ظاهرا قرار است کلید تدبیر، بسیاری از مسائل و مشکلاتی که مديران دولت نهم و
دهم از حل آن عاجز بودند، گره گشای رونق اقتصادی کشور شود.در این بین
دستاندرکاران صنعت خودرو نیز گوشه چشمی به این کلید دارند تا شاید با کمک
آن بتوانند قفلی که طی دو سال گذشته بر تولید خودرو زده شده، با تدبیر
روحانی باز شود. بالا گرفتن کلید همراه با اعلام شعارهای انتخاباتی توسط
روحاني اگر چه این روزها توقع مردم را برای حل زودهنگام مشکلات اقتصادی
افزایش داده، اما روزنهای از امید را نیز در دل مدیران بسیاری از صنایع
خصوصی و نیمه خصوصی از جمله صنعت خودرو گشوده است؛ به طوري كه آنها در
اظهاراتشان به باز شدن قفلهایی که طی چند سال گذشته بر بسیاری از صنایع
کشور زده شده، امیدوار شدهاند.
حسن روحانی در پایان نخستین برنامه انتخاباتی تلویزیونی خود، با بالا بردن
کلیدی که نماد باز شدن قفل مشکلات کشور خوانده میشد عنوان کرد که «من
میخواهم بگویم همه چیز با تدبیر و امید و با کلید تدبیر حل خواهد شد.» با
توجه به شعارهای تبلیغاتی حسن روحانی رییسجمهور منتخب بسیاری از کارشناسان
اقتصادی معتقدند که چینش وزرای کارآمد در تحقق این شعارها بسیار موثر است
حال آنکه پیشبینی میشود رییس دولت یازدهم در کابینه خود از وزرای سابق
دولت هاشمی و خاتمی بهره ببرد و محور حرکت اقتصادی دولت تدبیر و امید با
این وزرا کلید بخورد. در همین حین روز گذشته خبرگزاری مهر پیشبینی کرده که
حسن روحانی، در چینش وزرای اقتصادی خود، احتمالا کلید وزارت صنعت، معدن و
تجارت را به یکی از این افراد، یعنی اسحاق جهانگیری (وزیر اسبق صنایع و
ريیس ستاد انتخاباتی هاشمی رفسنجانی)، رضا ویسه (ريیس اسبق سازمان گسترش)،
غلامرضا شافعی (ريیس فعلی سازمان گسترش)، یحیی آلاسحاق (وزیر بازرگانی
دولت هاشمی رفسنجانی و ريیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران) و محمد
نهاوندیان (ريیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران ) خواهد سپرد که
البته شانس جهانگیری، آلاسحاق و نهاوندیان بیش از سایر گزینههای دیگر
است.
حال بنا داریم که سوابق خودرویی هر یک از کاندیداهایی را که گمان میرود
ممکن است طی ماههای آتی کلید این وزارتخانه به آنها سپرده شود، بررسی
کنیم. اسحاق جهانگیری وزیر صنعت و معدن دوران خاتمی، در این بین شاید گزینه
محکمی برای پست وزارتخانه صنعت و معدن و تجارت باشد.به اعتقاد بسیاری از
کارشناسان، شاید هیچ واژهای به اندازه «پیکان» مردم به خصوص
ایرانخودروییها را یاد اسحاق جهانگیری، وزیر صنایع و معادن پیشین
نیندازد، کسی که پیکان، گاو شیرده ایرانخودرو را از چرخه تولید حذف کرد و
پس از آن، این شرکت با مشکلات مالی فراوانی روبهرو شد. هر چند وی بارها در
اظهارنظر و مصاحبههای خود عنوان کرده که پیکان باید میرفت؛ چراکه جان
مردم مهمتر بود، اما بسیاری از دستاندرکاران صنعت خودرو اقدام وی را
سیاسی خواندند و در نهایت عملی برای درخشش پرونده مدیریتی وی.در هر حال اگر
چه خروج نابهنگام پیکان مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان خودرویی قرار
گرفت، اما عقد قرارداد پلتفرم مشترک در زمان وی که خارج از حاشیهسازی و
اختلال نبود، به سوابق درخشان جهانگیری افزود.
