توسعه گردشگری در سایه امن تعاملات بین المللی

به گزارش ایران اکونومیست، نمایش چهره ای غیرواقعی از وضعیت امنیتی کشور و ایران هراسی شکل گرفته در اذهان بین المللی پیش از امضای توافقنامه برجام در کنار قطع روابط با سایر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی، ایران را در بهره گیری از مزایا و رهاوردهای گردشگری خارجی محروم ساخته بود.
امضای برجام اما در کنار گسترش تعاملات خارجی و تقویت دیپلماسی، درهای گردشگری ایران را بار دیگر به سوی جهانیان گشود. بر پایه آمارها، افزایش 56 درصدی ورود گردشگران اروپایی به کشور و افزایش 10 درصدی صدور روادید در سال 95 نسبت به سال 94 نشان از احیای این صنعت در دولت های یازدهم و دوازدهم دارد. این در حالی است که توسعه گردشگری با گسترش تعاملات جهانی در رابطه دوسویه ای قرار گرفته و به نوعی علت و معلول یکدیگر می شوند. این گونه که توسعه هر یک، مقدمه ای بر پیشرفت و توسعه دیگری خواهد بود.
رشد هرچه بیشتر صنعت گردشگری ایران نیازمند درپیش گرفتن دیپلماسی فرهنگی و عمومی برای به فعل درآوردن ظرفیت های غنی ایران در زمینه های طبیعت گردی، گردشگری حلال، تاریخی و سلامت است. بسیاری از کارشناسان، حل مسائل اقتصادی کشور را در گروی ارزآوری و توسعه گردشگری می دانند.
 
** دیپلماسی لبخند و اعتدال؛ بستری برای توسعه گردشگری
توسعه گردشگری یکی از اولویت های اصلی دولت های یازدهم و دوازدهم به شمار می رود. استفاده از ظرفیت دیپلماسی در توسعه این صنعت سبز، رویکرد مهمی است که دولتمردان تدبیر و امید از ابتدا به صورتی جدی آن را دستور کار قرار دادند که نتیجه آن رشد چشمگیر گردشگردان خارجی در سال های اخیر به کشور بوده است. گفتمان اعتدالی دولت راه را برای تعاملات اقتصادی و فرهنگی با جهان باز کرد.
در سال های اخیر دیپلماسی عمومی دولت تصویر نادرستِ شکل گرفته در اذهان بین المللی نسبت به ایران و میزان توسعه یافتگی اش را زدود و نتایج ارزشمندی در عرصه گردشگری به همراه آورد.
برگزاری همایشِ اولین گفتمان گردشگری آسان، طبیعت گردی و توسعه پایدار در بهمن ماه سال گذشته گوشه ای از تلاش ها برای توسعه گردشگری خارجی است. در این همایش که وزیران گردشگری کشورهای مختلف حضور یافتند، تفاهم نامه ای با سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به امضا رساندند. همچنین اکنون 80 رایزن فرهنگی ایران در 60 کشور برای پیشبرد اهداف سازمان میراث فرهنگی همکاری می کنند.
تشکیل کارگروه مشترک میان وزارتخانه های امور خارجه، اطلاعات، کشور و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با هدف تسریع در صدور ویزا، افزایش زمان ویزای فرودگاهی، افزایش تعداد کشورهای بی نیاز از روادید و حضور فعال تر در نمایشگاه های بین المللی گردشگری نیز از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای توسعه گردشگری خارجی بوده است. همچنین، انتخاب شهر تبریز به عنوان پایتخت گردشگری میان کشورهای جهان اسلام در سال 2018 نیز گام موثری در زمینه گسترش تعاملات با کشورهای اسلامی و مقدمه ای برای معرفی هرچه بیشتر ایران در جهان ارزیابی می شود.
جاذبه های پرشمار گردشگری در بخش های فرهنگی، تاریخی، طبیعی، مذهبی، زیارتی و پزشکی و سلامت ایران را به موزه ای تبدیل ساخته است که هر نوع سلیقه گردشگری را برآورده می سازد. بنابراین در گستردگی و تعداد جاذبه برای جلب نگاه گردشگران خارجی کم و کسری وجود ندارد. تنها ایجاد زیرساخت ها، استاندارد سازی امکانات گردشگری، تامین اماکن اقامتی و هتل ها و تقویت حمل و نقل زمینی و هوایی امکان کسب درآمد از جاذبه های گردشگری را فراهم می سازد.
به طور حتم، ادامه و تمرکز بر سیاست های تنش زدایی از سوی دولتمردان در کنار جاذبه های غنی، تدوین برنامه های دقیق، تقویت زیرساخت ها و امکانات، فرهنگ سازی و آگاهی بخشی و به روز کردن امکانات در بخش های هتلداری و حمل و نقل، صنعت گردشگری ایران را به توسعه خواهد رساند و بسترهای پیشرفت گردشگری بین المللی را فراهم خواهد ساخت.
 
