تاثیر نرخ ارز در قیمت دارو و تجهیزات پزشکی

به گزارش ایران اکونومیست؛ دکتر ایریج حریرچی - سخنگوی وزارت بهداشت در نشستی خبری با بیان اینکه یکی از معیارهای مهم ارزیابی حوزه سلامت، دسترسی به خدمات است، گفت: دسترسی موضوع بسیار مهمی است و در کشور ما کسانی که نیاز به خدمات سرپایی دارند، ۹۸.۳ درصدشان این خدمات را دریافت می‌کنند. همچنین درحوزه بستری ۹۵.۵ درصد افرادی که به این خدمت نیاز دارند به آن دسترسی دارند.
سالانه چند ایرانی به دلیل هزینه‌های سلامت فقیر می‌شوند؟

وی با بیان اینکه پنجک‌های درآمدی مختلف از نظر دریافت خدمات تفاوت چندانی ندارند، افزود: درصد اختلاف بین زنان و مردان در این مورد ۰.۴ درصد و در بین شهری و روستایی حدود یک درصد است. همچنین بنابر آمار اعلام شده، دسترسی به خدمات سلامت در کشور مناسب است. موضوع مهم این است که هر جا در اصل دریافت خدمات بهداشت عدالت وجود دارد، این موضوع به این معنی نیست که در سایر موارد مشکلی وجود ندارد. به عنوان مثال ممکن است در نحوه دسترسی به خدمات مشکلاتی وجود داشته باشد. در حال حاضر یکی از مشکلات ما هزینه حمل و نقل برای دریافت خدمات بهداشتی و درمانی است. مشکل دیگر ساعت ارائه خدمات است که اکثرا در ساعات صبح انجام می‌شود و افراد در این ساعت‌ها سرکار هستند. مشکلات مربوط به هزینه خدمات و کیفیت نیز وجود دارد.

وی با بیان اینکه هزینه‌های فقرزا هزینه‌هایی است که فرد با انجام آن زیر خط فقر می‌رود، افزود: همچنین هزینه کمرشکن زمانی ایجاد می‌شود که خانواری ۴۰ درصد هزینه‌های غیر خوراکی را خرج سلامت کنند. در تعریفی دیگر هزینه کمرشکن به این معنی است که اگر کسی در یک سال ۲۵ درصد کل هزینه‌هایش را به سلامت اختصاص دهد، در آن سال دچار هزینه کمرشکن شده است؛ اما این به آن معنا نیست که فقیر شده است. بنابراین هزینه فقرزا فرد را فقیر می‌کند، اما هزینه کمرشکن فرد را دچار سختی می‌کند.

حریرچی با بیان اینکه طبق آمار ۹۱.۸ درصد کل افرادی که دچار هزینه‌های کمرشکن می‌شوند جزو ۲۰ درصد درآمدی پایین جامعه هستند، گفت: شش درصد از آنها در ۲۰ درصد پایین‌تر از متوسط قرار دارند و جمعا ۶۰ درصد بقیه جامعه، ۲.۲ درصد نیز دچار هزینه‌های فقرزا می‌شوند. همچنین باید توجه کرد که ۳۹ درصد  پنجک با درآمد بالا نیز دچار هزینه‌های کمرشکن می‌شوند؛ چرا که این افراد برای دریافت خدمات بستری به بیمارستان خصوصی می‌روند و یکی از مشکلات ما در زایمان طبیعی و سزارین این است که افراد به مراکزی مراجعه می‌کنند که از نظر مالی در وسع‌شان نیست. باید توجه کرد که جلوگیری از هزینه‌های فقرزا وظیفه دولت، بیمه‌ها و وزارت بهداشت است، اما برای جلوگیری از هزینه‌های کمرشکن در اقشار بالا، بیشتر نیاز به تغیر رفتار وجود دارد.
مشکل اصلی وزارت بهداشت در پرداخت مطالبات مراکز درمانی

