به گزارش ایران اکونومیست؛ شهروندی با مفهوم تابعیت ارتباط کامل دارد.یک شهروند به عنوان تبعه یک کشورحقوق و وظایفی بر عهده دارد و به عنوان عضوی از جامعه محسوب می شود.
بر این اساس شهروند فردی است که تحت حاکمیت و حمایت یک دولت قرار می گیرد و دارای حقوق مدنی و وظایفی نسبت به دولت است. هر شهروند بسته به روش خود از حقوق خود استفاده می کند ولی باید آن را در مجموعه کلی وظایف و تعهداتی که نسبت به جامعه دارد انجام دهد.
حقوق شهروندی مودیان مالیاتی نیز از مقولههای خاص حقوق شهروندی به شمار میرود که با توجه به اقتدارات و اختیارات گسترده دستگاه مالیاتی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
این نوع حقوق، در سالهای اخیر در پرتو توجه به حقوق شهروندی در حوزههای تخصصی، مورد توجه ویژه دولتها قرار گرفته و سازوکارهای مختلفی را برای تبیین و اجرای آن در نظام مالیاتی خود به کار بردهاند.
توجه به حقوق شهروندی مودیان مالیاتی بدون تردید میتواند به تعدیل رابطه بین دو طرف معادله مالیاتی منجر شود و حتی موجبات اعتماد و اطمینان مودیان مالیاتی به دستگاه مالیاتی و دولت را فراهم سازد.
در حقوق مالیاتی تحقق عدالت کارکرد مهمی در احقاق حق مودیان مالیاتی دارد. از جمله حقوق مودیان عبارت است از:حق دادخواهی علیه نظام مالیاتی،حق برخورداری از رفتار منصفانه،حق حریم خصوصی مودی،عدم افشای اطلاعات مودی،حق ممیزی های معقول،حق اخذ توضیحات توسط مودی،حق داشتن مترجم،مشاور،حسابرس،حسابدار،کارشناس و وکیل مالیاتی، حق اعتراض و شکایت و...
در یک نظام مالیاتی مطلوب هم به افزایش درآمدهای مالیاتی دولت و هم به رعایت حقوق شهروندی مودیان توجه می شود.
امروزه با تحول حقوق مودیان در نظام های مالیاتی جهان علاوه بر شناسایی این حق ضمانت اجراهای قانونی نیز در نظر گرفته می شود.
در حقوق مالیاتی هدف از ضمانت اجراهاکه توسط نظام مالیاتی اعمال می شود الزام مودیان مالیاتی به تمکین مالیاتی،برخورد کیفری عادلانه بامتخلفین مالیاتی والزام متخلفین مالیاتی به جبران خسارت وارده می باشد.
لازم به ذکر است که مودیان مالیاتی نیز باید با مفهوم و حقوق شهروندی خود در ارتباط با دستگاه مالیاتی آشنا و آگاه شوند و به صورت مناسب و مطلوب به آنها اطلاعرسانی و آموزش داده شود.
در این راستا، دستگاه مالیاتی باید قبل از انجام هرگونه ممیزی و تشخیص مالیات، مودی مالیاتی را از حقوق خودآگاه کند و توصیفی جامع از آن را برای وی فراهم سازد.
این موضوع میتواند به صورت تنظیم و ابلاغ منشور یا بیانیه حقوق مودیان مستخرج از قوانین و مقررات مالیاتی یا حداقل در قالب تهیه کتابچه راهنمای حقوق شهروندی مودیان مالیاتی انجام شود.
البته تدوین و اجرای دورههای آموزشی حقوق شهروندی، اطلاعرسانی و آموزش رسانههای گروهی بویژه صداوسیما و توسعه دانش حقوق عمومی و حقوق بشر در این زمینه بسیار موثر و مفید خواهد بود.