** تعاملات بین المللی؛ بستر توسعه گردشگری
بسیاری از کارشناسان و فعالان گردشگری معتقدند که توسعه گردشگری خارجی تنها در نتیجه تعاملات بین المللی به دست خواهد آمد چرا که قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی با کشورها، جدا از آثار سیاسی و اقتصادی، راه را بر تعاملات فرهنگی و اجتماعی میان مردمان دو کشور نیز خواهد بست.
به دنبال امضای توافقنامه برجام موج گسترده ای از ورود سرمایه های خارجی به کشور و تمایل شرکت های اقتصادی و تجاری به سرمایه گذاری را در کشور شاهد بودیم. فعالان بخش گردشگری نیز از ظرفیت های برجام برای جذب سرمایه های خارجی استفاده کردند و همکاری های گسترده ای با شرکت های خارجی در این زمینه صورت گرفت. برگزاری اجلاس و کنفرانس هایی با حضور کشورهای خارجی در شهرهای تاریخی ایران برای تبلیغ و جذب سرمایه های خارجی صورت گرفت.
گسترش تعاملات بین المللی و امضای تفاهمنامه های همکاری در حوزه گردشگری، امکان استفاده از تجارب جهانی را در اختیار فعالان حوزه گردشگری می گذارد. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته اروپایی، گردشگری جز سه صنعت پولساز در کنار صنایع نفت و خودروسازی قرار گرفته است. می توان با الگوبرداری از کشورهای موفق در زمینه گردشگری، مسیرهای رشد و توسعه را شناسایی کرد و به ارتقای علمی و سطح دانش این حوزه در کشور پرداخت.
تبلیغات از طریق رسانه ها و شرکت های مستند و فیلم سازی در باره وضعیت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ایران به جذب سرمایه و توجهات بین المللی کمک شایانی خواهد کرد. چراکه تبلیغات منفی رسانه های غربی، ایران را کشوری ناامن و بی ثبات از نظر سیاسی و اقتصادی به جهانیان معرفی کرده است. کشور ما حتی در بسیاری از نقاط جهان کشوری ناشناخته باقی مانده است. به تصویر کشیدن حقایق، امکانات رفاهی و امنیتی، فرهنگ و تمدن اصیل و زیبایی های طبیعی به طور حتم هر گردشگری را ترغیب به سفر به ایران خواهد کرد.
حمایت های دولتی و غیردولتی در ایجاد ابزارهای مناسب برای خنثی سازی تبلیغات منفی موثر خواهد بود. چه بسیار گردشگرانی که پیش از ورود به ایران به دلیل معرفی نادرست، ایران را کشوری عقب مانده، بدون امکانات با فرهنگ نه چندان توسعه یافته تصور می کردند اما به محض ورود به کشور از دیدن امکانات، امنیت، مهمان نوازی و فرهنگ اجتماعی بالای مردم شگفت زده شده اند. بنابراین تبلیغات در سطوح بین المللی در تغییر نگرش نسبت به ظرفیت های ایران و جذب سرمایه های خارجی نقش مهمی دارد.
اجرای بسته های حمایتی از گردشگران خارجی، در نظر گرفتن برخی معافیت های مالیاتی، استفاده از نیروی متخصص و کارآزموده در امور گردشگری و اصلاح قوانین ورود و خروج از راهکارهای پیشنهادی برای توسعه و جذب سرمایه گذاری های خارجی است. تعریف پروژه های بین المللی مشترک گردشگری با سازمان های جهانی با هدف تحقق اهداف توسعه پایدار ملل نیز در همین راستا ارزیابی می شود.
توسعه گردشگری پایدار برای مدیران سایت های ثبت شده میراث جهانی و توسعه گردشگری جاده ابریشم از طریق آموزش راهنمایان گردشگری از برنامه و سیاست های درپیش گرفته شده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در یکی دو سال اخیر بوده است.
دیگر بر همگان آشکار است که طبیعت چشم نواز از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق و تاریخ و تمدن ایران، موقعیت ویژه ای از نظر گردشگری برای کشور پدید آورده است. این را گردشگران خارجی نیز با نخستین سفر خود به ایران درمی یابند چراکه کمتر کشوری در جهان وجود دارد که در آنِ واحد چهار فصل را در خود جای داده باشد. توسعه گردشگری خارجی ایران دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی و گسترش تعاملات بین المللی را فراهم خواهد ساخت. در یاد داشته باشیم کاهش تنش‌ های سیاسی در روابط خارجی مساوی با ورود هرچه بیشتر گردشگر خارجی بود، به ازای ورود هر 6 گردشگر خارجی نیز یک شغل ایجاد می شود.