ایران چهارمین کشور تولید کننده میگوی عاری از بیماری در دنیاست

به گزارش ایران اکونومیست؛ «محمد پورکاظمی» روز دوشنبه در نشست خبری در خصوص فعالیت های پژوهشی در زمینه پرورش ماهی قزل آلا و میگو اظهار داشت: با توجه به سهم عمده میگو و قزل آلا در تجارت، صادرات و اشتغال آبزی پروری کشور، دو طرح کلان تولید میگو و ماهی قزل آلای رنگین کمان عاری از بیماری های خاص (SPF) با رویکرد قطع وابستگی به محصولات خارجی و واردات در دست اجراست.

وی مجموع اعتبار مورد نیاز اجرای دو طرح را ۱۴ میلیارد تومان و اعتبار اختصاص یافته به طرح تولید میگوی وانامی را هشت میلیارد تومان برآورد کرد.

پورکاظمی اظهار داشت: از رقم هشت میلیارد تومانی اختصاص یافته به تولید میگوی وانامی، چهار میلیارد تومان توسط معاونت علمی ریاست جمهوری، 2 میلیارد تومان توسط استانداری بوشهر و 2 میلیارد تومان توسط موسسه تحقیقات علوم شیلاتی تامین اعتبار شده است.

وی با اشاره به اینکه در سال 1395 محموله ای از میگوهای مولد وارد کشور شد که پس از واردات متوجه آلودگی آن شدند و در نهایت این محموله معدوم شد، افزود: بخش عمده واردات ایران از مناطقی چون فلوریدا، هاوایی و اکوادور است که هر جفت مولد وارداتی میگو با قیمت بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان خریداری می شود.

رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی یادآور شد: قرارداد طرح کلان تولید میگوی عاری از عوامل بیماری زا در سال ۱۳۹۰ بین وزارت جهادکشاورزی و معاونت علمی ریاست جمهوری منعقد شد؛ از فروردین ماه 1391 اجرای آن کلید خورد و در سال 1393 به بهره برداری رسید.

وی تصریح کرد: در این طرح کلان اجرای برنامه های اصلاح نژاد میگو مقاوم به بیماری، تولید پروبیوتیک ها، تمهیدات برای برطرف کردن عارضه سرقرمزی میگو، تولید کیت های تشخیصی بیماری و داروها و واکسن در دستور کار قرار دارد تا تولید میگو در کشور طی سالهای آینده به ۶۰ هزار تن برسد.

رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با بیان اینکه برای دستیابی به این میزان تولید نیازمند 60 هزار مولد جفت میگو هستیم، افزود: در سال 1396 سایت میگوی عاری از بیماری در کشور تاسیس و به یک شرکت دانش بنیان واگذار شد.

به گفته پورکاظمی امروز در این مرکز سه هزار جفت مولد کیفی میگو با رویکرد اصلاح نژادی تولید شده که قیمت این مولدها بین ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان است و با قیمت وارداتی آن تفاوت زیادی دارد.

وی تولید میگوی مقاوم به بیماری و اصلاح نژادی از جمله برنامه های این موسسه طی ۵ سال آینده دانست و افزود: سال گذشته ۸۹۰ کیلوگرم پروبیوتیک تولید و در مزارع پرورش میگو استفاده شد که هیچ بیماری ویروسی به دنبال نداشته باشد و سیستم ایمنی میگوها را نیز تقویت کند.

پورکاظمی استفاده از تکنولوژی های نوین برای افزایش تولید در واحد سطح را از دیگر برنامه های این موسسه عنوان کرد و اظهار داشت: اکنون متوسط عملکرد تولید میگو در واحد سطح برای مزارع پرورشی معمولی سه تن در هکتار، در برخی مزارع پیش رو ۱۲ تن در هکتار و پژوهشکده میگو ۲۰ تن در هکتار است.

به گفته وی، برنامه تولید واکسن میگو از جمله اقدام هایی است که با مشارکت موسسه تحقیقات علوم شیلاتی ایران و موسسه واکسن و سرم سازی رازی اجرایی خواهد شد.
 
**افت قیمتی یک دلاری به دلیل عارضه سرقرمزی میگو
این مقام مسئول در موسسه تحقیقات علوم شیلاتی گفت: اکنون برنامه مقابله با عارضه سرقرمزی میگو در اولویت برنامه های این موسسه قرار دارد، زیرا در تجارت جهانی قیمت میگوهای سرقرمز یک دلار از سایر میگوها کمتر است.

