شبکه پرداخت کشور تشنه هوشمند سازی

به گزارش ایران اکونومیست؛ محسن قادری،درباره تاثیر هوشمندسازی شبکه پرداخت الکترونیک بر این شبکه و شرکت های فعال در این حوزه، اظهار داشت: بدون‌شک اتخاذ راهبرد هوشمندسازی برای ارکان مختلف شبکه پرداخت اثرات قابلِ‌توجهی در پی خواهد داشت، برخی از این اثرات مستقیم در شبکه پرداخت و برخی دیگر در سازمان‌های موردنظر احساس خواهد شد.
 
وی افزود: اثرات هوشمندسازی در سازمان‌ها، منجر به ایجاد قابلیت ارائه اطلاعات دقیق در زمان مناسب(که آن اطلاعات موردِنیاز هستند)، شده است و باعث ایجاد نمایی منحصربه‌فرد و واقعی از بخش‌های مختلف عملکرد سازمان می‌شود. این اثرات در سازمان‌ها همچنین موجب تصمیم‌گیری دقیق‌تر و سریع‌تر شده و فرآیند تصمیم‌گیری را بهبود می‌دهد.
 
مدیرعامل شرکت شاپرک در ادامه گفت: خدمات ارائه‌شده به مشتریان سازمان بهبود می‌یابد و همه این‌ها به‌طور منطقی منجر به افزایش درآمد و منافع سازمان است.
 
قادری ادامه داد: اما اگر به‌طور خاص منافع موردِانتظار در شبکه پرداخت را بررسی کنیم، ارزش ایجادشده ناشی از به‌کارگیری منافع هوشمندی در شبکه پرداخت و به‌کارگیری این رویکرد به‌طور خاص توانایی شرکت‌ها در بخش‌بندی صحیح مشتریان و بهبود فرآیند بازاریابی را افزایش‌ می‌دهد.
 
وی افزود: همچنین درس آموخته‌های حاصله، بهبود قابلِ‌ملاحظه‌ای در پایش عملیات و شناسایی الگوهای رفتاری مشتریان و پذیرندگان ایجاد می‌کنند و با افزایش شناخت الگوهای مصرفی مصرف‌کنندگان، تمایل استفاده از سرویس توسط مشتریان افزایش می‌یابد.
 
مدیرعامل شرکت شاپرک افزود: از سویی دیگر کاربرد این ابزارها به افزایش سودپذیری مشتریان در کسب‌وکارهای خودشان نیز منجر شده و تمایل به استفاده از سرویس را افزایش می‌دهد. شناسایی الگوهای رفتاری پذیرندگان و دارندگان کارت به‌طور قابل‌ِملاحظه‌ای رفتارهای متقلبانه و نامتعارف را کاهش می‌دهد.
 
به گفته وی، کاربرد این رویکرد به‌طور محسوسی از ریزش مشتریان جلوگیری کرده و وفاداری آن‌ها را افزایش می‌دهد و کاربرد این ابزار درس‌آموخته‌های مناسبی درموردِ بهبود کانال‌های ارائه خدمت خواهد داشت.
 
قادری در پاسخ به اینکه آیا هوشمندسازی شبکه پرداخت، تأثیری بر کاهش هزینه و ریسک و افزایش کیفیت سوئیچینگ شبکه دارد یا خیر؟ گفت: حتما تاثیر خواهد داشت. هزینه‌های شبکه پرداخت در نتیجه تصمیماتی نظیر خرید و بازاریابی و نصب ابزارهای پرداخت ایجاد می‌شود.

در صورت وجود سامانه‌های هوشمند و پشتیبان تصمیم و بررسی الگوهای رفتاری پذیرندگان و دارندگان کارت، به طور حتم امکان توزیع خدمت و بهبود کانال‌های توزیع خدمت، اثرات مشخصی بر کاهش هزینه و ریسک ارائه خدمت خواهد داشت.
 
وی افزود: همچنین یکی از الزامات شاپرک در چارچوب ممیزی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت، وجود سامانه‌های پایش در این شرکت‌ها است. درصورتی‌که این سامانه‌ها به ابزارهای هوشمند مجهز شوند، امکان پایش دقیق‌تر سوئیچینگ تراکنش‌ها و شناسایی الگوهای کاهش کیفیت شبکه و رفع آن موانع افزایش‌یافته و تحقق رکوردهای بالاتر در دسترسی‌پذیری نیز محتمل است.
 
