توانمندی روستاییان و عشایر در آینه ارز آوری

به گزارش ایران اکونومیست، اقتصاد سالم پایه و اساس جامعه و اجتماع سالم است و افزایش و رشد ثروت ملی و تکثیر تولید از اصول سلامت اقتصادی است، برای دستیابی به کشوری توسعه یافته و خودکفا که مورد تاکید همگان است و در تجربه اکثر کشورهای توسعه یافته نیز ملاحظه می شود، چاره ای جز توجه به توسعه پایدار روستایی و سرمایه گذاری منطقی و متناسب با نیازهای هر منطقه نیست که بستر این کار در این مقطع زمانی از طریق سیاست های اقتصاد مقاومتی فراهم است.
در افق چشم انداز 1404 جامعه روستایی به عنوان کانون تولید و ارزش آفرینی، توانمند در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، موثر در دستیابی کشور به جایگاه نخست اقتصادی، علمی و فناوری در منطقه با اقتصادی متنوع، مولد و دانش بنیان، حافظ آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی با هویت اسلامی ایرانی، سکونتگاهی مطلوب برای زندگی و پرورش انسان های سالم، دانا، خلاق و بستر رشد اقتصادی پایدار، اشتغالزار و کارآفرین مطرح شده است.
جمعیت روستایی کشور با 20 میلیون و 730 هزار نفر 26 درصد سهم جمعیت کشوری را دارد که از این تعداد حدود 6 میلیون و 900 هزار نفر فعال و نقش گذار در نرخ مشارکت اقتصادی هستند.
سومین نمایشگاه توانمندی های روستاییان و عشایر کشور با حضور 430 شهرستان از 31 استان به عنوان ویترینی از پتانسیل های شکوفا شده این ظرفیت عظیم اقتصادی کشور پررنگ تر از دو سال گذشته در محل نمایشگاه های بین المللی تهران تا روز جمعه (فردا)دایر است.
در این نمایشگاه که پذیرای علاقه مندان و فرهنگ دوستان است، ایده های نو به شکل تولیدات و محصولات روستایی و عشایری در قالب روستای نمادین، چادرهای عشایری در ایل نمادین، محوطه مراسم آئینی و بازی های بومی و محلی، سفره خانه و چایخانه روستایی و سالن ویژه گردشگری روستایی و عشایری، آلبوم و کارنامه درخشانی از توسعه روستایی کشور، در معرض تماشاچیان قرار داده است.
نمایشگاه توانمندی های روستاییان و عشایر در سومین سال برگزاری خود با رشد و تکامل هرساله نسبت به سال قبل در نقطه ای قرار گرفته که نیازمند همراهی و البته نوآوری و بالندگی است تا با افتخار و قوت بیشتر در سال های بعدی نیز تجلی یابد.
در ادامه توجه به فعالیت های روستاییان و اقدامات کارگزاران و مسئولان و نهادهای مختلف مرتبط با این حوزه مهم اقتصادی با حضور در محل نمایشگاه بین المللی توانمندی های روستاییان و عشایر کشور طی میزگردی با حضور سید ابوالفضل رضوی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری ، محمدحسین مقیمی استاندار تهران و سید شهاب الدین چاووشی استاندار سمنان به بررسی بازخوردها و اثرات رونق اقتصاد روستایی در توسعه کشور پرداخت.
 
