به گزارش ایران اکونومیست؛ نانو پوشش‌های تبدیلی زیرکونیومی محصولی است که به عنوان زیرساز رنگ مورد استفاده قرارمی‌گیرد. این محصول یک لایه محافظ در برابر خوردگی بر روی فلز ایجاد می‌کند و افزایش چسبندگی رنگ به فلزات را به‌دنبال دارد. این پوشش را می‌توان در محصولات مختلف مانند لوازم خانگی و خودرو و غیره استفاده کرد.
یکی از ویژگی‌های این محصول نداشتن لجن و رسوبات است که منجر به حفظ محیط زیست می‌شود. دفع رسوبات در صنعت لوازم خانگی بسیار حایز اهمیت است؛ زیرا در گذشته استفاده از ترکیبات فسفاتی و فلزات سنگین موجب تشکیل رسوبات زیادی می‌شود که دفع آن از دیگر معضلات بخش صنعتی است.
اما با استفاده از ترکیبات نانوذرات، دیگر به تجهیزات جانبی برای دفع و بازیافت رسوبات نیازی نیست، به علاوه سرعت تولید نیز افزایش پیدا کرده است. این ویژگی نانوپوشش‌های تبدیلی، یعنی حذف ترکیبات فسفاتی و فلزات سنگین از فرآیند رنگ‌کاری قطعات فلزی در صنایع مختلف، موجب شد تا این محصول از نگاه متولیان محیط زیست، به عنوان محصول سبز معرفی شود .
از این پوشش در یکی از کالاهای خانگی استفاد شد که به گفته مدیر عامل این شرکت، در تولید ماشین لباسشویی، ورق روغنی بعد از پرس و فرم‌دهی، تمیزکاری شده و برای رنگ آماده می‌شود. ترکیب نانویی به عنوان زیرساز، سطح فلز را ناهموار کرده و چسبندگی رنگ را بیشتر می‌کند که نتیجه آن، موفقیت این پوشش در آزمون خوردگی یا سالت اسپری (Salt Spray) به اثبات رسیده است.
آزمون سالت اسپری یکی از آزمون‌های رنگ کالا است که بعد از رنگ‌کاری برای سنجش کیفیت رنگ، بدنه ماشین لباسشویی را در محفظه مرطوب حاصل از نمک قرار می‌دهند؛ اگر مقاومت قطعه پس از ۵۰۰ ساعت سالت اسپری موفقیت‌آمیز شود، زیرسازی نمونه مناسب ارزیابی می‌شود.
از این محصول همچنین در یکی از شرکت‌های تولید سیستم‌های گرمایشی کاربردی و در زیرسازی رنگ بخاری‌های تولیدی خود از نانو پوشش‌های زیرکونیومی استفاده شد.
عمده‌ترین مزیت این ماده، کاهش قیمت تمام شده محصول است؛ زیرا می‌توان در دمای محیط بر روی سطح اعمال کرد و نیاز به تجهیزات گرمایشی نداریم؛ همچنین هزینه تجهیزات دفع رسوبات نیز با این روش از بین می‌رود.
این شرکت در سال جاری ۲ تا ۳ تن از نانوپوشش زیرکونیومی محققان کشور استفاده کرده است و همچنان در سال آینده نیز علاقه‌مند به استفاده از آن خواهد بود.
به گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، پشتیبانی مداوم و مناسب از دیگر مزایای نانو پوشش‌های زیرکونیوم تولید شده در کشور است به گونه‌ای که در گذشته این نانو پوشش از کشور ترکیه وارد می‌شد ولی خط تولید با مشکلاتی مواجه بود و بررسی کارشناسی برای رفع مشکل امکان‌پذیر نبود. این در حالی است که شرکت تولید کننده این نانو پوشش‌ها با حضور مداوم و انجام اصلاحات لازم در فرمول محصول، مشکل خط تولید را در برطرف کند.
از آنجاکه براساس ماده ۱۰ سند گسترش کاربرد فناوری نانو در افق ۱۴۰۴، سازمان محیط زیست موظف به جایگزینی پوشش‌های تبدیلی نانو زیرکونیوم به‌جای روش‌های مرسوم فسفاتی (فسفاته) و کروماتی (کروماته) است از این رو انتظار می‌رود بازار استفاده از پوشش‌های تبدیلی نانویی در سال‌های آینده، به توسعه مطلوبی دست یابد.
