به گزارش ایران اکونومیست، در روزهای گذشته و پس از نوسانات نرخ ارز و سکه، گمانه زنی هایی درباره وضعیت معاملات فیزیکی و آتی سکه در بورس مطرح شد؛ در این میان، انجام معاملات پیش فروش سکه در بانک با انتقاد برخی کارشناسان روبرو شد چرا که به اعتقاد آنها، انجام پیش فروش در خارج از بورس کالا، کارکرد بورس کالا و انجام معاملات آتی سکه در این بورس را زیر سئوال می برد.
همچنین توقف موقت معاملات آتی سکه در بورس کالا نیز واکنش هایی را میان سرمایه گذاران و کارشناسان برانگیخت.
کارشناسان معتقدند که اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسی مانند توقف معاملات آتی سکه در بورس کالا، موجب لطمه زدن به اعتبار بازار سرمایه و بی اعتمادی سرمایه گذاران به بازارهای کشور می شود.
«میثم رادپور» کارشناس ارشد اقتصادی با تشریح کارکردهای بازار آتی سکه به عنوان بازار جذاب برای سرمایه گذاران پرداخت و گفت: معاملات در بورس کالا به دو نوع بازار فیزیکی (نقد) و مشتقه (غیر نقدی) تقسیم‌بندی می‌شوند؛ از جمله ابزار مشتقه باید به معاملات آتی سکه اشاره کرد که نخستین ابزار این بازار بوده و فرصتی را برای سرمایهگذاران فراهم می‌کند تا ریسک معاملات خود را پوشش دهند.
وی افزود: معاملات آتی سکه از انواع ابزارهای بازار سرمایه است که به معامله‌گران کمک می‌کند، بدون اینکه کل ارزش خرید خود را وارد بازار کنند به معامله بپردازند و مانند آن است که بازار به معامله‌گران وام دهد، چون در این نوع معامله کافی است کسری از پول به نام وجه‌الضمانت پرداخت شود و باقی آن را بازار وام دهد.
وی درباره مزایای بازار آتی سکه نیز گفت: قراردادهای آتی طلا در دنیا برای رفع نیاز سرمایه‌گذارانی ایجاد شد که به دنبال حفظ سرمایه های خود در مقابل نوسانات نرخ ارز و طلا بودند. به عبارتی، مهمترین کارکرد این بازار، کمک به پوشش ریسک است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه نوسانات نرخ ارز سرمایهگذاران را در همه کشورها نگران می‌کند، اما برای آنها مساله ساز نمی‌شود، گفت: به عنوان نمونه، اگر یک سرمایه‌گذار آمریکایی بخواهد از کشورهای حوزه یورو واردات انجام دهد و نگران نوسان نرخ این ارز باشد، می‌تواند در بازار مشتقه، ریسک را پوشش و نگرانی خود را کاهش دهد.
وی یادآور شد: به این ترتیب مشاهده می کنیم که قراردادهای آتی (فیوچرز) در دنیا دارای اعتبار و کارایی بالایی هستند و امروز باید برای رفع دغدغه فعالان اقتصادی و پوشش نوسانات نرخ ارز و کالاها، اینگونه ابزارها را توسعه داد.
به گفته رادپور، در سراسر دنیا، بازار مشتقه در مقایسه با بازار معاملات فیزیکی بسیار بزرگتر و این معاملات و ابزارهای جدید مالی هر روز در حال گسترش است.
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا در زمان های نوسان قیمت طلا و سکه، تضعیف مقطعی بازار قراردادهای آتی سکه برای ایجاد ثبات در بازار گزینه مناسبی است؟ گفت: خیر، به تازگی شاهد اعلام نظرها و تصمیمات غیرکارشناسی هستیم که نمونه آن، افزایش ناگهانی نرخ سود سپرده بانک ها بود که هنوز در حال پاسخگویی به تبعات آن تصمیم هستیم.
وی افزود: مطرح شدن بحث توقف معاملات آتی سکه نیز لطمه زدن به اعتبار بازار سرمایه و اصول اقتصادی است زیرا با این کار در واقع بخشی از معامله گران و سرمایه گذاران را نادیده می گیریم و این اتفاق منطقی نیست.
رادپور گفت: مردم و سرمایه‌گذارانی که تحت فشار تصمیمات این چنینی که نمونه آن نیز در ماه های اخیر کم نیست، قرار می‌گیرند، به بازارهای کشور بی اعتماد می شوند؛ به این ترتیب، سیگنالی که این تصمیمات در پی دارد، این است که وقتی از ترس، جلوی نوعی از معاملات گرفته شود، بی اعتمادی و واکنش منفی بازارها تنها نتیجه آن است.
این کارشناس اقتصادی بر این باور است، سودی که بانک مرکزی از طریق حراج سکه در بانک کارگشایی به خریداران رساند، 16 درصد در یک ماه بود در حالی که در دنیا میزان سود در مدت یک سال نیز به این عدد نمی‌رسد.
وی گفت: در این میان، تاثیر بازار آتی سکه به اندازه خودش است و چون معاملات این بازار در مقابل 50 میلیون سکه‌ای که در بازار نقدی به فروش می‌رسد، محدودتر است، جلوگیری از معاملات آن به جز فشاری که بر سرمایهگذاران وارد می‌کند، تاثیری نخواهد داشت.
بنا به این گزارش، شاپور محمدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، هفته گذشته در مواجه با ابهامات متعددی که درباره بازار آتی سکه در بورس مطرح شده بود، از تداوم انجام معاملات آتی سکه و همچنین انجام معاملات سکه در بورس کالا خبر داد.
به گفته وی، قرار شده است که معاملات سکه از طریق بورس کالا انجام شود.
محمدی درباره معاملات آتی سکه نیز گفته بود: معاملات آتی سکه در بورس کالا تداوم خواهد شد.