**استقلال اقتصادی ضامن بقای استقلال سیاسی
 
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم رییس جمهور در ابتدای این میزگرد با اشاره به استقبال شایسته روستاییان و عشایر از حضور در سومین نمایشگاه بین المللی توانمندی های روستاییان و عشایر کشور گفت: این نمایشگاه، روستاییان و روستاها را به عنوان کانون تولید و تولیدکنندگان بزرگ به مردم معرفی می کند.
رضوی افزود: عرضه توانمندی های عملی روستاییان نشان دهنده پتانسیل ها و استعدادهای کشور است و مسئولان باید برای به فعل رساندن و استفاده از همه نیروهای مردمی برای استقلال همه جانبه کشور تلاش کنند.
وی ادامه داد: استقلال اقتصادی به معنای بستن دروازه های کشور به روی واردات و صادرات نیست بلکه به این معناست که به نسبت جمعیت کشور در اقتصاد جهانی نقش داشته باشیم، یک سوم جمعیت دنیا را جمعیت ما تشکیل می دهد در حالی که سهم ما در اقتصاد دنیا کمتر از نیم درصد است.
رضوی به اهمیت استفاده از پتانسیل های مردمی، سرمایه های انسانی، پتانسیل های فیزیکی در جهت استقلال اقتصادی و ارتقای سهم کشور در اقتصاد جهانی اشاره و تاکید کرد: استقلال اقتصادی به معنای تراز بازرگانی مثبت و ازدیاد حجم صادرات از واردات است و اقتصاد مقاومتی نیز به این معناست که اگر نیاز به کالاهای خارجی داریم دیگران هم به همان اندازه به کالاهای ما نیاز داشته باشند.
 
**توانمندسازی روستاییان باعث بازگشت مهاجران به روستاها
 
استاندار تهران نیز در این میزگرد اظهار کرد: اوایل انقلاب فقط به خدمات رسانی به روستاها توجه می شد اما امروز باید به کار و فعالیت و اشتغال روستاییان توجه شود، که این اقدام در قالب طرح ها و فعالیت های مختلف در حال انجام است.
مقیمی افزود: روستاییان اگر با این توجهات در ابعاد و زمینه های گوناگون مواجه شوند، برای ماندگاری در روستا رغبت و انگیزه یافته و در عین حال شاهد تمایل بسیاری از مهاجران روستایی به شهرها و بازگشت به روستا ها خواهیم بود.
وی با اشاره به حضور پررنگ تر بسیاری از شهرستان ها در سومین نمایشگاه توانمندی های روستاییان و عشایر گفت: برگزاری نمایشگاه خاص روستاییان و عشایر اهمیت نشان دهنده بها دادن به آنها است.
 
**ضرورت مدرن سازی در نگاه به روستاها
 
استاندار تهران ادامه داد: نگاه و توجه به روستاها باید در چارچوب های مدرن صورت گیرد و تمرکز به این سمت باشد که اقتصاد روستا بتواند خانواده را اداره کرده و بچرخاند.
مقیمی افزود: با نگاه سنتی، خانواده روستایی تامین نمی شود به موازات توجه به کشاورزی باید به صنایع بویژه صنایع تبدیلی روستایی و صنعتی و کشاورزی توجه شود و در مراکز دهستان ها به صورت خاص تر می توان به این صنایع توجه کرد.
وی تاکید کرد: به جای انتقال صنایع و مردم از روستاها به شهر باید به تحقق این امر توجه کرد تا جوانان روستایی در کنار کار در مزرعه، به کار در کارگاه ها هم بپردازند تا ارزش افزوده ایجاد شده بتواند زندگی مردم و اقتصاد خانوار را تامین کند.
مقیمی گفت: در حال حاضر حوزه روستایی ریاست جمهوری توجه بسیار جدی به مسائل روستایی دارد و سال گذشته نیز یک و نیم میلیاد دلار برای توسعه اقتصادی روستاها در قانون بودجه امسال پیش بینی شد که این موفقیت زیادی است و باعث افزایش اعتماد به نفس روستاییان می شود.
 