به گفته وی، لازم به ذکر است که طبق گزارش اقتصادی ماهانه شاپرک، دسترس‌پذیری فعلی شبکه پرداخت نیز قابلِ‌توجه بوده و از دستاوردهای چارچوب الزامات ممیزی فعلی شاپرک است.
 
این فعال حوزه پرداخت کشور در ادامه درباره مقایسه سطح هوشمندسازی شبکه پرداخت و سطح بین‌المللی، گفت: با توجه به تفاوت‌های مدل اجرایی شبکه پرداخت الکترونیک کشور با مدل‌های سایر کشورها و یا مدل‌های بین‌المللی، این مقایسه کمی دشوار است.
 
وی افزود: هیچ کشوری در مقیاس ملی با چنین تعداد تراکنش‌هایی مواجه نیست، ابزارهایی نظیر کیف پول الکترونیک که باعث کاهش حجم عظیمی از تراکنش‌های برخط در جهان شده است، هنوز به‌طور کامل در کشور موردِاقبال عمومی قرار نگرفته‌اند؛ اما علی‌رغم تفاوت‌های موجود، کاربرد ابزارهای هوشمندسازی کسب‌وکار در صنعت پرداخت به‌صورت روزافزون در جهان رو به افزایش است.
 
مدیرعامل شرکت شاپرک در ادامه تاکید کرد: کاربردهایی نظیر مدیریت ریسک اعتباری در کارت‌های اعتباری، اعتبارسنجی دارندگان کارت، شناسایی رفتارهای نامتعارف و متقلبانه به‌صورت برخط و بخش‌بندی مشتریان و بهبود فرآیندهای بازاریابی از زمره فعالیت‌های رایج دنیا در این زمینه است.
 
وی خاطرنشان کرد: البته لازم به ذکر است که وجود نظام صحیح دریافت کارمزد، زمان مناسب تسویه تراکنش‌ها، وجود ابزارهای متعدد پرداخت خرد و طبعاً کاهش تعداد تراکنش‌های خرد برخط، از مهم‌ترین تفاوت‌هایی است که امکان‌پذیری استقرار سامانه‌های هوشمند را بیشتر می‌کند.
 
به گفته وی در سطح بین‌الملل، حتی تراکنش‌های ابزارهایی نظیر خودپرداز نیز زمان واقعی یا برخط نبوده و همین موضوع امکان ردگیری، شناسایی رفتارهای نامتعارف و تأمل کافی را به‌منظور شناسایی الگوهای رفتاری مشتریان ایجاد می‌کند.
 
قادری در ادامه تاکید کرد: نکته حائز اهمیت دیگر در مقایسه شبکه پرداخت کشور و محیط‌های بین‌المللی، اشراف قانون‌گذار و ناظر بر بخش صادرکنندگی است. به این معنی که شبکه پرداخت بر صادرکننده کارت نیز نظارت می‌کند، یعنی مقررات مربوط به صدور کارت و همچنین نظارت بر نحوه رعایت آن الزامات در بانک‌های صادرکننده نیز بر عهده شبکه پرداخت است.
 
وی افزود: به‌طور مثال مستر و ویزاکارت، هم در بخش صدور کارت و هم در بخش پذیرندگی، مقرراتی تدوین کرده و بر آن نظارت می‌کنند. درصورتی‌که در شبکه پرداخت کشور، اشراف اطلاعاتی صرفاً در بخش پذیرندگی وجود دارد. همین عدم تقارن اطلاعات، نیمی از شانس شبکه در شناسایی الگوهای رفتاری مشتریان شبکه را کاهش می‌دهد.   
 
این صاحب نظر حوزه پرداخت درباره مهم‌ترین چالش‌هایی که هم‌اکنون در هوشمندسازی شبکه پرداخت، گفت: مهم‌ترین چالشی که در صنعت پرداخت کشور در مقابل راه‌اندازی سامانه‌های هوشمند مشاهده می‌شود، موضوع نوع نگاه به مسئله محرمانگی اطلاعات است.
 