حریرچی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به تاخیر در پرداخت مطالبات بیمارستان‌ها، گفت:‌ به دلیل تاخیر در پرداخت مطالبات رسما عذرخواهی می کنیم. واقعیت این است که تراز مجموعه بیمارستانی و سایر مراکز درمان  وزارت بهداشت مثبت است؛ یعنی اگر ما همه مطالبات را دریافت کنیم و همه بدهی‌ها را بپردازیم یک رقمی ولو اندک باقی می‌ماند. بنابراین در حال حاضر تراز ما مثبت است و مشکل اصلی ما عدم پرداخت منابع و وفا نکردن به عهد است.

وی افزود: به عنوان مثال از سال ۹۶ تا کنون به میزان ۱۴ هزار و ۲۹۹ میلیارد تومان سند به چهار سازمان بیمه‌ای اصلی ارسال کرده‌ایم که از این میزان ۳ هزار و ۱۰ میلیاردش را پرداخت کرده‌اند و ۱۱ هزار و ۲۸۹ میلییاردش باقی مانده است. همچنین ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد هم سند بین راهی داریم. در عین حال در برخی منابع‌مان مانند یک درصد ارزش افزوده، دچار مشکل هستیم که امیدواریم با کمک مسولان حل شود.
آمار و ارقام اقدامات بیمارستانی در تعطیلات نوروز

سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به عملکرد وزارت بهداشت در تعطیلات نوروز گفت:‌ طی این تعطیلات ۲ میلیون و ۲۸۵ هزار و ۶۱۶ مورد مراجعه به بیمارستان‌ها انجام شده و  ۲۰۶ هزار و ۹۲۹ مورد ماموریت اورژانس داشته‌ایم که از این تعداد ۱۰۳ هزار و  ۲۶۸ مورد آن در زمینه انتقال بیمار و مصدوم بوده است. همچنین در این مدت تعداد ۹۰ هزار و ۲۱۹ مورد بستری انجام شده و ۳۵ هزار و ۶۲ عمل جراحی اورژانش و ۲۱ هزار و ۵۴۸ عمل غیر اورژانسی انجام شده است.

وی با اشاره به طولانی بودن تعطیلات نورزی گفت:‌ تعطیلات طولانی به سلامتی مردم آسیب وارد می‌کند، زیرا در مدت تعطیلات  میزان رشد بیماری‌ها سیر طبیعی خود را طی می‌کند و تصادفات و مصدومان ترافیکی نیز افزایش یافته و به دلیل پرخوری، مردم دچار بیماری‌ها و عارضه‌های قلبی و عروقی می‌شوند؛ این درحالی است که در زمان تعطیلات خدمات بخش خصوصی تعطیل است و خدمات بستری غیر اورژنس بخش خصوصی و نهادهای غیر دولتی نیز کاهش می‌یابد. بنابراین ما مجبوریم اورژانس را فعال‌تر نگه داریم و در عین حال خدمات سرپایی را به بخش سرپایی منتقل کنیم و از طرفی هم نمی‌توان کل مملکت را تعطیل کرد و به حوزه بهداشت و درمان گفت شما پنج روز تعطیل باشید. البته امروز آماری ارائه شدکه نشان می‌دهد سفرهای نوروزی کادر درمانی بسیار کم بوده است.
نرخ دلار موثر در قیمت تجهیزات پزشکی

حریرچی در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی درباره قمیت‌گذاری تجهیزات پزشکی گفت: باید توجه کرد که قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی مربوط به سال ۹۳ نیست، بلکه در مقاطع مختلف تعدیل‌های لازم در این رابطه انجام شده است. در قمیت‌گذاری‌ تجهیزات پزشکی میزان ارزبری تاثیر دارد. البته قاعدتا افزایش قیمت دلار در قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی موثر خواهد بود و ما منتظریم بحران فعلی در مورد دلار رفع و سپس اقدامات لازم انجام شود.

