زخم بی مهری بر پیکره 'هگمتانه'

به گزارش ایران اکونومیست؛   تپه باستانی هگمتانه با وسعتی حدود 40 هکتار در دل بافت قدیمی شهر همدان و در حد فاصل خیابان های اکباتان، شهدا و بلوار هگمتانه واقع شده است و با توجه به اشارات تاریخی و برداشت های اولیه محققان علوم تاریخ و باستان شناسی، به عنوان «هگمتانه باستانی» و در برگیرنده کاخ ها و آثار دوره ماد و هخامنشی معرفی شده است.
به طور کلی تپه هگمتانه در طول سالیان اخیر بارها مورد حفاری باستان شناسان داخلی و خارجی قرار گرفته است و در طول حفاری های انجام شده آثار ارزشمند و بی نظیری همچون لوح زرین، کوزه شکسته، بشقاب نقره ای و پایه ستون سنگی یافت شده که اغلب متعلق به دوران هخامنشیان و نیاکان آنها است.
ماحصل کاوش های علمی انجام شده پیدایش شهری باستانی و گسترده است، ساخت و سازهای این شهر باستانی عبارت است از معابری به فاصله های مساوی و موازی یکدیگر که در حد فاصل آنها واحدهای ساختمانی مشابه و قرینه یکدیگر احداث شده است.
از جمله ویژگی های شهر باستانی هگمتانه، معماری و طرح و نقشه منظم این شهر است که در بین آثار باستانی به دست آمده کم سابقه بوده و مجموعه بی نظیر و جذابی را در دل شهر همدان به وجود آورده که به صورت گسترده ای مورد استقبال و بازدید گردشگران ایرانی و خارجی است.
اما بی مهری ها نسبت به این تپه باستانی که جزو نخستین آثار تاریخی است که در سال 1310 در کشور ثبت شد در آبان ماه امسال با طرح ریزی تبدیل شش رینگ تاریخی همدان با مرکزیت میدان امام خمینی (ره) به پیاده راه و ادامه آن تا نزدیکی محوطه تاریخی هگمتانه آغاز شد و به دلیل مستقر بودن آهن فروشان در خیابان اکباتان، مشکلاتی برای این افراد به وجود آمد و دسترسی به بازار آهنگران برای کسبه محدود شد و کسبه این بازار به دلیل نداشتن مسیر ماشین رو به استانداری و فرمانداری معترض شدند.
در این میان شهرداری همدان برای حل مشکلات یاد شده، پیشنهاد داد یک مسیر از داخل سایت تاریخی هگمتانه باز شود؛ پیشنهادی که با استقبال روبرو نشد و انتقادهای بسیاری به دنبال داشت.
در حقیقت این اقدام شهرداری با اعتراض گسترده اهالی میراث فرهنگی و کارشناسان این حوزه مواجه و موجب شد و معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور بی درنگ از محوطه تاریخی هگمتانه بازدید کرد و در 2 جلسه کارشناسی که در پایگاه هگمتانه با حضور مقام های استانی در همدان و در جلسه دیگری در تهران با حضور معاون شهرسازی و معماری برگزار شد، به ارائه تمهیدات و راهکارهای اجرایی پرداخت.
در جریان این جلسات، محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با ابراز مخالفت نسبت به طرح یاد شده گفت: به نظر می رسد که اصل طرح پیاده راه که در جهت کیفیت بخشی به فضای شهری است در ادامه مرمت جداره ها مورد قبول است و رفع عوامل مخدوش کننده بصری در ارتقای کیفیت آن تاثیرگذار خواهد بود.
وی اضافه کرد: اما این طرح در ابتدای بازار آهنگرها به دلیل نداشتن مسیر ماشین رو با مشکلاتی مواجه شده که مسئولان شهری نیز پیشنهاد داده اند مسیر ماشین رو بازار آهنگرها از محوطه هگمتانه عبور کند که سازمان میراث فرهنگی مخالف این اقدام است.
وی ادامه داد: عبور ماشین ها نه تنها از داخل عرصه محوطه تاریخی هگمتانه برخلاف ضوابط میراث فرهنگی است بلکه ورودی هگمتانه نیز که محلی برای رفت و آمد گردشگران محسوب می شود با مشکلاتی همراه خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه این مشکلات نباید با ایجاد چنین طرح هایی باعث شود که در این بخش ها تجمع مشاغل مزاحم افزایش پیدا کند این پیشنهاد را مطرح کرد که در طرح پیاده سازی خیابان اکباتان ترکیبی از طرح ماشین رو و پیاده راه طراحی شود تا بدون آسیب رساندن به محوطه تاریخی ارزشمند هگمتانه، مشکل کسبه بازار آهنگرها و مسئولان شهری مرتفع شود.
 اما دیروز سه شنبه 15 اسفند در حالی که طرح پیاده راه همدان در آستانه افتتاح قرار دارد، شهرداری آسفالت بخشی از پارکینگ تپه هگمتانه را به عنوان راهی جدید برای تردد آهن ‌فروش ‌های شهر همدان آغاز کرد؛ اقدامی که واکنش فرهنگ دوستان و دغدغه مندان این حوزه را بر انگیخت و به گفته کارشناسان امیدها را برای ثبت جهانی تپه هگمتانه که هم اینک در فهرست 50 محوطه باستانی کشور که برای ثبت جهانی نامزد شده‌اند، قرار دارد به یاس بدل کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان  گفت: آسفالت بخشی از محوطه پارکینگ تپه هگمتانه و بازگشایی راهی برای تردد آهن فروشان توسط شهرداری در راستای اجرای مصوبه شورای تامین استان انجام شده است.
علی مالمیر اظهار کرد: پیش از این و پس از بازدید معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، مسیر دیگری در کمیته تخصصی پایگاه‌ها با حضور اساتید عضو کمیته تخصصی، معاون میراث فرهنگی سازمان و معاون وزیر راه و شهرسازی بررسی و مصوب شده بود.
وی ادامه داد: اما براساس مصوبه شورای تامین استان همدان، تردد آهن فروشان از داخل سایت و در جوار نرده های محصور تپه هگمتانه انجام شده است.
 بی تردید حفظ حریم این محوطه ارزشمند تاریخی و تلاش برای حفظ این میراث گرانبها که از تمدن کهن ایرانی به جای مانده است امری ضروری است و بر ضرورت اجرای طرح های کارشناسی که منجر به تحقق این هدف شود، می افزاید.