به گزارش ایران اکونومیست، خشکسالی از پدیده‌ای اقلیمی است که در اثر افزایش دما و کمبود آب به مرور زمان به وقوع می‌پیوند، اما صحبت خشکسالی برای استان‌های شمالی از جمله مازندران که همین تا سال قبل شبیه مضاح بود ،اکنون به واقعیت تبدیل شده ، بطوری که مازندران با کاهش بارش نزولات آسمانی در جایگاه هشتم بحران خشکسالی کشور قرار دارد.
کاهش بارندگی ، تغییر الگوی بارش ، کم شدن دبی آب رودخانه پایین رفتن آب‌های سفره‌های زیرزمینی، پیشروی آب شور به آب شیرین درسواحل، گرم شدن کره زمین، آلودگی جو و مصارف بی رویه آب از نشانه‌ای پیشروی خشکسالی در مازندران است.
منابع آبی مازندران به دلیل بهره برداری بیش از اندازه تغییرات آب و هوایی و خشکسالی‌های چند سال اخیر در وضعیت نامطلوبی قرار دارد.
رضوی مدیرکل هواشناسی مازندران می‌گوید: میزان بارش برف در استان پارسال ۴۵ سانتی بود که این میزان به ۷ سانتی متر امسال کاهش یافته است.
وی به کاهش ۱۱ درصدی میزان بارش باران نیز در مناطق دشت و کوهستانی اشاره کرد و افزود: میزان بارش باران در مدت زمان ۱۰ ساله از ۹۰۰ به ۸۰۰ میلی متر کاهش یافته است.
مدیرکل هواشناسی مازندران گفت: بارندگی سه ماه پائیز امسال ۲۳ درصد کاهش یافت و این کاهش بارندگی در فصل تابستان آینده نگران کننده است و باید برای کم آبی فصل زراعی آینده چاره اندیشی شود.
رضوی به گرمای بی سابقه و وزش باد گرم فصل بهار در ارتفاعات مازندران اشاره کرد و افزود: امیدواریم با وقوع بارش در ماه‌های باقیمانده سال این کاهش بارندگی جبران شود.
در اولین روز‌های سال ۹۶ زنگ خطری برای خشکسالی در مازندران با کاهش چشمگیری بارش باران به صدا درآمد و بخشی از شالیزار‌ها از بین رفت.
یکی از کشاورزان گلوگاهی می‌گوید: امسال بارش‌های زیادی نداشتیم و در فصل تابستان شالیزار‌های منطقه استرس کم آبی را پشت سر گذاشتند.
یکی دیگر از کشاورزان نکایی که مشغول وجین سیر بود، می‌گوید: بارش باران امسال خیلی کم بود هر سال در این فصل بارش زمستانی داشتیم که فعلا خبری از باران و برف زمستانی نیست.
ظرفیت آب ذخیره سازی شده پشت سد‌های مازندران امسال با کاهش محسوس به ۱۴۹ میلیون متر مکعب رسیده است.
موسوی مجد مدیر بهره برداری و ذخایر آبی شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اشاره به ۲۳۰ میلیون مترمکعب ذخیره آبی پشت سد‌های این استان در سال گذشته، گفت: این میزان امسال و در حاضر با ۴۰ درصد کاهش، به ۱۲۹ میلیون مترمکعب رسیده است.
وی با بیان اینکه ۹۶ میلیون متر مکعب از ضرفیت سد‌ها همچنان خالی است، افزود: سدشهید رجایی با ۶۰ درصد، شیاده بابل با ۵۰ و البرز با ۲۵ درصد کاهش ذخایر همراه شده است.
موسوی مجد با بیان اینکه ۱۰ سد و بیش از ۷۰۰ قطعه اب بندان درمازندران فعال است، گفت:آبگیری آب بندان‌های مازندران امسال وضعیت مشابه پارسال را دارد.
ابراهیم قربان نژاد رئیس اداره برنج جهاد کشاورزی مازندران میزان آب مصرفی اراضی شالیزاری به ازای هر هکتار را به طور میانگین هشت تا ۱۰ هزار مترمکعب اعلام کرد و گفت: با احتساب سطح شالیزاری مازندران ۲ میلیارد مترمکعب آب مورد نیاز است که با اعمال مدیریت و کار‌های فنی و مهندسی مانند آبیاری تناوبی و پلاستیک کشی بر روی مرز‌های شالیزاری تا ۳۰ درصد می‌توان از میزان آب مصرفی کم کرد.