حریرچی در پاسخ به سوالی دیگری درباره تحت پوشش قرارگرفتن خدمات روان پزشکی گفت: از نظر ما دسترسی بیماران روانپزشکی به  خدمات مورد نیازشان بسیار مهم است و تخت‌های روانپزشکی باید گسترش یافته و تعرفه‌های بستری روانپزشکی به میزان قابل توجه افزایش یابد. البته در گذشته بیمارستان‌ها انگیزه‌ای برای ارائه این خدمات نداشتند و برایشان مقرون به صرفه نبود، اما حالا در حال افزایش ظرفیت این حوزه هستیم.

حریرچی در پاسخ به سوالی درباره داروهای تولید داخل گفت:‌صنعت داروی ما به خوبی توسعه پیدا کرده است؛ به طوری که ۷۰ درصد ارزش ریالی دارو به داروهای تولید داخل اختصاص دارد. همچینن در کشور با استفاد از توان ژنریک داروهای دنیا را تولید می‌کنیم، البته در حال حاضر بحث تاخیر بیمه‌ها در پرداخت مطالبات داروخانه‌ها بحث مهمی است.

وی افزود:‌باید توجه کرد صنعت دارویی ما بیش از ظرفیت کشور توسعه پیدا کرده و راه نجاتش این است که ظرفیت مازاد این صنعت را در حوزه صادرات استفاده کنیم. بنابراین صنعت دارویی باید در خارج از مرزهای کشور بازار پیدا کند و از نظر جی ام پی هم سطح خود را بالا ببرد که بتوانیم بازار ۴۰۰ میلیونی مجاورمان را در بر بگیرم؛ چراکه همه این کشورها مشتاق داروی ایرانی هستند؛ البته به شرطی که بتوانیم جی ام پی را دریافت کنیم. در سال گذشته میزان صادرات دارویی ما  ۱۰۸ میلیون دلار بوده است در حالی که میزان صادرات در دنیا بالای ۱۰۰۰ میلیارد دلار است.
سرانجام تعیین تکلیف تعرفه‌های پزشکی ۹۷

 وی در پاسخ به سوالی در مورد تعرفه‌پزشکی سال ۹۷ گفت:‌ همانطور که دبیر شورای عالی بیمه اعلام کردند ماچند ماه پیش تعرفه‌ها را پیشنهاد دادیم و امیداوریم این موضوع سریع‌تر تعیین تکلیف شود.
اجازه افزایش قیمت دارو را ندادیم

وی در پاسخ به سوالی درباره افزایش قیمت برخی داروهای تولید داخل گفت: گاهی ممکن است یک یا چند دارو از مجموعه سبد دارویی دچار کاهش قمیت شود، اما این موضوع به این معنی نیست که کاهش قمیت دارو را داشته‌ایم. برعکس آن نیز صدق می‌کند. یعنی افزایش قیمت چند دارو به معنی افزایش قیمت دارو در کشور نیست، بلکه بعضا علل خاص موردی در این زمینه وجود دارد. به عنوان مثال ممکن است قیمت جهانی مواد اولیه یک دارو بالا رود و در نتیجه قیمت آن دارو در کشور بالا می‌رود.

وی تاکید کرد:‌ به هر حال ما اجازه افزایش قابل توجه در سبد دارویی کشور را نداده‌ایم، البته صنایع هم نمی‌توانند با قیمتی پایین‌تر از قمیت تمام شده و با ضرر دارو را ارائه کنند. بنابراین مجبوریم قمیت دارو را در یک حالت تعادل نگه داریم.

حریرچی با بیان اینکه طبق معیارهای سازمان جهانی بهداشت در یک کشور بزرگ از مجموعه بازار بزرگی که وجود دارد گاهی ممکن است کمبود داروی یک تا یک و نیم درصدی ایجاد شود، گفت:‌ بنابراین ممکن است در مقاطعی در برخی داروها دچار کمبودهایی شویم.

