حواشی سود ۲۰ درصدی/ بانک مرکزی ضرر بانک‌ها را تقبل کرد

در حالی بانک‌ها از انتشار اوراق گواهی ۲۰ درصد به دلیل هزینه‌های تحمیلی اعلام نگرانی و گله کرده‌اند که رئیس کل بانک مرکزی تاکید دارد هزینه‌های ناشی از اجرای این بخشنامه و آثار منفی آن را بانک مرکزی تقبل خواهد کرد.

 از ۲۸ بهمن‌ماه بسته سیاستی بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز در قالب سه طرح به اجرا در آمد که در مهم‌ترین آن انتشار اوراق گواهی سپرده با سود ۲۰ درصد قرار دارد. این اوراق در عمل تفاوتی با حساب سپرده ۱۵ درصد نداشته و حتی سود آن پنج درصد هم بالاتر است. بانک مرکزی این نرخ را برای ایجاد جذابیت و کشاندن نقدینگی به سمت شبکه بانکی تعیین کرده بود تا بتوان تا حدی بازار ارز را کنترل کرد. اما با توجه به این‌که سود ۲۰ درصد برای سپرده دو درصد بالاتر از نرخ سود تسهیلات ۱۸ درصدی است که اکنون بانک‌ها دریافت می‌کنند خود به طور طبیعی موجب ایجاد زیان برای آنها می‌شود، به هر صورت طبق روال طبیعی باید سود تسهیلات به عنوان منبع درآمدی بانک‌ها و همچنین تامین مالی برای پرداخت سودهای سپرده حداقل سه درصد بالاتر از سود سپرده رایج قرار داشته باشد، اما با این دستورالعمل بانک مرکزی تعادل بهم خورده و در اقدامی عجیب سود سپرده است که بالاتر از تسهیلات قرار گرفته است. براین اساس بانک‌ها در این مدت اعلام نگرانی کرده و تاکید داشتند که این جریان می‌تواند موجب ایجاد ضررهایی برای آنها شده و قدرت تامین هزینه‌ها را نخواهند داشت.

این در حالی است که ولی الله سیف - رئیس کل بانک مرکزی- امروز (دوشنبه) در واکنشی نسبت به این موضوع اعلام کرده که ما به بانک‌ها اعلام کردیم اگر اجرای این بخشنامه هزینه‌ای به آنها تحمیل کرده است بانک مرکزی آن را جبران می‌کند و اگر آثار منفی برای بانک‌ها ایجاد شود بانک مرکزی آن را رفع می‌کند. ضمن این‌که برخی از آنها بابت اضافه برداشت به بانک مرکزی بدهکار هستند که اجرای این طرح می‌تواند اضافه برداشت آنها را کاهش دهد.

سیف همچنین در رابطه با این‌که اجرای این بخشنامه و انتشار اوراق گواهی سپرده ممکن است بیش از زمان تعیین شده ادامه پیدا کند گفته که این‌گونه نیست و نرخ سود ۲۰ درصدی برای دو هفته از سوی بانک مرکزی اعلام شده و بعد از این مدت مطابق با آنچه که در بخشنامه وجود داشته به روال قبل بر می‌گردد.

گزارش‌های میدانی از اجرای بخشنامه حاکی از آن بود که با وجود استقبالی که از سود ۲۰ درصدی اوراق گواهی سپرده شده است اما کمتر به سمت جذب منابع جدید پیش رفته و عمدتا تغییر حساب اتفاق افتاده است، یعنی حساب‌های سپرده ۱۵ درصد و یا روزشمار به گواهی سپرده ۲۰ درصدی تبدیل شده است.

پیش فروش سکه و همچنین انتشار اوراق گواهی سپرده ارزی دو گزینه دیگر بسته کنترل بازار ارز است که ظاهرا با استقبالی همراه نبوده است.