نمایشگاه های بین المللی کتاب، محملی برای تبادل فرهنگ

به گزارش ایران اکونومیست؛ بسیاری بر این باورند که کتاب از مهمترین عوامل و بایسته های رشد و پویایی فرهنگ ها، تمدن ها و جوامع بشری است و از این رو در جهان تکنولوژیک، پیچیده و به هم پیوسته امروز کتاب همچنان بهترین، مانوس ترین و رایج ترین وسیله اهل ادب و فرهنگ در معرفی تمدن اندیشه ها، باورها و فکرها بوده و تعامل فرهنگی، ارتباطات بین تمدن ها و شناخت متقابل فرهنگ ها و اندیشه ها را در بستری انسانی و گفت وگویی فراهم می کند.
کتاب رسانه و ابزار تبادل فکر و پیام است و نمایشگاه کتاب اجتماع فرهنگی دوستداران و دست اندرکاران کتاب و محملی برای تبادل فرهنگی است.
بر این اساس یکی از مراتب اهمیت نمایشگاه های خارجی و حضور در آنها، معرفی توانمندی های کشور در حوزه نشر، فرهنگ و معرفی فرهنگ و تمدن ایران به جهان و کمک به نشر فرهنگ مکتوب ایران در خارج از مرزهاست.
یکی از این نمایشگاه های مهم که بزرگترین رویداد ادبی فرانسه به شمار می رود، نمایشگاه بین المللی کتاب پاریس است که سی و هشتمین دوره آن امسال از 16 تا 19 مارس (25 تا 28 اسفند ماه) با حضور 50 کشور برگزار می شود و ایران نیز در آن شرکت دارد.

** حضور ایران با حدود 700 عنوان کتاب در حوزه های مختلف
روسیه در این نمایشگاه میهمان ویژه است و ایران نیز طبق روال گذشته با حدود 700 عنوان کتاب در حوزه‌های ادبیات داستانی، دین و دفاع مقدس، ایران‌شناسی، کودک و نوجوان شرکت می کند.
قرار است «خانه تهران» در مجاورت غرفه ایران با ارائه کتاب‌هایی مرتبط با معرفی شهر تهران به‌ عنوان یکی از گزینه‌های شهر میهمان افتخاری نمایشگاه کتاب پاریس در سال آتی به فعالیت بپردازد.
نماینده طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی در بازار جهانی نشر نیز در محل غرفه ایران به رایزنی و مذاکره با ناشران حاضر در نمایشگاه می‌پردازد.
در غرفه ایران نمایندگان ناشرانی چون شمع و مه، سوره مهر و فرهنگ معاصر همراه با کتاب‌های ناشرانی نظیر کتابخانه مجلس شورای اسلامی، سمت، بوستان کتاب، فاطمی، ققنوس، شهرستان ادب، خانه هنرمندان حضور دارند.

** عمر حضور ایران در نمایشگاه های بین المللی کوتاه است
یک فعال عرصه نشر درباره لزوم حضور نشر ایران در رویدادهای بین المللی از جمله نمایشگاه های بین المللی کتاب  می گوید: نمایشگاه های بین المللی از جمله رویدادهای فرهنگی مهم هستند که با هدف بسترسازی برای تعامل بیشتر عوامل نشر از کشورهای مختلف برگزار می شود.
مجید جعفری اقدم یکی از اهداف برپایی نمایشگاه های بین المللی کتاب را ایجاد و بسط همکاری های مشترک در حوزه نشر بویژه در زمینه مبادلات رایت کپی، ترجمه کتاب و همکاری در خلق و تولید آثار عنوان کرده و می افزاید: یکی از الزامات و مقدمات رسیدن به تعاملات و همکاری های اقتصادی بین المللی در بازارهای نشر بین الملل، حضور قاعده مند و منطبق با استانداردهای شرکت در نمایشگاه های بین المللی کتاب است.
رییس آژانس ادبی و ترجمه پل توضیح می دهد: عوامل نشر که می خواهند به تعاملات در اقتصاد نشر جهان ورود پیدا کنند باید هم خود قابلیت و توانمندی های لازم برای حضور در عرصه های بین المللی نشر را کسب کنند و هم آثاری را که می خواهند در این بازار عرضه کنند متناسب با ذائقه و سلیقه مخاطبین در بازارهای هدف باشد.
وی ادامه می دهد: صنعت نشر ایران با توجه به توانمندی ها و قابلیت ها در محتوا و همچنین تصویرگری می تواند از فرصت نمایشگاه های بین المللی کتاب بعنوان ویترین و بستری جهت ورود به بازارهای نشر در جهان بهره مند شود.
این فعال عرصه نشر اضافه می کند: برخی عوامل نشر که برای ادامه حیات در داخل نیازمند حمایت های دولتی هستند، برای حضور در نمایشگاه های بین المللی کتاب نیز به این حمایت نیازمند دارند از این رو دولت ها تلاش می کنند با فراهم آوردن فضا و تسهیلات حضور عوامل نشر خود در رویدادهای بین المللی، نشر را حمایت کنند.
جعفری اقدم با بیان اینکه حضور نشر ما در رویدادهای بین المللی بیشتر به حضور در نمایشگاه های بین المللی کتاب محدود می شود و در عرصه ها و رویدادهای دیگر مثل جوایز ادبی اغلب غایب هستیم، می گوید: عمر حضور جدی ما در نمایشگاه ها نیز چندان طولانی نیست و شاید به اواخر دهه 70 برگردد البته قبل از آن برخی موسسات فرهنگی و نشر دولتی اغلب در قالب غرفه های رایزنی های فرهنگی ایران در کشورهای خارجی و یا موسسات اقماری وابسته به دولت مثل انتشارات الهدی، مجمع جهانی اهل بیت و عمدتا با هدف تبلیغی در نمایشگاه ها شرکت می کردند.

