خانواده‌های ایرانی اهل سفر که از مسافرت نوروزی به شهرهای همیشه گردشگرپذیر خسته شده اند و به دنبال مناطق بکر و دیدنی هستند، انتخاب های زیادی پیش رو دارند که یکی از آنها می تواند «تفرش» باشد؛ شهر علم و طبیعت.
کد خبر: ۲۰۸۵۲۸
به گزارش ایران اکونومیست؛ بیش از نیمی از وسعت ایران، کویری و نیمه کویری و حدود یک سوم کشورمان هم کوهستانی است و بخش کوچکی از ایران، شامل جلگهٔ جنوب دریای خزر و جلگهٔ خوزستان نیز از جلگه‌های حاصلخیز تشکیل شده است و برای این کشور چیزی حدود 11 هزار سال سابقه تمدنی ذکر شده است. هرچند کشوری با این تاریخ کهن و جغرافیای پهناور جاهای زیادی برای دیدن دارد اما سنت سفر انبوه گردشگران و خانواده ها به چند شهر محدود و معروف تر مثل اصفهان، مشهد، شیراز، تبریز و یزد باعث شده تا در این ایام شیرین شاهد حوادث تلخ تصادفات جاده ای، بی نظمی و نابسامانی های عمومی و مشکلات بهداشتی و گرانی قیمتها در این شهرها باشیم. سالها کارشناسان گردشگری نسبت به لزوم تعریف مقاصد جدید گردشگری و آشنا کردن عموم مردم با این نقاط دلسوزانه توصیه می کردند ولی اراده ای از طرف مسئولان برای این مساله نبود، اما خوشبختانه اکنون مسئولان کشوری و به طور اخص سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی اصلی سفرهای مردم با آگاهی از محاسن بزرگ این کار و معایب اجرا نشدنش برای محقق شدن این مهم کمر همت بسته است. با وجود پیگیری های مکرر از معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پس از گذشت چندماه از ضرورت انجام این طرح، و در روزشمار پایانی سال از فهرست یا تدوین اسامی یا حتی مشخصات این اماکن و مناطق، تا این لحظه خبری نیست ولی ما برآن شده ایم تا به سهم خود، دین خود را در این باره ادا کنیم و با معرفی مختصر و نافع در هر نوبت گزارش قدمی در این امر عام المنفعه برداریم.
** تفرش این شهر یکی از شهرهای استان مرکزی در ایران است که حدوداً در ۲۲۰ کیلومتری تهران و ۸۵ کیلومتری شمال شرقی اراک و در مسیر جادهٔ اراک - آشتیان قرار دارد. از دوران پیش از اسلام نیز یادگارهایی در منطقهٔ تفرش به جا مانده است از جمله قلعه‌های گبری، سنگ‌نگاره‌هایی در مناطقی از نقاط بیابانی تفرش و گورهای نشسته بر فراز روستای کبوران (گبران) یا آتشکده‌ای که بر فراز روستای کبوران جای گرفته و به چهار طاقی معروف است. - چشمه آب گوگردی یا چشمه آب معدنی گراو (گرّو) در فاصله 5 کیلومتری شهرستان تفرش و میان دو روستای کبوران و طراران واقع شده است. چشمه گراو متشکل از چند قسمت در سطح زمین است که از آن نقاط آب به حالت جوشش از زمین خارج می‌شود (در یک قسمت آب به همراه گاز کربنیک فراوان از زمین خارج می‌شود). آب این چشمه از نوع بی‌کربناته مخلوط است و به نسبت تقریباً مساوی یون‌های سدیم و کلسیم دارد. گفته می‌شود که آب این چشمه دارای خواص درمانی متعدد است، استحمام در آب این چشمه تسکین‌دهنده درد بوده و سبب باز و بسته شدن عروق می‌شود. از دیگر اثرات آب این چشمه بر بدن، افزایش جریان خون پوستی و قرمز شدن پوست، کاهش موقتی فشار خون و آهسته شدن نبض است. آشامیدن مقدار کمی از این آب قبل از غذا، به هضم آن کمک کرده و ترشحات گوارشی را افزایش می‌دهد. - «آبشار قطره باران» یا کوه باران یکی از مناطق دیدنی شهرستان تفرش است که در دهستان بازرجان در نزدیکی روستای کوریان (کریان) و در 30 کیلومتری شمال غرب شهر تفرش واقع شده است. محدوده این آبشار در یک دره عریض قرار دارد و گیاه زیبای پرسیاوشان نیز مانند پوششی سبز دیواره‌های این آبشار را پوشانده است. وجود یک قنات و ریزش مداوم قطرات آب از یک صخره منظره ای بسیار دیدنی و مکانی بسیار باصفا در دل بیابان به وجود آورده که در تمام طول سال پذیرای جمع کثیری از گردشگران از تفرش و شهرهای اطراف است و