به گزارش ایران اکونومیست، فرار مغزها در واقع، فرار سرمایه های انسانی است؛ سرمایه هایی که با صرف هزینه گزاف به دست می آیند، در جامعه افراد به شرایط توجه و مطابق آن ارزیابی می کنند که در کجا به کار و تحصیلات خود بپردازند.
امروزه روند افزایشی مهاجرت تحصیلکرده‌های نخبه به کشورهای دیگر را می توان به عینه دید و این مسئله به عنوان یکی از چالش برانگیز ترین مسائل مهم در درون کشور به حساب می آید، به هر حال مهاجرت نیروی انسانی از کشور می تواند ضربه های اقتصادی، فرهنگی یا اجتماعی بر پیکر کشور وارد کند.
طبق گزارشات رسیده سال 2015 موسسه آمار یونسکو، بین سال‌های 2000 تا 2013 تعداد دانشجویان بین‌المللی دنیا بیش از 2 برابر شده است، طبق این گزارش در سال 2013 بیش از 4.1 میلیون دانشجو در سراسر جهان برای ادامه تحصیل به خارج از کشور خود رفته‌اند و کشور ما هم از این مقوله مستثنی نیست.
وحید احمدی رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور درباره علل مهاجرت نخبگان از کشور گفت: اگر دانشجویی برای ادامه تحصیلات به خارج از کشور برود هیچ مشکلی ندارد؛ به طوری که این کار خوبی است که تحصیلات تکمیلی و تحقیقاتی خود را در خارج از کشور بگذراند، اما مشکل آن جاست که این دانشجویان دیگر به کشور باز نگردند و در آن کشور بمانند که این می تواند به ضرر کشور باشد چرا که یک نیروی کار ماهر از بین می رود.
وی ادامه داد: به هر حال برای کم رنگ کردن این مسئله در کشور لازم است شرایط مناسب برای افراد متقاضی در دانشگاه ها فراهم شود.
مهارت افزایی اولویت های دانشگاه‌ها شود
رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور تصریح کرد: دانشگاه های ما باید مهارت افزایی را جزو اولویت های خود قرار دهند و این کار باید جزو ساختار های توسعه باشد تا بتوانیم این معضل را برطرف کنیم.
احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیرکبیر در این باره می گوید: با توجه به افزایش مهاجرت و خروج نخبگان طی سال‌های گذشته باید با همکاری دانشگاهیان نشاط را در محیط‌های دانشگاه بیشتر کنیم تا کمتر شاهد این مسئله باشیم.
مهاجرت دانشجویان در سایه مشکلات مالی در دوران دکترا
رئیس دانشگاه امیرکبیر اضافه کرد: ما باید این هنر را داشته باشیم تا از این دانشجویان در داخل کشور به نحوه احسنت استفاده کنیم اما متاسفانه در این زمینه ضعیف هستیم و باید سعی کنیم زمینه کار و تحصیل را برای دانشجویان در داخل کشور فراهم کنیم.
نبود حمايت هاى مالى، به خصوص از دانشجويان مقطع دكترا از دلايل اصلى خروج نخبگان از كشور می توان برشمرد و باید دست اندکاران زیربط مانع این حرکت شوند.
تحول نظام آموزش مانع مهاجرت دانشجویان می شود
محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران در خصوص مهاجرت نخبگان معتقد است:در واقع آنچه در دنیای امروزی مورد تاکید است و ما باید از دوران ابتدایی به این موضوع بپردازیم این است که باید نظام آموزشی خود را متحول کنیم، دانشگاه ها باید بازار کار را برای دانشجویان فراهم کنند.
وی با بیان اینکه دانشجویان سرمایه انسانی یک کشور به شمار می روند، ادامه داد: زمانی سرمایه های مادی باعث توسعه می شود که پشتوانه انسانی داشته باشد، باید به گونه ای این سرمایه ها را در درون کشور خودمان بپرورانیم که شاهد خروجشان از کشور نباشیم.
به هر حال مهاجرت استعداد های برتر و نخبه از کشور واقعیت انکار ناپذیری است که باید برای آن چاره اندیشید.