وی همچنین به وجود تفاوت قیمت داروهای ژنریک و برند-ژنریک اشاره کرد و گفت: باید توجه کرد که داروهای برند- ژنریک قیمت بیشتری دارند. البته طبق قانون بیمه‌ها فقط داروی ژنریک را تحت پوشش قرار می‌دهند. به عنوان مثال اگر یک بسته داروی ژنریک ۲۰ هزار تومان باشد، ۳۰ درصد آن را بیمار دریافت می‌کند و ۷۰ درصدش را بیمه می‌پردازد. حال اگر نوع برند - ژنریک این دارو ۳۰ هزار تومان شود، بیمه همان ۷۰ درصد داروی ژنریک را تحت پوشش قرار می‌دهد و مابقی آن را بیمار پرداخت می‌کند. باید توجه کرد در قانون برنامه ششم توسعه، سه مرتبه بر استفاده از داروهای ژنریک تاکید شده و در سیاست‌های کلی سلامت نیز این موضوع مورد تاکید قرار گرفته است.
نظر مراجع درباره "طب اسلامی" روشن است

وی در پاسخ به سوال دیگری درباره بحث طب اسلامی و نظر مراجع دراین باره گفت: چیزی که مراجع در دیدار با وزیر بهداشت فرمودند و مطالبی که آیت‌الله مکارم شیرازی در ابتدای درس خارج از فقه خود مطرح کردند، حجت را تمام کرد و اگر کسی بخواهد نظر مرجعیت دینی را بداند، این نظر روشن است. ما هم مانند گذشته با کسانی که در این زمینه ادعاهای غیردینی و غیرشرعی و غیرعلمی دارند، برخورد می‌کنیم. بر هر حال کسانی که هر گونه جراحی را نفی می‌کند و مصرف دارو را حرام می‌دانند، به سلامت مردم لطمه می‌زنند و بنابراین ما هم از طریق دادگاه‌های رسیدگی به جرائم پزشکی این موضوعات را بررسی می‌کنیم و امیدواریم برخوردهای لازم دراین زمینه انجام شود و طب سنتی اصیل ما که بیشتر به عنوان طب پیشگیری و بر مبنای تغییر سبک زندگی است، ادامه یابد.
برنامه‌ریزی برای افزایش ۱۰ برابری صادرات تجهیزات پزشکی

حریرچی در پاسخ به سوال دیگری درباره شعار سال ۹۷ مبنی بر حمایت از کالای تولید داخل گفت:‌ مجموعه اقدامات وزارت بهداشت در چهار دهه گذشته باعث شده که ما از کشور وارد کننده پزشک و پرستار به کشوری مستقل در این حوزه بدل شویم؛ در حالی که بیماران سایر کشورها برای انجام برخی جراحی‌ها به کشور ما مراجعه می‌کنند و در زمینه توریست درمانی مراجعاتی داشته‌ایم و در زمینه تولید دارو هم موفقیت‌های خوبی داشته‌ایم و ۳۰ درصد ملزومات و تجهیزات مصرفی و سرمایه‌ای پزشکی را خودمان تولید می‌کنیم. در عین حال برای حمایت از تولید داخل در حوزه دارو و تجهیزات باید صادرات را انجام دهیم تا کالا با کیفیت‌تر و تولید مقرون به صرفه‌تر شود. بر همین اساس یکی از برنامه‌هایمان افزایش ۱۰ برابری صادرات تجهیزات پزشکی از ۲۴ میلیون دلار به ۲۴۰ میلیون دلار است.
بیمه‌ها طبق قانون عمل کنند