**لایحه دوفوریتی اشتغال روستاییان نشانه توجه دولت به پایین ترین اقشار جامعه
 
رضوی در ادامه این میزگرد گفت: در این دولت توجه اصلی بر این شد که چرا روستاهای کشور با تمام خدمات خالی از سکنه می شود که دلیل اصلی نبود شغل، درآمد کافی، تبعیض های خدماتی و اجتماعی بین روستایی و شهری و مسائل روحی و روانی ناشی از این امر بود.
وی ادامه داد: دولت به دنبال جبران بخشی از این تبعیض ها رفت چون بیش از 60 درصد از دلایل مهاجرت روستایی و عشایر به مساله اشتغال و اقتصاد بر می گردد و دولت به عنوان گام نخست اساسی برای اولین بار در طول تاریخ حکمرانی در ایران لایحه دو فوریتی برای اشتغال پایدار روستاییان و عشایر به مجلس ارایه کرد.
وی در ادامه گفت: دولت وام هایی با سودهای سه درصد برای اشتغال پایدار در روستاها در نظر گرفته است که سقف این وام ها 100 میلیارد ریال است.
رضوی با بیان اینکه رقابت بین استانی اصل ارائه تسهیلات قرار گرفته گفت: سه فاکتور اصلی شامل درآمد خانوار روستایی ، جمعیت روستایی استان و نرخ بیکاری روستایی در توزیع این اعتبارات مورد نظر قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در بخش اشتغال حتما پروژه هایی که بازار مصرف آن تعیین شده باشد در اولویت قرار دارند و اگر بازار مصرف صادراتی باشد، اولویت اول است چرا که هدف ما افراد توانمند اقتصادی و بدون بدهی بانکی هستند.
معاون توسعه و روستایی مناطق محروم ریاست جمهوری گفت: روستاییان برای دریافت این تسهیلات باید ابتدا مجوز فعالیت خود را از یکی از این چهار دستگاه شامل جهاد کشاورزی، وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یا سازمان پایانه های وزارت راه شهرسازی دریافت و سپس در سامانه کارا وارد کنند.
هیات وزیران هم در جلسه هفدهم آبان ماه سال جاری، به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور و به استناد ماده 7 قانون حمایت از توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی مصوب سال جاری، آیین نامه اجرایی این قانون را ابلاغ کرد.
 
**هدفگذاری 384 هزار شغل طی برنامه ششم توسعه
 
معاونت توسعه روستایی ریاست جمهور ادامه داد: ایجاد سالانه 384هزار شغل در برنامه ششم توسعه در روستا هدفگذاری شده که اگر متوسط نیاز هر شغل را 700 میلیون ریال هم در نظر گرفته شود، بالای 220 هزار میلیارد ریال برای همین مساله اشتغال نیاز است.
رضوی افزود: مساله دیگر عدالت خدمتی است، کیفیت آموزشی در روستاها و شهرها بسیار متفاوت است که این تفاوت و فاصله باید کاهش یابد.
معاون توسعه روستایی ریاست جمهوری مشکل دیگر مربوط به روستاها و نیازمند توجه را مساله سند دار نبودن املاک روستاییان و عشایر عنوان کرد و گفت: این نیز تبعیض آشکاری است که وجود دارد.
به گفته وی امروز نزدیک به 70 درصد روستاییان ما فاقد سند ملکی و نزدیک به 30 درصد فاقد سند مسکونی هستند، در حالی که سند ارزش افزوده ای برای هر ملکی می آورد و بسیاری از روستاییان از این ارزش افزوده محرومند.
 
**تزریق امید به جامعه با حمایت های تسهیلاتی دولت
 
استاندار سمنان هم به عنوان سومین میهمان میزگرد در سومین نمایشگاه توانمندی های روستاییان و عشایر گفت: تسهیلات کم بهره معاونت توسعه روستایی برای روستاییان امیدبخش بوده و شاهد تحولات خوبی در روستاها بوده ایم که این تزریق امید به بازشناسی توانمندی ها و احیای ارزش های ماندگار منجر می شود.
چاووشی افزود: حمایت از روستاییان و زمینه سازی فعالیت های اقتصادی و ایفای نقش روستاییان پیش گامی برای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی است که حمایت های معاونت توسعه روستایی در این مسیر قابل توجه و سیاست دقیق و حساب شده ای است.
 