به اعتقاد وی، ايرانخودرو چند سال وقت داشته تا جایگزین مناسبي برای
پیکان بیابد این در حالی است که تندر قرار بوده تا جایگزین پیکان باشد، اما
سنگاندازی برخی اجازه تحقق این هدف را نداده است. در هر صورت در دوران
وزارت وی هم اولین خودروی ملی کشور تولید شد و هم با اندیشه جهانی شدن صنعت
خودرو کشور، قرارداد پلتفرم مشترک با رنو امضا شد. اما از رضا ویسه نیز
به عنوان وزیر پیشنهادی کابینه حسن روحانی نام میبرند.
وي نیز از مديران قديمي و باسابقه صنعت خودرو بوده و تقريبا در تمامي
گروههاي اين صنعت از جمله ايرانخودرو، سايپا و سازمان گسترش، حضوري فعال و
تاثيرگذار داشته است، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ويسه از آن دسته
مديران صنعتي است كه ايدهها و فعاليتهايش در زمان مسووليت در بخشهاي
مختلف صنعتي، داراي تفكر و عمق بوده و حكايت از دورانديشي و تجربه وي دارد.
پروژه خودروي ملي و پلتفرم مشترك (X90)، طرحهايي نيست كه بتوان به سادگي
از كنار آنها گذشت و تحولاتي را كه با اجراي اين طرحها، در صنعت خودروي
كشور به وجود آمده، ناديده گرفت و انكار كرد. ویسه معاون جهانگیری در دوران
ریاست محمد خاتمی بود، وی با تبیين برنامهای 10ساله بانام سیاستهای
توسعه صنعت خودرو قصد پیشرو کردن این صنعت را در کشور داشت. وی در
مصاحبهای با «دنیای اقتصاد» عنوان کرده بود که ما براي آنكه بتوانيم توان
طراحي و مديريت كيفيت خود را افزايش بدهيم و وارد بازارهاي جهاني شويم، طرح
پلتفرم مشترك را تدوين كرديم كه دليل آن هم اين بود كه در قالب اين طرح
در اندازه اقتصاد بزرگ، توليد كنيم؛ چرا كه خاصيت توليد مشترك، پايين آمدن
قيمت تمام شده محصول است. اما از غلامرضا شافعی نیز در کابینه روحانی نام
برده شده است. شافعی شاید تنها مدیر از دولت خاتمی بود که در دوران
ریاستجمهوری احمدینژاد نیز صاحب كرسي مديريتي شد. وی هماکنون رییس
سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران (ايميدرو) است. مهدي غضنفري وزیر صنعت،
معدن و تجارت سال گذشته غلامرضا شافعي وزير تعاون دولت هاشمي رفسنجاني و
وزير صنايع دولت خاتمي را به سمت معاون خود منصوب كرد و كليد ايدرو را به
وي تحويل داد.
شافعي پس از آنكه در سال 78 و با آمدن اسحاق جهانگيري به وزارت صنايع، از
دولت هفتم خداحافظي كرد، كمتر در محافل ديده شد و در واقع گوشه عزلت گرفته و
خود را به فعاليتهاي اقتصادي مشغول كرده بود.
تشکیل ستاد صنعت خودرو از جمله اقدامات خودرویی وی محسوب میشود.
او در دو مقطع، پا به وزارت صنايع گذاشت؛ يكي در اوايل دهه 60 و ديگري در
سال 76 كه از سوي رييسجمهور دوره هفتم، به عنوان وزير صنايع معرفي شد. در
واقع ورود شافعي از سال 63 به وزارت صنايع بعد از دوران مسووليت وي در
سازمان ملي صنايع ملي ايران بود. او بيش از دو سال در اين سازمان بر كرسي
رياست نشست. بر اين اساس هر چند از سوابق خودرویی یحیی آلاسحاق و محمد
نهاوندیان سندی موجود نیست، اما این دو نیز در گمانهزنیها برای احراز پس
وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارند.