به گزارش ایران اکونومیست این همایش با همکاری گروه تاریخ دانشگاه بیرجند و انجمن ایرانی تاریخ با حضور صاحبنظران، پژوهشگران و استادان تاریخ از سراسر کشور در تالار ولایت دانشگاه بیرجند آغاز به کار کرد.
ساختار دیوان سالاری، انواع دیوان ها، کارکردها و تحولات دیوان سالاری اسلامی، خاندان های دبیر پیشه، دیوان های مهم جهان اسلام و تاثیر آن در درخشش فرهنگ جهان اسلام از محورهای این همایش 2 روزه است.
'دیوان سالاری یا بروکراسی شامل نهادها، سازمان ها و ساختار اداری برای مدیریت امور جامعه در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... است.'
دبیر علمی همایش ملی دیوان سالاری در شرق جهان اسلام امروز در حاشیه آیین افتتاحیه این همایش گفت: دیوان سالاری اهمیت بسیاری در تاریخ ایران دوره اسلامی دارد زیرا دیوان سالاری اساس ساختار اداری مملکت در دوران پیش از مدرن بوده و عامل اصلی شکوفایی تمدن اسلامی و روی کارآمدن دبیران برجسته و دانشمند است.
مجتبی خلیفه اظهار کرد: در دوران بعد از اسلام از قرن چهارم تا هفتم هجری قمری دوره شکوفایی تمدن اسلامی و ایرانی است که تحت تاثیر دبیران دیوانی دانشمند به این شکوفایی رسید.
عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه بیرجند گفت: دبیران برجسته ای مثل خاندان بلعمی، خواجه نظام الملک، خواجه رشیدالدین فضل الله و خواجه نصیرالدین طوسی موجب شکوه تمدن اسلامی در این دوره ها شدند.
وی ادامه داد: این همایش نخستین بار به همت دانشگاه بیرجند برگزار می شود و مقدمه ای برای پرداختن به موضوع هایی از این نوع است.
وی بیان کرد: 100 مقاله به دبیرخانه همایش ملی دیوان سالاری ارسال و 55 مقاله توسط هیات داوران انتخاب و حدود 83 چکیده مقاله در کتابی چاپ شده است.
خلیفه گفت: دبیران و دیوان سالاران در همه جای دنیا بیشتر ایرانی بودند چون خاندان های ریشه دار دبیر پیشه مثل خاندان برمکی ها، بلعمی و... در ایران وجود داشت و بیشتر دولت های اسلامی از خاندان های ایرانی به عنوان دبیر استفاده می کردند.
وی تصریح کرد: از صدر اسلام بخصوص خلافت خلیفه دوم دیوان سالاری در جهان اسلام ایجاد شد و در همه دولت های اسلامی مثل بنی امیه و بنی عباس ایرانی ها نقش دبیر دیوان را داشتند.
دبیر علمی همایش ملی دیوان سالاری در شرق جهان اسلام گفت: بعد از سقوط مغول ها و ایلخانان به مرور دیوان سالاری به افول رسید و هیچ وقت به دوران قبل برنگشت.
وی افزود: شکوه و عظمت تمدن اسلامی مرهون تلاش های دبیران ایرانی است و این دیوان سالاران دبیر پیشه ایرانی بیشتر در منطقه خراسان ساکن بودند.
