ناکامی آمریکا و بازگشت شرکت های نفتی به ایران در سال 96

به گزارش ایران اکونومیست؛ صنعت نفت در سال 96 گام های بزرگی را رو به جلو برداشت که به تقویت این صنعت منجر شد؛ دولت دوازدهم در سالی که گذشت تلاش کرد با تقویت دیپلماسی انرژی، افزایش ظرفیت تولید، پیشبرد مذاکرات نفتی و امضای قراردادهای نهایی، بسترها را برای جهش جدید صنعت نفت فراهم کند.
با توجه به اقدام های انجام شده کارشناسان صنعت نفت تاکید می کنند در سال 97 با حجم گسترده تری از فعالیت ها و موفقیت ها مواجه خواهیم بود.
از مهم ترین رخدادهای صنعت نفت در سال 96، نهایی کردن مذاکرات و امضای قراردادهای جدید نفتی بود، با امضای این قراردادها، سد محکمی که در مقابل همکاری شرکت های بین المللی با صنعت نفت ایران و ورود فناوری ها و منابع جدید سرمایه گذاری بود، شکسته شد.
در سال هایی که دولت تدبیر و امید، لزوم مشارکت با شرکت های بین المللی برای شتاب بخشیدن در توسعه میدان های نفت و گاز و جذب فناوری های جدید را مطرح کرد، موجی از سنگ اندازی های داخلی و خارجی آغاز شد.
از یک سو جناح های سیاسی رقیب در داخل تلاش می کردند با کارشکنی در مسیر نهایی کردن این قراردادها، از موفقیت دولت در نهایی کردن این قراردادها جلوگیری کنند و از سوی دیگر دولت آمریکا در صدد بود با تهدید و اعمال فشار به کشورها و شرکت های مختلف، مانع همکاری آنها با ایران شود.
هر چند، موانع متعددی پیش روی امضای این قراردادها شکل گرفت اما دولت دوازدهم توانست با امضای این قراردادها، همه این کارشکنی ها را ناکام بگذارد.

** 12 تیرماه، روز شکست کارشکنی ها و امضای نخستین قرارداد بین‌المللی
12 تیرماه سال 96، روزی تاریخی و به یادماندنی در صنعت نفت کشور بود؛ در این روز، دیوار بلند کارشکنی های داخلی و خارجی فرو ریخت.
نخستین قرارداد جدید نفتی در پساتحریم دوازدهم تیرماه سال 96 بین شرکت ملی نفت و کنسرسیوم بین المللی به رهبری شرکت نفتی توتال فرانسه برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی امضا شد.
ارزش قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی چهار میلیارد و ٨٠٠ میلیون دلار است که با به ثمر رسیدن آن، روزانه 56 میلیون مترمکعب (معادل 2 میلیارد فوت مکعب) به ظرفیت برداشت ایران از میدان گازی پارس جنوبی مشترک با قطر افزوده می‌شود.
بر اساس این قرارداد، یک کنسرسیوم بین المللی به رهبری توتال فرانسه ایجاد شده است که شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین و پتروپارس ایران اعضای دیگر آن را تشکیل می دهند.
سهم توتال به عنوان رهبر این کنسرسیوم در این قرارداد 50.1 درصد است. شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین و پتروپارس ایران نیز به ترتیب 30 و 19.9 درصد سهم دارند.
پس از امضای این قرارداد، فرایند آماده سازی اجرای این قرارداد، آغاز شد. در ماه های اخیر، مناقصه های جزئی و فرعی این قرارداد برگزار شده و صلاحیت شرکت های متقاضی بررسی شده است.
مدیرعامل شرکت فرانسوی توتال می گوید: قرارداد این شرکت برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی در ایران طبق برنامه پیش می‌رود.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس نیز از پایان مرحله نخست مناقصه‌های طرح توسعه فاز ١١ پارس جنوبی و انتخاب پیمانکاران فرعی این فاز خبر داد و گفت: بزودی نتیجه این مناقصات از سوی توتال به کارفرما اعلام و جمع‌بندی نهایی برای آغاز فعالیت‌های اجرایی انجام می‌شود.