** حضور قوی و پربرنامه ایران در نمایشگاه کتاب پاریس
مدیر انتشارات شمع و مه که امسال در نمایشگاه کتاب پاریس شرکت می کند، این نمایشگاه را یکی از مهمترین نمایشگاه های سالیانه ای دانست که ایران در آن حضور داشته و بخاطر حضور ناشران و نویسندگان قدر فرانسوی زبان از اروپا و آفریقای شمالی همیشه دارای اهمیت ویژه بوده است.
افشین شحنه تبار  می گوید: حضور ایران در این نمایشگاه همیشه قوی و پربرنامه و البته کم حاشیه بوده هرچند هنوز راه زیادی تا رسیدن به حد مطلوب وجود دارد.
وی با بیان اینکه انتشارات شمع و مه امسال پنجمین حضور متوالی در این نمایشگاه را تجربه می کند، می افزاید: حاصل حضور در این سالها تولید بیش از 19 عنوان کتاب ترجمه و تالیف در زبان فرانسه از ادبیات و علوم ایران هست.
این فعال عرصه نشر درباره میران پیشرفت حضور ایران در بازارهای بین المللی نشر ادامه می دهد: ناشران ایرانی حضورشان در نمایشگاه پاریس تقریبا مشابه حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت هست در صورتی که با توجه به حضور قشر قوی و فرهنگی بزرگ ایرانیان ساکن فرانسه و ظرفیت خوب ادبیات داخلی می توان معرفی بهتری از ادبیات ایران داشت هرچند این کار نیاز به همبستگی بیشتر این دو گروه دارد.
وی اضافه می کند: سه کتاب «شما که غریبه نیستید» از هوشنگ مرادی کرمانی، «دیگر اسمت را عوض نکن» از مجید قیصری و «گراف گربه» از هادی تقی زاده و دو کتاب تالیفی از پاتریک رینگنبرگ (ایران شناس سوئیسی از دانشگاه ژنو و لوزان) به نامهای «سفرنامه مشهد» و «معماری ایرانی» را دراین نمایشگاه عرضه خواهیم کرد.
مدیر انتشارات شمع و مه می گوید: ترجمه گزیده اشعار شبنم سمیعیان و معرفی یک اثر شعر و موسیقی از مهران مختارپور و نسخه فرانسه کتاب افسانه پادشاه و ریاضی دان از نغمه ثمینی و مهدی بهزاد از دیگر آثاری است که در نمایشگاه پاریس عرضه خواهد شد.
شحنه تبار می گوید: نویسندگانی چون نغمه ثمینی، هادی تقی زاده، شیوا مقانلو، شبنم سمیعیان، زهرا رضا زاده، مهران مختارپور انتشارات شمع و مه را همراهی خواهند کرد.
به گفته وی، نمایشگاه کتاب پاریس با تمرکز بر روی ادبیات داستانی بزرگسال بیشتر به جذب این قشر از مخاطبین پرداخته که حضور روسیه در این سال می تواند بخاطر قرابت نزدیک فرهنگی و تاریخی با فرانسه نمایشگاهی پرشکوه را رقم بزند.