مناسبات جمهوری اسلامی ایران و اوکراین بعد از استقلال اوکراین از اتحاد پیشین جماهیر شوروی در گذر زمان، به دلیل حاکمیت روس گراها یا غربگراها در دوره های مختلف با فراز و نشیب هایی همراه بوده است.
کد خبر: ۲۱۱۹۸۶
به گزارش ایران اکونومیست؛ همکاری های دوجانبه ایران با اوکراین از آغاز استقلال این کشور تا زمان به قدرت رسیدن نیروهای غربگرا روند رو به رشدی داشت و با روی کار آمدن دولت روحانی در مسیر توسعه روابط قرار گرفت.
در واقع با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و توافق هسته ای بین ایران و گروه 1+5 و در ادامه آن گسترش روابط ایران با غرب و شرق، مناسبات کشورمان با اوکراین بیشتر شد.
با تمامی مشکلات و سنگ اندازی های برخی کشورهای غربی، تهران و کی یف در چند سال اخیر تفاهمنامه هایی برای تعمیق همکاری ها و توسعه روابط در بخش های اقتصادی و تجاری امضا کردند.
برگزاری دومین نمایشگاه توانمندی های صادراتی کشورمان در اوکراین در شهریور ماه 1396 با حضور رئیس اتاق بازرگانی ایران، از جمله تلاش های دو کشور برای گسترش روابط در سال گذشته بوده است.
سفر استپان کوبیف معاون اول نخست وزیر و وزیر توسعه اقتصادی و بازرگانی اوکراین به تهران در مرداد ماه 1396 برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهوری ایران، سفرهای مقامات ارشد بانک مرکزی اوکراین به تهران و سفرهای متعدد ویکتور یوشچنکو رئیس جمهوری پیشین اوکراین به کشورمان حاکی از نگاه مثبت طرف مقابل به مقوله گسترش مناسبات با جمهوری اسلامی ایران دارد.
**تاریخچه ای از مراوادات دو کشور آخرین مراودات و همکاری های سیاسی دو کشور تا پیش از دولت روحانی، به نیمه اول دهه 1380 باز می گردد.
رئیس جمهوری وقت کشورمان در اواخر تابستان 1382 به اوکراین سفر کرد و رئیس مجلس وقت شورای اسلامی و به دنبال آن وزیر امور خارجه وقت نیز در پاییز و زمستان سال 1382 از اوکراین دیدار کردند.
هیچ یک از مقامات اوکراینی تا سال 1392 به ایران سفر نکردند، تا اینکه با پیروزی دکتر حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری دولت یازدهم، هیاتی از این کشور به ریاست معاون نخست وزیر و با همراهی وزیر سیاستگذاری کشاورزی و مواد غذایی این کشور در مرداد 1392 در مراسم تحلیف ریاست جمهوری شرکت کردند.
با تلاش های صورت گرفته میان دستگاه دیپلماسی دو کشور از سال 1393 تاکنون، بر تعداد سفرهای هیات های مختلف دو کشور افزوده شده است.
** نگاهی به کمیسیون های مشترک همکاری دو کشور پنجمین اجلاس کمیسیون مشترک دو کشور بعد از 12 سال وقفه با تلاش های دستگاه دیپلماسی ایران، وزارت جهاد کشاورزی و سفارت ایران در اوکراین، اسفند ماه 1394 در تهران برگزار شد.
یادداشت تفاهم همکاری امضا شده در پایان این کمیسیون به عنوان نقشه راه برای همکاری های دو کشور تعیین شد.
طبق توافقات، با تلاش های یک ساله و هماهنگی های به عمل آمده، ششمین اجلاس کمیسیون مشترک دو کشور در اسفندماه 1395 ( مارس 2017 ) در کی یف برگزار شد و هم اکنون تهران زمینه های برگزاری هفتمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری دو کشور را فراهم می کند.
** نگاهی به تبادل هیات ها میان تهران و کی یف در سال 96 سفر رئیس اتاق بازرگانی استان خرسون به ایران (استان البرز) فروردین 1396، سفر هیأت 14 نفره اتاق بازرگانی اوکراین به ایران برای شرکت در بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی صنایع، کشاورزی، مواد غذایی،ماشین آلات و صنایع وابسته(5-2 خرداد 1396 )، سفر هیأت هفت نفره تجاری صنعتی اوکراین به منظور بازدید از تأسیسات کارخانه ای و انجام مذاکرات تجاری با شرکت هامون نایژه (فروردین و اردیبهشت 1396) و سفر هیأت 11 نفره تجاری- اقتصادی به سرپرستی ویکتور یوشچنکو رئیس جمهور پیشین اوکراین به تهران به دعوت وزیر جهاد کشاورزی و دیدار با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، وزارت خارجه، بانک مرکزی، اتاق بازرگانی ایران (تیرماه 1396) از جمله اقدامات طرف اوکراینی برای گسترش روابط با تهران بوده است.