**امضای دومین قرارداد جدید نفتی با روس ها
پس از قرارداد پسابرجامی با توتال فرانسه، دومین قرارداد جدید نفتی ایران نیز با شرکت روسی در 23 اسفند 96 امضا شد.
بر این اساس، شرکت ملی نفت ایران در حضور وزیر نفت با کنسرسیومی متشکل از زاروبژنفت روسیه و دانا انرژی ایران برای توسعه میدان‌های مشترک نفتی آبان و پایدار غرب در روزهای پایانی سال 96 قراردادی را امضا کرد.
این قرارداد با هدف توسعه میدان‌های نفتی آبان و پایدار غرب و اجرای طرح بهبود بازیافت و افزایش تولید و بهره‌برداری برای یک دوره 10 ساله امضا شد.
هدف از این قرارداد، دستیابی به تولید روزانه حداکثر 48 هزار بشکه نفت و تولید تجمعی اضافی حدود 67 میلیون بشکه ظرف 10 سال آینده است.
هزینه ‌های سرمایه ‌ای طرح توسعه میدان‌ های آبان و پایدار غرب، 674 میلیون دلار (شامل هزینه‌های مستقیم سرمایه‌ای و هزینه تعمیر و جایگزینی‌ پمپ‌های درون‌ چاهی) برآورد می شود و هزینه‌های غیرمستقیم آن نیز 68میلیون دلار پیش‌بینی شده است.
میدان مشترک آبان در 38 کیلومتری جنوب غرب شهرستان دهلران و میدان پایدار غرب در 150 کیلومتری شمال غرب اهواز و 35 کیلومتری مرکز فرآورشی چشمه‌خوش در استان ایلام و مرز مشترک جمهوری اسلامی ایران و عراق قرار گرفته‌ است.
تولید کنونی نفت این 2 میدان در مجموع به 36 هزار بشکه در روز می رسد.
وزیر نفت گفت: با اجرای قرارداد توسعه میدان ‌های آبان و پایدار غرب با «زاروبژنفت» روسیه 167 میلیون بشکه به تولید کشور افزوده می شود که با احتساب بهای کنونی نفت، معادل چهار میلیارد دلار ارزش دارد.

**قراردادهای جدید نفتی در نوبت امضا
توسعه میدان های نفتی ایران به موارد فوق خلاصه نمی شود و قرار است که بزودی با نهایی شدن مذاکرات، قراردادهای جدیدی به امضا برسد.
غلامرضا منوچهری، معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت در این باره می گوید: همزمان در حال مذاکره درباره توسعه 22 میدان نفتی با شرکت های مختلف هستیم و سال 1397 زمان رونق صنعت نفت ایران خواهد بود.
به گفته وی، مذاکرات قراردادی میدان‌های یاران، سپهر، جفیر، منصوری، آذر، آب تیمور، چنگوله، دهلران، مارون (بنگستان) و کوپال پیشرفت خوبی دارند و در این میان مذاکرات قراردادی میدان‌های یاران، منصوری سپهر و جفیر تقریبا نهایی شده است.
برای توسعه بخش های بالادستی (اکتشاف و تولید) و پایین دستی صنعت نفت (پتروشیمی، پالایش و پخش و شبکه گاز) به 200 میلیارد دلار سرمای گذاری نیاز است که در شرایط فعلی، امکان تحقق این مبلغ عظیم در داخل کشور وجود ندارد.
بنابراین دولت تمایل دارد این مبلغ را از طریق منابع خارجی تامین کند، تا علاوه بر سرمایه گذاری، امکان جذب فناوری های جدید در صنعت نفت نیز فراهم شود.

**توسعه فازهای جدید پارس جنوبی
در نخستین ماه سال 96 (27 فروردین) با حضور رئیس جمهوری، فازهای 17، 18، 19، 20 و 21 و لایه نفتی پارس جنوبی به بهره‌برداری رسیدند تا افزون بر افزایش 150 میلیون متر مکعبی تولید گاز شیرین در این میدان گازی و همترازی ایران و قطر در برداشت از عظیم‌ترین میدان مشترک گازی جهان، قفل تولید نفت در لایه نفتی پارس جنوبی نیز گشوده و برداشت نفت از این میدان برای نخستین بار آغاز شود.
اکنون عملیات تکمیل فازهای 11، 13، 14، 22، 23 و 24 پارس جنوبی نیز در دست تکمیل است که بر اساس اعلام وزیر نفت، به جز فاز 11 که قرارداد توسعه آن امسال منعقد شد بقیه فازهای یادشده در سال 97 تکمیل می‌شوند و به بهره‌برداری می‌رسند.
روشن کردن مشعل سکو در فاز 14 پارس جنوبی، آمادگی پالایشگاه فازهای 22 تا 24 پارس جنوبی برای دریافت گاز ترش و آغاز عملیات نصب سه‌پایه های مشعل سکوهای 23 و 24A نیز از مهم ترین رخدادهای این میدان عظیم گازی در ماه های پایانی سال 96 بود.
میدان گازی پارس جنوبی، بزرگ ترین منبع گازی جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران قرار دارد؛ مساحت این میدان 9700 کیلومتر مربع است که سهم متعلق به ایران 3700 کیلومتر مربع وسعت دارد.
ذخیره گاز این بخش از میدان 14 تریلیون مترمکعب گاز به همراه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی است که هشت درصد کل گاز دنیا و نزدیک به نیمی از ذخایر گاز کشور را شامل می شود.
طرح توسعه میدان مشترک گازی پارس جنوبی در قالب 24 فاز اجرایی شده که هم اکنون با بهره برداری از 18فاز آن روزانه 570 میلیون متر مکعب گاز تولید می شود.