاش می شود در این طرح ها به دقت رعایت شود.
مجری شبکه‌های فرعی طرح مهار آب‌های مرزی آذربایجان شرقی نیز با اشاره به اینکه اجرای این طرح ها با یکهزار و 950 میلیارد ریال اعتبار هزینه شده تاکنون55 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، گفت: با زهکشی و اجرای شبکه آبیاری 19 هزار و 840 هکتار از اراضی واقع در حوضه رودخانه‌های مرزی استان، پنج هزار و 221 هکتار از این اراضی آماده بهره برداری شده است.
علی مختاری افزود: 2 هزار هکتار از دشت گلفرج، یکهزار و 350 هکتار از پایاب سد خداآفرین و یکهزار و 871 هکتار از اراضی دشت یکانات مرند آماده بهره برداری است.
وی اضافه کرد: علاوه بر این، آبرسانی به 2500 هکتار از اراضی دشت گلفرج، 1520 هکتار در حاشیه ارس و 2150 هکتار از اراضی خداآفرین در دست اجراست.
وی، اعتبار مورد نیاز برای ساماندهی 19 هزار و 840 هکتار از اراضی کشاورزی استان از محل اعتبارات رودخانه‌های مرزی را چهار هزار میلیارد ریال اعلام کرد و ادامه داد: برای این طرح تاکنون دو هزار و 150 میلیارد ریال تخصیص یافته و یکهزار و 950 میلیارد ریال هزینه شده است.
مختاری گفت: با بهره برداری از طرح آب‌های مرزی، اقتصاد کشاورزی منطقه در شهرستان‌های خداآفرین، جلفا، ورزقان و مرند متحول خواهد شد و رونق چشمگیری در تولید و اشتغال مرزنشینان استان رخ خواهد داد.
 سالانه 7.2 میلیارد مترمکعب آب‌ از طریق رودخانه‌های مرزی از جمله ارس از کشور خارج می‌ شود که به همت دولت تدیبر و امید اهتمام ویژه در اجرای طرح های مربوط به آب های مرزی از حدود سه سال قبل در آذربایجان شرقی شروع شده است.
نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: قرار است طرح آبرسانی به منظور تامین آب مرند، شبستر و تبریز با بهره گیری از طرح فاینانس اجرا شود که هنوز آغاز نشده است.
محمد حسن نژاد افزود: دولت باید برای اجرای این طرح از محل فاینانس، 15 درصد آورده داشته باشد اما چون با محدودیت منابع روبه روست هنوز این طرح پیش نرفته است.
وی با بیان اینکه طرح انتقال آب شرب به تبریز با طرح توسعه بهره برداری از رودخانه ارس برای دشت های هرزندات و یکانات، 2 طرح مجزا است، ابراز کرد: طرح آبرسانی دشت هرزندات به درستی تبیین نشده و برهمین اساس، سوالات بسیاری را برای مردم ایجاد کرده است.
نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه این طرح در سال 1381 آغاز شد، تشریح کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی دستور دادند تا اعتباری برای ساماندهی آب های مرزی از صندوق توسعه ملی اختصاص پیدا کند، که در سال 1392 نهایی شد و هشت میلیارد دلار از صندوق توسعه برای ساماندهی آب های مرزی اختصاص پیدا کرد.
وی خاطرنشان کرد: در کنوانسیون آّب های مرزی، باید حقابه کشاورزی جمهوری اسلامی ایران از رودخانه ارس تامین شود و اگر تا سال آینده این طرح را نتوانیم به اتمام برسانیم، دیگر شاهد اتمام این طرح نخواهیم بود.
نماینده مردم مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: جلسه ای با وزیر نیرو در دی ماه سال گذشته برگزار و مقرر شد چهار هزار و 400 میلیارد ریال برای طرح بهره برداری از رودخانه ارس اختصاص پیدا کند.
وی تشریح کرد: رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز دستور داد تا جابجایی اعتبار انجام شود اما چون استان های مرزی دیگری از این بودجه بهره مند می شوند، این مساله هنوز محقق نشده است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ابراز کرد: طرح توسعه بهره برداری از رودخانه ارس در دشت یکانات به طور کامل انجام نمی شود، در صورتی که ما معتقدیم باید کل یکانات از آب ارس بهره مند شوند و گر نه با اقتصاد مقاومتی همخوانی نخواهد داشت.