به گزارش ایران اکونومیست؛ در طول یک سال گذشته به دنبال انجام کاوش‌های متعدد در مناطق مختلف خلیج‌فارس در جنوب کشور، نتایج مختلفی از این مطالعات به دست آمده است؛ «کشف شواهد حضور اقوام ایرانی در خلیج فارس» به دنبال انجام فعالیت‌های باستان‌شناسی تپه "گل‌پختی" اعلام شد؛ این بررسی‌ها در پُر رنگ کردن حضور اقوام ایرانی در دوران پیش از تاریخ تا دوران تاریخی در سواحل و پس کرانه های خلیج فارس نتایج مطلوبی به دنبال داشته باشد و از تخریب بیشتر آن جلوگیری می‌کند.
همچنین به دنبال انجام عملیات گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه تاریخی "تل‌پیر"؛ 12 محوطه تاریخی مربوط به دوران‌های مختلف تاریخی به عنوان یکی از نخستین دهکده‌ها در پس کرانه‌های خلیج فارس به دست امد.
از سوی دیگر به دنبال بررسی‌های سیامک سرلک؛ در محوطه تاریخی "تم‌مارون" در هرمزگان آثار تاریخی به دست آمدند که قرار گرفتن آن‌ها در حوزه خلیج فارس، نشانگر انجام فعالیت‌های صنعتی مانند فلزگری، شیشه‌گری و سفالگری دربین جوامع این دوره است.
اکنون و در جدیدترین کشفیات و مطالعات انجام شده در محوطه‌ی تاریخی دیگری در استان هرمزگان و در نزدیکی خلیج‌فارس؛ علیرضا عسکری چاوردی، در محوطه‌ی "تل پرگو" استان هرمزگان عملیات مطالعه و کاوش باستان‌شناسی انجام می‌دهد.
شناخت فرهنگ‌ها و دوره‌های استقراری در خلیج فارس
وی به عنوان سرپرست کاوش محوطه تاریخی "تل‌پرگو" با اعلام کشف وجود شهری باستانی در پس‌کرانه‌های خلیج‌فارس به دنبال انجام کاوش‌های باستان‌شناسی با هدف شناخت دوره‌های استقراری محوطه‌های باستانی شهر "پارسیان" استان هرمزگان گفت: هدف اولیه از انجام این برنامه، شناخت فرهنگ‌های باستانی کهن در منطقه حدفاصل شرق سیراف، عسلویه و فرهنگ‌های باستانی منطقه پارسیان و ایجاد یک پایه گاه‌نگاری مطمئن در ساحل خلیج فارس بود.
به گفته این باستان‌شناس، با شناسایی 16 مرحله سکونت حاصل کاوش هشت متر بقایای باستانی در یکی از محوطه‌های "تل پرگو" در روستای "بمبری" همجوار با شهر پارسیان (گابندی) روشن شد که لایه‌نگاری دقیق این محوطه میتواند پایه‌ای مناسب برای مقایسه گاه‌نگاری آثار باستانی همه‌ی محوطه‌های باستانی ساحلی سیراف، پارسیان، چارک، لنگه، کیش و حتی شهرستانهای لامِرد و مُهر قرار گیرد.
شناسایی 150 محوطه باستانی
او با اشاره به شناسایی بیش از یکصد و پنجاه محوطه باستانی در دو دشت ساحلی از شرق بندر سیراف تا بندر لنگه و در دو دشت پس کرانه‌ای "لامِرد" و "مُهر" در بررسی‌های پیشین گفت: انتخاب یک محوطه با روش گزینش و تمرکز بر لایه نگاری آن ایجاب می‌کرد که محوطه باستانی مناسبی انتخاب شود تا پرسش‌های گاه‌نگاری و به ویژه تعیین قدمت برای مقایسه آثار سطح الارضی تمام این محوطه‌ها در مناطق ساحلی غرب هرمزگان و جنوب فارس، کاوش لایه‌نگاری شود.
وی دلیل انتخاب محوطه "تل پرگو" را تمرکز حجم گسترده‌ای از مواد باستانی در یک محدوده اعلام کرد و گفت: گاه‌نگاری آن به روش لایه‌نگاری باستان‌شناسی و با کمک تاریخ‌گذاری کربن 14 و مطالعه سفالینه‌ها، استخوان‌های باستانی و سایر یافته‌ها میتواند پایه مناسبی برای مقایسه یافته‌های باستان‌شناسی این حوزه فراهم کند.
او با بیان این نکته که این محوطه با روش‌های نوین لایه‌نگاری شناسایی محتوای لایه بر اساس بافت فرهنگی کاوش شد، گفت: به همین دلیل در مقدماتی‌ترین نتایج مشخص شد، سکونت در منطقه پارسیان در دوره ساسانی در هشت مرحله به صورت متوالی انجام شده است.
مدیریت سیستم های کشاورزی و منابع آب
او افزود: در حقیقت فرایندهای متوالی و فشرده سکونت در یک منطقه نشان دهنده شرایط زیست محیطی مساعد برای زندگی است که این موضوع در دوره ساسانی در منطقه پارسیان با مدیریت سیستم‌های کشاورزی و منابع آب به بهترین روش اجراء شده است.
به گفته عسکری چاوردی، مهارت و تجربه در مدیریت منابع آب و خاک در ساحل خلیج فارس نه تنها به رشد گسترده کشاورزی و محصول در دوره ساسانیان انجامیده، بلکه به دلیل کارآیی و توان مدیریتی حداکثر بهره‌وری از منابع، نام این منطقه از شیوه سنّتی کشت و زرع در ایران باستان گرفته شده است.
او گفت: در واقع نام "گاوبندی" نوعی تقسیم محصول بر اساس میزان سهم آب، کار و زمین بین مالک و زارع است که در شیوه‌های سنّتی کشت و زرع در تمام ایران کاربرد داشته است و به اصطلاح مالک و زارع در سنت کهن کشاورزی ایران به آن گابند یا گاوبندی می‌گفتند.
احتمال وجود شهری باستانی در منطقه
این باستان شناس افزود: تحقیقات باستان شناسی در هشت محوطه باستانی همجوار در بندر پارسیان نشان می‌دهد که احتمالا شهری باستانی از دوره ایران باستان در این منطقه وجود داشته است و میتواند «گاوبندی» باستان باشد.
او گفت: نه تنها محوطه‌های باستانی شناسایی شده حائز اهمیت فراوان هستند، بلکه حفظ نام با تجلی شیوه‌های آبیاری کهن در اسم یک شهر ساحلی خلیج فارس است که می‌توان با ثبت نام «گاوبندی» یا «گابندی» در فهرست میراث معنوی کشور از این نوع شیوه کشت و زرع به عنوان دستاورد دیگر از هنر و فرهنگ و تمدن کهن ایرانیان حفاظت کرد.
کشف محوطه تاریخی در تپه "گل‌پختی"