وی می‌گوید: حدود ۶ هزار هکتار شالیزار در منطقه شرق استان تحت استرس کم آبی قرار گرفت، اما از لحاظ تولید بجز مناطق محدودی که مشکل تامین آب داشتند در سایر مناطق استان عملکرد نسبت به سال قبل از وضعیت مطلوب تری برخوردار بوده است.
مدیریت منابع آبی در مازندران
یکی از اصلی‌ترین موضوعات استان را مدیریت منابع آبی است و توسعه زیرساخت‌های منابع آبی موجود، رونق بخش کشاورزی و گردشگری استان را بدنبال خواهد داشت.
رودخانه‌ها، سد‌ها و چشمه‌های مازندران امسال روز‌های بی آبی زیادی را پشت سر گذاشته اند بطوری که کاهش ۴۵ درصدی آبدهی برخی از رودخانه، ۶۰ درصدی مخازن سد‌ها و کاهش ۶۵ درصد آبدهی چشمه‌ها همه خبر از سالی پر استرس را برای کشاورزان و شهروندان مازندران می‌دهد.
قاسم اسلامی معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه‌ای مازندران از اجرای ۲۵۹ طرح استانی در بخش تامین و عرضه آب و مهندسی رودخانه در مازندران خبر داد.
وی گفت: طرح‌های مهندسی رودخانه شامل طرح‌های لایروبی و ساماندهی رودخانه، تثبیت بستر و دیواره حفاظتی است.
معاون برنامه ریزی شرکت آب منطقه‌ای مازندران افزود:طرح‌های تامین و عرضه آب شامل ۵ طرح سد لاستیکی، ۱۷ طرح مرمت، بازسازی و لایروبی آب بندان، ۲۶ طرح سد انحرافی و مابقی طرح‌ها شامل پوشش انهار، ایستگاه پمپاژ، ناو هوایی است.
اسلامی اعتبار ابلاغی این طرح‌ها را امسال ۶۶۰ میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: هرساله رقمی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد آن تخصیص می‌یابد.
وی افزود: اعتبارات تعدادی از این طرح‌ها از جمله آب بندان‌ها و سد‌های لاستیکی از محل اعتبارات سفر ریاست محترم جمهوری تامین شده است.
معاون برنامه ریزی آب منطقه‌ای مازندران با بیان اینکه در استان تاکنون افزون بر هزار و ۱۰۰ طرح استانی از سوی آب منطقه‌ای مازندران در سه دهه گذشته اجرا و به بهره برداری رسیده است ، تاکیدکرد: این طرح‌ها نقش مهمی در تامین و انتقال آب و حفظ مجاری آبی و جلوگیری از خسارات سیل دارند.
۴۶ درصد آب بندان‌های مازندران تاکنون برای پیشگیری از خشکسالی احتمالی فصل زراعی سال آینده آبگیری شد.
یخکشی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران با اشاره به وضعیت نه چندان مطلوب ذخیره سازی آب پشت سد‌ها و آب بندان‌های مازندران در سالی که گذشت می‌گوید: با توجه به شرایط پارسال بهتره ذخیره سازی پشت آب بندان‌ها هم اکنون تا پایان فصل بارش ادامه داشته باشد.
وی با بیان اینکه بیش از ۱۰ سد و ۷۰۰ قطعه آب بندان با ظرفیت ۳۷۰ میلیون مترمکعب در مازندران وجود دارد و ذخیره سازی آب برای آبیاری ۲۱۳ هزار هکتار زمین شالیزاری استان ضروری است، افزود: ۴۶ درصد آببندان استان تاکنون آبگیری شده است.
وی از کشاورزان خواست با توجه به وضعیت نامناسب آب بندان‌های مناطق ساری، بهشهر و گلوگاه نسبت به ذخیره سازی آب بندان‌های خود اقدام کنند.
یخکشی بر ضرورت حفظ و بهره برداری بهینه از منابع آب تاکید کرد و افزود: کشاورزان از هم اکنون بحث شخم و شیار زمستانه را در دستور کار سازمان قرار داده که انجام این مهم ضمن تقویت آبخوان‌ها، نقش کلیدی را در صرفه جویی مصرف آب خواهد داشت.
ضرورت همراهی مردم برای عبور از بحران کم آبی، بهره گیری کشاورزان از روش تناوبی آبیاری میشود سالی بی استرس از خشکسالی را پشت سر گذاشت.