چندی‌ست این مکان با ایجاد پلکان و سرویسهای بهداشتی سر و شکل تازه ای به خود گرفته است. - آرامگاه پروفسور محمود حسابی - سنگ نگاره‌های یازیلی چای - مقبره میرعلام تفرشی و اسماعیل خان لشکرنویس تفرشی در قبرستان قدیمی به نام سماق بنه در محله استادیوم مربوط به قرن یازدهم هجری و اواخر دوران صفویه - بقاع ابوالعلی مهدی بن محمد از نوادگان جعفر صادق (دورهٔ ایلخانی) و امامزاده محمد از نوادگان جعفر صادق (دورهٔ خوارزمشاهیان)، شاهزاده محمد و بقعهٔ امامزاده قاسم (دورهٔ صفویه) آقا مؤمن تفرشی (داعی انجدانی). - مسجد جامع شش ناو (دورهٔ سلجوقی) که یکی از قدیمترین مساجد تفرش است و مقصوره، شبستان، ایوان و صحن دارد و به سبب داشتن کاریزی قدیمی در صحن مسجد که آب آن از طریق شش ناودان توزیع می‌شده، شش‌ناو خوانده شده است. مقصوره شش‌ناو، گنبدی به شکل کلاهخود متعلق به دوره سلجوقی دارد. به روایتی این مقصوره بر روی قبر محمد محدّث، از صحابه حسن عسکری ساخته شده است. - قلعه توس - تکیه زاغرم شهر تفرش (دورهٔ قاجار) - ویرانه‌های برج آقابیک در بازرجان - قلعه مراد سلطان متعلق به دوره زندیه در بازرجان - بقایای قبرهای قدیمی با سنگ قبرهای سفالی در آبادی کبوران - آب انبار بلور (دورهٔ قاجار) در محله فم شهر تفرش و در نزدیکی تکیه زاغرم، مسجد شش ناو، گرمابه فم و امامزاده محمد قرار دارد، قدمت این بنا به دوره قاجار برمی گردد. اسکلت و فضای اصلی مخزن این آب انبار را دوازده ستون، هجده جرز، بیست گنبد و دو غلام گردش مخصوص هوا تشکیل می دهند. تمام ستون ها با تیرهای چوبی به یکدیگر کلاف کشی شده اند. - کاروانسرای خانک در روستای خانک یکی از مناطق نمونه گردشگری طبیعی در مسیر تفرش- ساوه قرار گرفته است. خانک در ابتدا مانند کیک تولدی به رنگ قهوه ای سوخته به چشم می خورد که علت آن وجود اکسید آهن در خاک این روستا است در ابتدای خانک و در پس کوچه باغها قناتی هست که شهره عام و خاص است، علاوه بر قنات آبشار خانک هم بهانه دیگری برای دیدن این روستا شده است در گذشته های نه چندان دور وجود این آبشار بهانه ای برای ایجاد یک آسیاب سنتی در کنار این آبشار بوده است. - خانه های تاریخی نظامی گنجوی، میر فخرایی (دورهٔ قاجار)، ضیایی (دورهٔ قاجار)، عباسقلی خان میرپنج، نمازخانه کهنه لو، غسالخانه نقوسان و محل تولد محمود حسابی - قلعه باغکه (دوره قاجار) - امامزاده احمد (تفرش)، امامزاده محمد، فرزند جعفر صادق متعلق به دوره خوارزمشاهیان، امامزاده بی بی، بی بی ستین در طرخوران - «غار امجک» در ارتفاعات کوه امجک و در فاصله 63 کیلومتری شمال غربی تفرش است که در زیر این کوه چشمه‌ای قرار دارد که از سقف کوه می‌چکد. - چهار طاقی بهاران یا «چهار طاقی کبوران» مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان تفرش، بخش مرکزی، دهستان بازرجان، روستای بهاران واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۱۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. - روستای «سرآبادان» واقع در بخش مرکزی شهرستان تفرش به ماسوله استان مرکزی شهرت دارد اما به دلیل نبود زیرساخت های لازم و تخصیص نیافتن اعتبار از قافله روستای نمونه و توسعه صنعت گردشگری جا مانده است. از دیگر جاذبه‌های گردشگری می‌توان از دره دیزه، دره بدر، دره فرک، دره ستان، حاشیه رودخانه تفرش یا آب کمر، حاشیه رودخانه قره چای، غار علی خورنده، غار گاو خور، غار نویوهی، غار پلنگ، غار دام دام تلخاب، طبیعت روستای قلعه محی الدین، بیعت روستای خانک و طبیعت روستای جلایر را نام برد. از نظر صنایع دستی و سوغات هم صنایع دستی تفرش شامل دست بافت‌های سنتی (قالیبافی، گلیم بافی)، رودوزی‌های سنتی (تفرشی دوزی یا درویشی دوزی)، آثار چوبی (منبت کاری، معرق)، آثار فلزی (مسگری، سفیدگری) و آینه کاری است.
