توسعه بهره برداری از منابع آب چهار دشت خراسان جنوبی ممنوع شد

به گزارش ایران اکونومیست، فاطمه شهابی مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی افزود: این محدوده های مطالعاتی شامل گزیک - آواز، بندان، نایبند و حلوان دارای 108 حلقه چاه با تخلیه چهار میلیون مترمکعب آب، 111 رشته قنات با حدود 12 میلیون مترمکعب و 55 دهنه چشمه با تخلیه سه میلیون مترمکعب در سال است.
وی مساحت ممنوعه دشت بندان را 2 هزار و 877 کیلومتر، دشت حلوان 6 هزار و 786 کیلومتر، گزیک - آواز یکهزار و 22 کیلومتر و دشت نایبند را چهار هزار و 291 کیلومتر بیان کرد.
وی گفت: در مجموع در استان خراسان جنوبی 40 دشت وجود دارد که به دلیل بهره‌برداری بیش از اندازه از آنها، هشت دشت ممنوعه بحرانی و 18 دشت ممنوعه اعلام شده است.
 
** 21 سانتیمتر افت سالانه منابع آب زیرزمینی استان
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی افزود: بر اثر خشکسالی های چندین ساله و اضافه برداشت، منابع آب زیرزمینی استان سالانه 21 سانتیمتر افت دارد.
وی اظهار کرد: در شرایط کنونی سالانه یک میلیارد متر مکعب آب از سفره های آب زیرزمینی استان برداشت می شود که این رقم در چند سال گذشته یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعب بوده است.
شهابی گفت: با اجرای طرح تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی و پلمب چاه های غیر مجاز، اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی استان به 127 میلیون متر مکعب کاهش یافته است.
وی بیان کرد: اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی خراسان جنوبی در دوره بلندمدت (15 سال گذشته) 152 میلیون متر مکعب و سال 1394 حدود 170 میلیون متر مکعب بوده است.
وی گفت: اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی باعث فرونشست زمین در برخی دشت های استان شده به طوری که در دشت سرایان - فردوس می توان آثار فرونشست را دید و در بخش هایی از سطح این دشت فرورفتگی ها، چاله ها، درز و شکاف عمیق قابل شناسایی و مشاهده است و با بررسی های کارشناسان پدیده فرونشست زمین نیز در این دشت تایید شد.
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی عنوان کرد: در دشت بشرویه نیز گزارش هایی مبنی بر فرونشست زمین داشته ایم که بررسی های کارشناسان برای تایید موضوع در انجام است و پدیده فرونشست زمین در دشت اسفدن شهرستان قاینات با بررسی های کارشناسان تایید نشد.
وی گفت: ادامه اضافه برداشت می تواند سایر دشت ها را نیز دچار پدیده فرونشست کند و از طرفی برداشت های بی رویه آب منجر به ضعیف شدن آب های زیرزمینی، شوری و کاهش کیفیت آب های موجود شده است.
وی تصریح کرد: واقعیت کاهش شدید منابع آب زیرزمینی را باید بپذیریم و کشاورزان و سایر مردم در زمینه صرفه جویی از منابع آبی بیش از گذشته تلاش کنند.
شهابی افزود: بررسی های ماهانه از دشت های استان به صورت مستمر انجام می شود و کیفیت آب های زیرزمینی متاثر از عمق کف شکنی و برداشت های غیر مجاز در حال کاهش است.
استان مرزی خراسان جنوبی در سال زراعی جاری جزء چهار استان کم بارش کشور بوده و نزدیک 2 دهه با خشکسالی مواجه است.