**حفظ فرهنگ روستایی با توسعه بوم گردی و گردشگری روستایی
 
استاندار تهران نیز در ادامه طرح دیدگاه های استاندار سمنان به نتیجه رسیدن فعالیت های اقتصادی در زمینه مختلف توسط روستاییان را با هزینه کمتری نسبت به شهری ها عنوان کرد و افزود: یکی از عمده ترین زمینه های فعالیت در روستاهای کشور در حال حاضر توسعه گردشگری و بوم گردی است که باعث حفظ و احیای فرهنگ روستایی می شود.
مقیمی بارور شدن اقتصاد و حفظ روابط خانوادگی روستایی و بازگشت علایق به روستاها را از دیگر پیامدهای این امر برشمرد و گفت: زمینه های پیاده سازی سیاست های اقتصاد مقاومتی نیز در روستاها فراهم است که توجه به شرکت های دانش بنیان و ارائه تسهیلات به تحصیلکردگان روستایی در این مسیر نباید فراموش شود.
 
**برگزاری نمایشگاه توانمندی ها در ابعاد بین المللی از سال آینده
 
معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری هم در ادامه میزگرد  گفت: کاهش نیاز کشور به محصولات، با تولیدات روستایی، خود ارزآوری است و باید به فکر صادرات کالاهای روستایی به خارج از کشور بود که برگزاری نمایشگاه در سطح بین المللی در سال آینده مقدمه ای برای دستیابی به این هدف است.
وی افزود: روستاها را برخی فقط به اسم کشاورزی و دامداری می شناسند در حالی که جهت دهی به این سمت است که روستاها تولیدات متنوع صنایع دستی، صنعتی، معدنی، فرهنگی و کشاورزی و دامی روستایی داشته باشند که امروزه شاهد این تولیدات هستیم.
وی تاکید کرد: تمام روستاهایی که صادرات کالا و تولید دارند در قالب غرفه های صادرکننده از مشوق های معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهور برخوردار خواهند شد.
 
**ایجاد نمایشگاه دائمی و استمرار؛ توصیه استاندار سمنان به معاونت توسعه روستایی
 
استاندار سمنان نیز در بخش دیگری از طرح دیدگاه های خود در این میزگرد سومین نمایشگاه توانمندی های روستاییان و عشایر کشور را تابلو وسیعی از اقدامات و فعالیت های ارزشمند روستاییان و عشایر برشمرد و گفت: غرفه های متعددی از شهرستان های مختلف و محصولات و هنرها و صنایع دستی روستاییان در این نمایشگاه حضور دارد که در معرفی روستاهای منطقه و توسعه گردشگری آن ها موثر بوده است.
چاووشی به معاونت توسعه روستایی برای ایجاد نمایشگاه دائمی و استمرار این فرصت هاه بویژه در تهران توصیه کرد و گفت: پارک های مختلف اگر بتواند میزبان اینگونه نمایشگاه ها در ایام تعطیلات باشند، هم جاذبه های گردشگری استان دیده می شود و در معرفی چهره فرهنگی روستاها نیز موثر است.
وی با بیان اینکه در این نمایشگاه صفر تا صد زندگی روستایی و عشایری ترسیم شده که بدون اتکا به شهر قابل مدیریت است، ادامه داد: همچنین بسیاری از محصولات تولیدی ارزش هنری زیادی دارند که بخشی از این آثار خود مشوق روستاییان برای تولیدات بیشتر و ورود به این عرصه است.
استاندار سمنان گفت: حوزه گردشگری این استان نیز به توصیه رییس جمهور توسعه بیشتری داده شده و مسئولان میراث فرهنگی،فرمانداران و بخشداران در مسیر تردد مسافران و زائران امام رضا (ع) ملزم شده اند، با برگزاری نمایشگاه هایی برای ارائه محصولات و صنایع دستی استان از گردشگران پذیرایی مناسب داشته باشند و ستاد تسهیلات نوروزی فعال شده تا نوروزی شایسته همراه با معرفی جاذبه های ناشناخته سمنان برای این استان رقم بخورد.
امروز و فردا آخرین فرصت برای بازدید از نمایشگاه مزبور است که برخی از آن به عنوان ایرانی کوچک یاد می کنند و می توان با یک برنامه یک روزه همه توانمندی های اقوام و عشایر ایرانی را در یک جا مشاهده کرد و از نزدیک با توانمندی های آنان آشنا شد.