وی علت عارضه سرقرمزی میگو را تراکم بالا، ساختار نامناسب مزارع پرورشی، تغذیه نامناسب، حمل و نقل دانست و افزود: برنامه هایی چون آماده سازی استخرها، تغذیه مناسب، مدیریت بهداشتی، حمل و نقل مطلوب موجب تولید میگوی بدون عارضه می شود که اکنون در دستور کار موسسه تحقیقاتی علوم شیلاتی قرار دارد.
 
** ماهیان ژنتیکی قزل آلا شناسنامه دار می شوند
پورکاظمی تصریح کرد: برای نخستین بار در کشور گله های ژنتیکی قزل آلا با اجرای طرح کلان تولید ماهی قزل آلای رنگین کمان عاری از بیماری های خاص شناسنامه دار می شوند که اجرای این پروژه تاکنون در تولید نسل ۹۵ درصد و در مجموع ۶۴ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور اظهار داشت: اعتبار مورد نیاز برای اجرای طرح قزل آلا رنگین کمان عاری از بیماری نزدیک 6 میلیارد تومان است که سه میلیارد تومان آن توسط معاونت علمی ریاست جمهوری، 1.5 میلیارد تومان توسط استانداری مازندران و 1.5 میلیارد تومان توسط موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور تامین شده است.

وی بر این باور است که نیاز بخش تحقیقات به اعتبارات بیش از میزان تعیین شده اما وضعیت نسبت به سال های گذشته مناسب تر شده است.
 
** صرفه جویی پنج میلیون دلاری ناشی از تولید تخم چشم زده قزل آلا در کشور
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی ایران با بیان اینکه ماهی قزل آلا به عنوان یک گونه آب شیرین و غیر بومی در ایران پرورش می یابد، افزود: طبق آمارها سالانه بیش از ۱۴۰ هزار تن قزل آلا در کشور تولید می شود که باعث شده ایران رتبه نخست تولید آن در آب شیرین را در دنیا به خود اختصاص دهد.

پورکاظمی اظهار داشت: برای این میزان تولید سالانه ۴۰۰ تا ۴۵۰ میلیون عدد تخم چشم زده قزل آلا به ارزش ۵ میلیون دلار وارد کشور می شود که اگر این تولید در داخل کشور انجام شود، علاوه بر جلوگیری از ورود برخی بیماری ها (IHN، IPN، VHS) صرفه جویی ارزی قابل توجهی خواهیم داشت.

این مقام مسئول اضافه کرد: اکنون با اجرای این طرح کلان، علاوه بر سریع الرشد شدن ماهی، تولید کیت های تشخیصی کیفی و انواع پروبیوتیک ها برای مقابله با بیماری های IHN، IPN، VHS طرح مشترکی بین موسسه تحقیقات علوم شیلاتی و موسسه واکسن و سرم سازی رازی در حال تدوین است.

وی براین باور است که اگر بیماری های ویروسی یک مزرعه را مبتلا کنند، تلفات ناشی از آن 100 درصد خواهد بود که به غیر از ورشکستگی تولید کننده، برای یک سال امکان تولید در آن مزرعه نیز وجود نخواهد داشت.
 
** ایجاد ارزش افزوده از 30 درصد ضایعات شیلاتی
پورکاظمی با اشاره به اینکه بخش عمده مصرف قزل آلای کشور به صورت زنده و مصرف خانگی است، گفت: اکنون قزل آلای تولیدی در صورت فراوری و تبدیل به فیله بیش از 30 درصد ضایعات ناشی از امحاء و احشاء، استخوان، پوست، سر و دم دارد.

وی اظهار داشت: می توان با کمک کارخانجات و مراکز فرآوری مثل تیلاپیا، فیله قزل آلا تولید کرد که علاوه بر افزایش بهره وری، کاهش ضایعات و آلودگی های زیست محیطی ناشی از دفن و معدوم سازی را به دنبال دارد.

این مسئول شیلاتیی اضافه کرد: در صورت تحقق فرآوری، پنج هزارتن امحا و احشا سر، دم و پوست ضایعاتی به ارزش افزوده تبدیل می شود که به مصارف مواد پروتئینی، دارویی، تولید چربی، امگا 3 ، مواد معدنی و آرایشی بهداشتی خواهد رسید و درآمد خوبی نصیب پرورش دهندگان و فعالان این صنعت می کند.

پورکاظمی خاطرنشان کرد: اغلب کشورهای دنیا در کنار تولید آبزیان، خط تکمیلی فرآوری دارند و از آن نهایت بهره برداری را می کنند.