سفر معاون اول نخست وزیر و وزیر توسعه اقتصادی و بازرگانی اوکراین به تهران برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهوری (مرداد 1396 ) و دیدار با معاون اول رئیس جمهوری، وزیر امور خارجه و وزیر جهاد کشاورزی کشورمان، سفر دو هیات از شرکت های صنایع هوایی اوکراین برای شرکت در نمایشگاه هوایی ایرو پرشیا (شهریور96)، سفر ویکتور یوشچنکو رئیس جمهور پیشین اوکراین در راستای گسترش مناسبات اقتصادی بین دو کشور و مذاکره با وزارت نفت، وزارت کشاورزی،وزارت نیرو،بانک مرکزی، اتاق بازرگانی ( تیر و مرداد 96 )، سفر هیات دارویی اوکراین برای بازرسی از شرکت داروسازی داروپخش در بروجرد (آبان)، سفر هیأت سه نفره مدیران راه آهن اوکراین به دعوت راه آهن کشورمان به منظور شرکت در نشست کارشناسی پنج جانبه کریدور جنوب-غرب و دیدار با مدیران شرکت های حمل و نقل کشورمان ( آبان 1396) از دیگر سفرهایی بود که اوکراینی ها در یک سال گذشته داشتند.
در مقابل نیز، مسئولان بانک ملت به منظور بررسی زمینه فعالیت های بانکی در (اردیبهشت 1396)، مسئولان شرکت داروسازی یاس کویر میبد برای همکاری های دارویی با اوکراین، معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری و هیأت همراه در (فروردین 1396 )، هیاتی از موسسه جهاد استقلال و شرکت جهاد سبز در رابطه با کشت فراسرزمینی در (خرداد1396)، دو هیات از وزارت راه و شهرسازی و راه آهن کشورمان برای شرکت در همایش کریدورهای بین المللی حمل و نقلی یکپارچه اروپا- آسیا (شهریور 1396)، هیأت شرکت جهاد سبز و سازمان جهاد کشاورزی استان البرز به همراه سرمایه گذاران فعال در عرصه کشت فراسرزمینی (مرداد1396)، معاون وزارت راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت راه آهن ایران و هیأت همراه به منظور شرکت در اجلاس پنج جانبه راه آهن های ایران، آذربایجان، گرجستان، اوکراین و لهستان در (شهریورماه 1396) به اوکراین سفر کردند.
رئیس اتاق بازرگانی،صنایع، معادن و کشاورزی ایران و هیأت 30 نفره (24-21 شهریور 1396)، هیاتی 160 نفره برای شرکت در نمایشگاه توانمندی های صادراتی جمهوری اسلامی ایران(شهریور96 )، رییس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی به منظور بررسی همکاری های حمل و نقلی با اوکراین و افزایش مبادلات تجاری با این کشور (شهریور 1396)، هیاتی 10 نفره از استان خراسان شمالی به سرپرستی معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری برای بازدید از نمایشگاه توانمندی های صادراتی ایران و پیگیری امور مربوط به کشت فراسرزمینی در اوکراین (شهریور96)، هیأت هشت نفره اتاق بازرگانی اصفهان(12-10 مهرماه 1396 )، هیات هفت نفره شرکت هواپیمایی کیش به سرپرستی نایب رئیس هیات مدیره و مدیرعامل کیش ایر(آبان 1396 ) نیز برای گسترش روابط به اوکراین سفر کردند.
** مبادلات تجاری تهران و کی یف تا 2016 بهبود یافت براساس اطلاعاتی که در پایگاه اطلاعی رسانی سفارت ایران در اوکراین قابل مشاهده است، مبادلات تجاری دو کشور تا سال 2016 روند مثبتی را طی کرده است.
به طوری که صادرات ایران از 533 میلیون دلار در سال 2015 به 705 میلیون دلار افزایش یافته است و واردات از اوکراین نیز از 30 میلیون دلار در سال 2015 به 39 میلیون دلار در سال 2016 رسیده است.
در سال 2016 حجم تجارت دوطرف برای اولین بار در پنج سال پیش از آن افزایش یافت و 32 درصد بیشتر از سال 2015 گزارش شد.
اطلاعاتی در خصوص حجم مبادلات تجاری در سال 2017 درج نشده است.
**تنوع در تأمین منابع انرژی از اولویت های مهم دولت اوکراین است براساس اطلاعات دریافتی از بخش رسانه ای سفارت ایران در اوکراین، در سال های 95 و 96، 18 سند بین دو کشور در زمینه های همکاری حمل و نقل، بانکی، بازرگانی، اقتصادی، تجاری امضاء شد و طرف اوکراینی در فضای پسا برجام بر آن است تا به بازار کشورمان دست یابد.
بسیاری از شرکت های اوکراینی در زمینه غلات، مواد غذایی و نیز صنایع مختلف، آماده همکاری و فروش کالا به کشورمان هستند.
آنان همچنین در ملاقات های مختلف، مشارکت در پروژه های انرژی از جمله انتقال منابع انرژی به اروپا (گاز و نفت) را مطرح کرده اند.
مقامات اوکراین بارها موضوع واردات نفت از کشورمان را مطرح و پیگیری کرده اند، در صورت همکاری بخش پتروشیمی، اوکراین میتواند بازاری برای بسیاری از محصولات تولیدی کشورمان از جمله محصولات پتروشیمی و مواد غذایی باشد.
اوکراین در حوزه نیروگاه های آبی و همچنین تأمین تجهیزات برقی مانند توربین، ژنراتور، ترانسفورماتور، کنتور و ترانس برق تجربه خوبی دارد.
