1.تنگه هرمز (شمال عمان-جنوب ایران)
2.تنگه مالاکا (جنوب مالایا-شمال سوماترا)
3.تنگه باب المندب ( یمن و اتیوپی)
4. کانال سوئز (درغرب صحرای سینا وشمال شرق کشور مصر)
5.تنگه دانیش ( تنگه دانمارک در دریای بالتیک)
6. تنگه ترکیه (شامل تنگه بسفر و تنگه زرد)
7.کانال
پاناما (در کشور پاناما) تنگه هرمز که در جنوب ایران دریای عمان را به
ابهای خلیج همیشگی فارس وصل میکند دروازه ورود و خروج تانکرهای عظیم الجثه
ای است که انتقال نفت کشورهای این منطقه را که بیش از 63 درصد ذخایر نفت
دنیا را در خود جای داده اند به جهان ارتباط میدهد.
البته لازم به ذکر است هر روزه به مقدار نفت و گازی که از این منطقه میگذرد افزوده میشود برخلاف سیاست های اشتباه برخی از کشورها با سردمداری عربستان سعودی که درصدد انجام ان هستند.
عمق ابهای خلیج فارس و مخصوصا در تنگه هرمز به سمت سواحل ایران در حدود 100متر است درحالی که درسواحل کشورهای عربی نزدیک به 35 متر می باشد و همین عامل مهم باعث شده که تانکرهای نفت کش برای عبور نتوانند از ابهای سمت کشورهای عربی استفاده کنند و البته عبور از حدوده جزایر سه گانه ایرانی به اهمیت این منطقه که تحت حاکمیت ایران اسلامی و با محافظت نیروهای مسلح ایران است می افزاید.
این امر برخی از کشورهای استکباری را به تشویق عربستان سعودی برای احداث خط لوله ایی واداشت که نفت این خلیج فارس را بدون عبور از تنگه هرمز توسط خاک عربستان به دریای سرخ انتقال دهد تا به این طریق نفت منطقه خلیج فارس را به دنیای شرق و غرب بدون عبور از تنکه هرمز صادر کند و با کاستن از قدرت ایران در کنترل انرژی سناریوی جدیدی را برای حمایت از سیاست های کشورهای استکباری در منطقه کلید بزنند.
مسیر این خط لوله نفتی از شرق به غرب این کشور است که نفت را از ساحل شرقی خلیج فارس به ساحل غربی کشور عربستان در دریای سرخ انتقال میدهد. عربستان در این منطقه دارای چند پایانه ( پایانه ینبوع و ... ) برای انتقال نفت و گاز است که هرچند مسیر کوتاهتری به اروپا را دارد اما مسافت بیشتری درمقایسه با تنگه هرمز به بازارهای شرقی دارد.
دیگر تنکه مهم در انتقال انرژی تنگه باب ال مندب در غرب کشور یمن است که نقش کلیدی برای ارتباط دنیای شرق و غرب دارد. عربستان سعودی درصدد بود که نفتی را که از طریق لوله انتقال نفت جدیدش به این منطقه اورده و از طریق تنگه باب ال مندب و کانال سوئز به کشورهای دنیا صادر کند تا بتواند فشار زیادی بر اقتصاد ایران بیاورد و از اهمیت استراتژیک تنگه هرمز بکاهد. اما تحولات شگرفی در کشور یمن شروع شد که در ان حوثیهای این کشور بر ضد حکومت دیکتاوری این کشور سلاح بردوش گرفته و این حکومت را منحل کردند.
با تغییر اوضاع سیاسی یمن نه تنها عربستان نتوانسته بود نقشه خود را کامل کند بلکه شهرهای مهم عربستان و خط لوله انتقال نفت احداث شده در تیر رس موشک های حوثی ها بود. حوثی های یمن ازلحاظ ایدئولوژیکی بسیار نزدیک به انقلاب ایران هستند واز کشورمان الگوبرداری میکنند که همین موضوع باعث ناراحتی بسیاری از کشورها شده است.
افزایش قدرت بی چون و چرای ایران در منطقه باعث شده است که در جواب کوچکترین تعرضی کشورمان توانایی رساندن قیمت یک بشکه نفت را در بازارهای جهانی به بالاترین قیمت طول تاریخ را دارا باشد و همین امر باعث سقوط سهام بورس های مشهوری همچون وال استریت و در نهایت ورشکسته شدن بسیاری از شرکت های بزرگ دنیا خواهد شد.
محققان و سیاستمداران بسیاری سعی کرده اند با ارائه معادله ای نو از قدرت استراتژیک ایران در منطقه بکاهند اما روز به روز برقدرت کشورمان در این بخش افزوده شده است بصورتی که همیشه در مرکز پازل خاورمیانه قرار میگیرد.
میثم مجیدینژاد
* دانشجوی دکتری انرژی و محیط زیست دانشگاه ساپینزا رم