از سال ۱۳۸۵، CNG ناجی بخش حمل و نقل سبک کشور شد و سهم مصرف ۱.۴ میلیون متر مکعب در روز تا سال ۱۳۹۰ به ۱۷ میلیون متر مکعب در روز رسید و توانست روزانه از واردات ۱۷ میلیون لیتر بنزین جلوگیری کند و این راه حلی مناسب برای جایگزین انرژی بخش حمل و نقل با نگاه زیست محیطی است.
طبق آخرین اخبار اعلام شده، در حال حاضر روزانه ۲۱ میلیون مترمکعب سی ان جی در کشور مصرف میشود، در حالی که جایگاههای موجود میتواند تا میزان ۴۲ میلیون مترمکعب را نیز پوشش دهد، به عبارت دیگر نیمی از این ظرفیت مغفول میماند. به طور کلی ۲۴۲۵ جایگاه CNG در کشور وجود دارد و ظرفیت کنونی سی ان جی دو میلیون و ۸۰۰ مترمکعب برساعت است.در واقع کشور در تولید و عرضه CNG مشکلی ندارد بلکه ریشه مشکل در عدم توجه خودروسازها به ساخت خودرو با موتور پایه گاز سوز و همچنین عدم استقبال صاحبان خودروی دوگانه سوز از CNG است.
در ایام نوروز ۱۳۹۷ مصرف بنزین کل کشور با میانگین روزانه ۹۷ میلیون و ۱۰۰ هزار لیتر نسبت به مدت مشابه سال ۹۶، ۱۳ درصد افزایش یافت. این افزایش مصرف درحالی رخ داد که تغییر محسوسی در مصرف روزانه CNG مشاهده نشد. البته تحقق این امر نیازمند تغییر دیدگاهها و سیاستهای اتخاذ شده و همچنین استفاده از ماشینهایی با قابلیت استفاده سیانجی است. در این زمینه باید شرایط بهتری برای فروش خودروهای گازسوز فراهم شود. در حال حاضر حدود ۳,۵ میلیون خودروی گازسوز در کشور وجود دارد که بخشی از آن تولید کارخانهای و بخشی تبدیل کارگاهی است که لازم است در این زمینه ایجاد تقاضا شود.
تشریح اقدامات صورت گرفته برای فراهم کردن زمینه لازم مصرف CNG
در راستای فراهم کردن زمینه لازم برای مصرف CNG، اواسط زمستان سال ۱۳۹۵ بیژن زنگنه، وزیر نفت نامه ای خطاب به وزیر صنعت برای تولید خودروهای پایه گازسوز ارسال کرد. همچنین آلمانیها از گاز ایران برای ساخت خودرو نمونهگیری کردند و پنج خودروساز خارجی برای ساخت خودرو پایه گازسوز برای ایران اعلام آمادگی کردند.
در این میان برخی از کارشناسان بر این باورند مسئولان وقت قیمت این انرژی پاک را حدود هشت برابر افزایش دادند و قیمت این سوخت در ایران به بالاترین قیمت در بین کشورهای مصرف کننده CNG تبدیل شد. در سالهایی که CNG در حال توسعه بود نرخ رشد مصرف بنزین منفی ۴ درصد بود و با افزایش قیمت CNG مجدد نرخ رشد بنزین به ۱۰ درصد رسید و واردات بنزین رونقی مجدد گرفت.
از سوی دیگر قیمت گاز طبیعی تحویلی به جایگاه های CNG کشور بیش از ۳ برابر قیمت بخش خانگی است و کارشناسان بر این باورند باید با ارائه پیشنهادی به وزارت نفت خواستار کاهش ۱۵۰ تومانی قیمت CNG شد. کاهش ۱۵۰ تومانی قیمت CNG منجر به ارزان شدن بهای این حامل انرژی پاک از ۴۱۴ تومان فعلی به ازای هر مترمکعب به کمتر از ۳۰۰ تومان شود.
در صورت موافقت وزارت نفت با کاهش ۱۵۰ تومانی قیمت CNG در طول چند هفته تقاضا برای مصرف گاز در خودروها ۴ تا ۷ میلیون مترمکعب در روز افزایش می یابد و در مدت ۳ ماه بین ۷ تا ۹ میلیون متر مکعب افزایش میابد و به مرز ۳۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.
موضوعی که چندی پیش نیز از سوی منصور ریاحی، مدیرعامل وقت شرکت ملی فراوردههای نفتی نیز مطرح شد.
به گفته وی باید برای تشویق مردم جهت استفاده از این سوخت جذابیت ایجاد کنیم در این راستا پیشنهادی را جهت فاصله قیمتی بین سوخت مایع و گاز ارائه کرده و منتظر مصوبات وزارتی هستیم.
مزایای استفاده از CNG
موانع استفاده از CNG درحالی در کشور بی شمار است که پاک، ایمن و ارزان بودن CNG سه ویژگی مهم این سوخت محسوب میشود. علاوه بر آن دولت میتواند با افزایش مصرف سیانجی تا میزان قابل توجهی هزینههای خود را در بخش سوخترسانی کاهش دهد. بهطور مثال به ازای یک لیتر بنزین، حدود ۶۰۰ تومان صرفهجویی یارانهای در مقابل فروش سیانجی برای دولت رقم میخورد. اگر ۲۰ میلیون مترمکعب گاز مصرفی را افزایش دهیم به صورت روزانه صرفهجویی خوبی در سبد سوخت حمل و نقل برای دولت اتفاق میافتد.