قادری ادامه داد: جدا از تمایل گروه‌های مختلف در عدم انتشار نتایج تحلیل‌ها و یافته‌های رفتاری شبکه پرداخت، شیوه نگاه به موضوع محرمانگی باعث شده است که انتشار گزارشات و تحلیل‌های حاصله از این سامانه‌ها نیز مخاطبان چندانی نداشته و امکان انتشار عمومی دستاوردها وجود نداشته باشد.
 
وی افزود: البته رویکرد حفاظت از داده‌های حساس نظیر شماره کارت و کدهای رمزنگاری‌شده مربوطه یکی از میثاق‌های اصلی شاپرک است، اما اینجا منظور از محرمانگی این نوع داده‌ها نیستند. متأسفانه رویکردی که تاکنون در مورد انتشار هر نوع آمار و یا یافته آماری وجود دارد به‌عنوان یکی از چالش‌های اصلی مطرح است.
 
به گفته وی ضمن اینکه شاپرک در سال گذشته به‌دلیل استقرار یکی از بهترین سامانه‌های کشف تقلب در دنیا دچار مشکلاتی شد که صرفاً ناشی از محرمانگی داده‌ها بوده است.
 
مدیرعامل شرکت شاپرک، گفت: شاید چالش مهم دوم شبکه پرداخت، عدم امکان قانون‌گذاری و نظارت بر عملکرد بخش صادرکننده کارت در شبکه پرداخت است. در صورت وجود امکان قانون‌گذاری و نظارت بر این بخش، توان شناسایی الگوهای رفتاری مشتریان افزایش‌یافته و امکان کشف الگوهای نامتعارف افزایش می‌یابد؛
 
وی افزود: درصورتی‌که در حال حاضر حتی دسترسی به داده‌های بانکی دارندگان کارت‌های بانکی و دارندگان حساب پذیرندگی وجود ندارد.

در بخش پذیرندگی، این موضوع منجر به ایجاد یک پایگاه داده بسیار نامعتبر در شبکه پرداخت‌شده بود که ضمن راه‌اندازی سامانه جامع پذیرندگان و اتصال به سامانه‌های پست و ثبت‌احوال اصلاح و طی یک پروژه عظیم پالایش اطلاعات بهبود پیدا کرد؛ اما در بخش صادرکنندگی هیچ ارتباطی بین ۸۰ میلیون کارت صادرشده‌ای که تراکنش شاپرکی دارند، برقرار نیست و امکان شناسایی دارندگان که کارت‌های متعددی دارند وجود ندارد.
 
به گفته وی شاپرک به‌عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در ایجاد سامانه‌های هوشمند، ارتقای این‌گونه سامانه‌ها را در شرکت‌ها توصیه کرده است؛ اما رعایت مواردی مثل تدوین اهداف و استراتژی‌های سازمان‌ها برای به‌کارگیری سامانه‌ها ضروری است و جمع‌آوری و تلفیق اطلاعات و بررسی صحت آن‌ها از مهم‌ترین موارد پیشروی سازمان‌هاست.
 
قادری افزود: از سایر مسائل می‌توان به نبود برنامه‌ مدون و تفکر استراتژیک در سطح مدیریت کلان شرکت‌ها، بالابودن هزینه‌های استقرار، نبود مجری مسلط و کارآزموده داخلی برای پیاده‌سازی، مشکلات مربوط به مهندسی مجدد فرایندهای کاری و اصلاح روش‌های سنتی بر اساس تجربه‌های موفق (بهترین فرایندها)، عدم دسترسی به شرکت‌های توانمند خارجی و عدم پشتیبانی مستقیم این شرکت‌ها از محصولات خود، فراهم‌نبودن بستر فرهنگی لازم برای پذیرش سیستم‌های جدید در سازمان ازسوی کارکنان، ضعف امکانات زیرساختی سازمان‌ها و شرکت‌ها، نامناسب‌بودن راه‌حل‌های ارائه‌شده در بازار و ناهماهنگی آن با سیستم‌های فعلی و درنهایت آگاهی و آشنایی اندک مدیران از مزایا و منافع به‌کارگیری این راه‌حل‌ها اشاره کرد.