وی در پاسخ به سوالی درباره ارائه خدمت به بیمه شدگان تامین اجتماعی گفت:‌ وظیفه حکومتی و ملی ما این است که به افراد بیمه شده‌ای که به ما مراجعه می‌کنند، خدمت ارائه دهیم که این کار را انجام می‌دهیم. البته مشکلاتی با سازمان‌های بیمه‌گر در زمینه پرداخت مطالبات داریم. از ۵هزار میلیاردی که قرار بود به تامین اجتماعی داده شود و این سازمان بخش عمده ‌آن را به وزارت بهداشت دهد، قسمتی از آن انجام شده و قسمتی هم در حال انجام است و از بیمه‌ها می‌خواهیم طبق قانون عمل کنند.
داروهای وارداتی و نرخ ارز

حریرچی در پاسخ به سوالی در خصوص حمایت از بیماران خاص و بسته‌های حمایتی وزارت بهداشت برای بیماری‌هایی که جدیدا به عنوان بیمار خاص شناخته می‌شوند، گفت:‌ ماخدمات را برای بیماران خاص به خصوص در زمینه حمایت مالی و کاهش هزینه‌ها انجام داده‌ایم. باید توجه کنیم بسیاری از داروهایی که برای بیماران خاصی که جدیدا مطرح شده‌اند، استفاده می‌شوند که وارداتی هستند. بنابراین وابستگی بیشتری به ارز دارند و باید منابع جدیدتری برایشان تعریف شود. زمانی که دلار از هزار تومان به ۳ هزار تومان رسید، مجلس وقت اقدام هوشمندانه‌ای انجام داد و ردیف جدیدی را به عنوان مابه تفاوت ارز داروهای وارداتی ایجاد کرد و در سال اول ۱۹۲۰ میلیارد تومان اعتبار برای آن در نظر گرفت؛ حال باید دید بازار ارز به چه صورت پیش می‌رود تا بر اساس آن تصمیم‌گیری کنیم.

وی در پاسخ به سوالی درباره ایجاد مگالت یا آزمایشگاه‌های بزرگ گفت: آزمایشگاه پدیده‌ای است که از کشورهای غربی آن را گرفتیم و دستگاه‌های آن را نیز از این کشورها دریافت می‌کنیم و بنابراین در مدیریت آن هم باید به تجربیات سایر کشورها توجه کنیم. تجربه موفق دنیا در این زمینه ایجاد مگالت و ایجاد آزمایشگاه‌های بزرگ است و بر این اساس بخش خصوصی باید منابعش  را در بخش آزمایشگاه تجمیع کند و در این خصوص اقدام کند.
اجازه افزایش هزینه‌های بهداشت و درمان مردم را نمی‌دهیم

وی در خصوص مهم‌ترین برنامه وزارت بهداشت در سال ۹۷ گفت: مهم‌ترین اقدام ما حفاظت از دستاوردهای طرح تحول سلامت است و طبق گفته وزیر بهداشت مردم مطمئن باشند تا زمانی که هستیم اجازه افزایش هزینه بهداشتی و درمانی مردم را نمی‌دهیم. امیدوارم بتوانیم با بسته‌های اصلاحی طرح تحول، خدمات خوبی را به مردم ارائه دهیم.

سخنگوی وزارت بهداشت در پاسخ به سوال  درباره ابلاغیه‌ای مبنی بر ارائه مجوز یک ساله مطب به پزشکان ضریب کا وفعالیت ۱۰ درصد از تخت‌های بیمارستانی با تعرفه خصوصی، گفت: این اقدام در شرایطی بعد از سپری شدن نصف دوره تعهدات برای هر فرد صورت می‌گیرد، دانشگاه‌ها می‌توانند با الزاماتی که در آنجا وجود دارد مانند رعایت تعرفه، حضور در ساعات آن‌کالی و ... که در بخشنامه به دقت قید شده است، این کار را انجام دهند. طبق بخشنامه ۱۰ درصد ظرفیت هم به گونه‌ای به آنها اختصاص می‌یابد که با بیمه تکمیلی قرارداد ببندند. این موضوع در صورتی که بیمه تکمیلی تعرفه را پرداخت کند به نفع بیمارستان است.